๑๗. รุธาทิฉกฺก
รุธาทิคณิก
อิโต ปรํ ปวกฺขามิ, รุธาทิกคณาทโย;
สาสนสฺโสปการาย, คเณ ตุ ฉพฺพิเธ กถํฯ
รุธิ อาวรเณฯ รุธิธาตุ อาวรเณ วตฺตติฯ เอตฺถ อาวรณํ นาม ปิทหนํ วา ปริรุนฺธนํ วา ปลิพุทฺธนํ วา หริตุํ วา อปฺปทานํ, สพฺพเมตํ วฎฺฎติฯ รุนฺธติ, รุนฺธิติ, รุนฺธีติ, รุนฺเธติ, อวรุนฺเธติฯ กมฺมนิ – มคฺโค ปุริเสน รุนฺธิยติฯ โรโธ, โอโรโธ, วิโรโธ, ปฎิวิโรโธ, วิรุทฺโธ, ปฎิวิรุทฺโธ, ปริรุทฺโธฯ รุนฺธิตุํ, ปริรุนฺธิตุํฯ รุนฺธิตฺวาฯ ปริรุนฺธิตฺวาฯ
ตตฺร โรโธติ จารโกฯ โส หิ รุนฺธติ ปเวสิตานํ กุรูรกมฺมนฺตานํ สตฺตานํ คมนํ อาวรตีติ โรโธติ วุจฺจติฯ โอโรโธติ ราชุพฺพรี, สา ปน ยถากามจารํ จริตุํ อปฺปทาเนน โอรุนฺธิยติ อวรุนฺธิยตีติ โอโรโธฯ วิโรโธติ อนนุกูลตาฯ ปฎิวิโรโธติ ปุนปฺปุนํ อนนุกูลตาฯ วิรุทฺโธติ วิโรธํ อาปนฺโนฯ ปฎิวิรุทฺโธติ ปฎิสตฺตุภาเวน วิโรธํ อาปนฺโนฯ ปริรุทฺโธติ คหณตฺถาย สมฺปริวาริโตฯ วุตฺตญฺหิ ‘‘ยถา อรีหิ ปริรุทฺโธ, วิชฺชนฺเต คมเน ปเถ’’ติฯ อวรุทฺโธติ ปพฺพาชิโตฯ
มุจ โมจเนฯ มิคํ พนฺธนา มุญฺจติฯ มุญฺจนํ, โมจนํฯ ทุกฺขปฺปโมจนํ, โมโจฯ
โมโจติ เจตฺถ อฎฺฐิกกทลีรุกฺโขฯ มุญฺจิตุํฯ มุญฺจิตฺวาฯ การิเต ‘‘โมเจติ, โมเจตุํ, โมเจตฺวา’’ติอาทีนิฯ
ริจ วิเรจเนฯ ริญฺจติฯ ริญฺจนํ, วิเรจนํ, วิเรโก, วิเรจโกฯ ริญฺจิตุํฯ ริญฺจิตฺวาฯ
สิจ ปคฺฆรเณฯ อุทเกน ภูมึ สิญฺจติฯ ปุตฺตํ รชฺเช อภิสิญฺจิฯ อภิเสโกฯ มุทฺธาภิสิตฺโต ขตฺติโยฯ สิญฺจ ภิกฺขุ อิมํ นาวํ, สิตฺตา เต ลหุเมสฺสติฯ สิตฺตฎฺฐานํฯ สิญฺจิตุํฯ สิญฺจิตฺวาฯ
ยุช โยเคฯ ยุญฺชติ, อนุยุญฺชติฯ กมฺมนิ ‘‘ยุญฺชิยตี’’ติ รูปานิฯ เกจิ ‘‘ยุญฺชเต’’ติ อิจฺฉนฺติฯ ยุญฺชนํ, สํโยโค, อนุโยโค, ภาวนานุยุตฺโต, สญฺโญโค, สญฺโญชนํ, อตฺถโยชนาฯ ทีฆํ สนฺตสฺส โยชนํฯ ยุญฺชิตุํ, อนุยุญฺชิตุํฯ อนุยุญฺชิตฺวาฯ โยเชติฯ ตตฺถ สํโยชนนฺติ พนฺธนํ กามราคาทิฯ โยชนนฺติ –