กรรมบถ
หลักสูตรวิชาวินัย
ธรรมศึกษาชั้นเอก
พระพุทธศาสนา
เป็นศาสนาที่สอนเรื่องกรรมว่า
สัตว์ทั้งหลายล้วนเป็นไปตามกรรม
หมายความว่า
กรรมนั้นสามารถที่จะทำให้สัตว์โดยเฉพาะมนุษย์เรากลายสภาพเป็นอะไรก็ได้
คือทำให้ไปสู่ทุคติ ได้แก่
ไปเกิดเป็นสัตว์ดิรัจฉาน
เป็นเปรต เป็นสัตว์นรก
เป็นอสุรกายก็ได้ ทำให้ไปสู่สุคติคือ
ไปเกิดเป็นมนุษย์ เทวดา
พรหม จนถึงเป็นพระอรหันต์ก็ได้
ดังนั้น
เรื่องของกรรมจึงเป็นเรื่องที่พุทธศาสนิกชนจำเป็นจะต้องศึกษาให้มีความรู้ความเข้าใจเพื่อจะได้พัฒนาตนเองให้พ้นจากทุคติ
และดำเนินไปสู่สุคติซึ่งเป็นสิ่งที่ทุกคนต่างปรารถนา
กรรมที่จะนำไปสู่ทุคติและสุคตินั้น
ทางพระพุทธศาสนาเรียกว่า
กรรมบถ โดยแบ่งเป็น ๒
ประเภท คือ ที่นำไปสู่ทุคติ
เรียกว่า กุศลกรรมบถ
และที่นำไปสู่สุคติ เรียกว่า
กุศลกรรมบถ
อกุศลกรรมบถ
๑๐
๑.
ปาณาติบาต ทำชีวิตสัตว์ให้ตกล่วง
คือฆ่าสัตว์
๒.
อทินนาทาน ถือเอาสิ่งของที่เจ้าของเขาไม่ได้ให้
ด้วยอาการแห่งขโมย
๓.
กาเมสุมิจฉาจาร ประพฤติผิดในกาม
ทั้ง
๓ นี้ จัดเป็นกายกรรม
เพราะเกิดขึ้นทางกายทวารโดยมาก
๔.
มุสาวาท พุดเท็จ
๕.
ปิสุณวาจา พูดส่อเสียด
๖.
ผรุสวาจา พูดคำหยาบ
๗.
สัมผัปปลาปะ พูดเพ้อเจ้อ
ทั้ง
๔ นี้ จัดเป็นวจีกรรม
เพราะเกิดขึ้นทางวจีทวารโดยมาก
