๖๐. อย่าละความพยายาม

๖๐. อย่าละความพยายาม

น กมฺมมปิ จินฺเตตฺวา, จเช อุยฺโยคมตฺตโน;

อนุยฺโยเคน เตลานิ, ติเลหิ น สกฺกา ลทฺธุํฯ

„บัณฑิตเมื่อหวนคิดถึงหน้าที่การงาน 

ไม่พึงละทิ้งความพยายามของตน,

บุคคลจัดอาจได้น้ำมันงาจากเมล็ดงา

โดยไม่ต้องขวนขวาย หามิได้เลย.“

(กวิทัปปณนีติ หมวดบัณฑิต ๖๐)

..

ศัพท์น่ารู้ :

น (ไม่, หามิได้) นิบาตบอกปฏิเสธ

กมฺมมปิ ตัดบทเป็น กมฺมํ+อปิ (แม้ซึ่งกรรม, การงาน, หน้าที่) 

จินฺเตตฺวา (คิดแล้ว) √จินฺต+เณ+ตฺวา > จินฺเตตฺวา

จเช (สละ, ละ, ทิ้ง, เลิก) √จช+อ+เอยฺย ภูวาทิ. กัตตุ.

อุยฺโยคมตฺตโน ตัดบทเป็น อุยฺโยคํ+อตฺตโน (ความขวนขวาย-, ความพยายามของตน) อุยฺโยค (การประกอบ, ความพยายาม, ความขวนขวาย, การส่งไป)

อนุยฺโยเคน (ไม่ขวนขวายอยู่, เมื่อไม่ขวนขวาย) น+อุยฺโยค > อนุยฺโยค+นา

เตลานิ (น้ำมัน, น้ำมันงา ท.) เตล+โย นป.

ติเลหิ (ด้วยงา ท.) ติล+หิ

น สกฺกา (อันเขาไม่อาจ, ไม่สามารถ) นิบาต

ลทฺธุํ (เพื่ออันได้) √ลภ+ตุํ 

..