ธัมมปทปาฬิ-แปล_๒๖/ ๗.อรหันตวรรค

๗. อรหนฺตวคฺโค

คาถาธรรมบท อรหันตวรรคที่ ๗

๙๐.

คตทฺธิโน วิโสกสฺส, วิปฺปมุตฺตสฺส สพฺพธิ;


สพฺพคนฺถปฺปหีนสฺส, ปริฬาโห น วิชฺชติฯ

ความเร่าร้อนย่อมไม่มีแก่ผู้ที่มีทางไกลอันถึงแล้ว

ผู้มีความโศกปราศไปแล้ว ผู้พ้นวิเศษแล้วในธรรมทั้งปวง

ผู้มีกิเลสเครื่องร้อยรัดทั้งปวงอันละได้แล้ว. (๗:๑)

๙๑.

อุยฺยุญฺชนฺติ สตีมนฺโต, น นิเกเต รมนฺติ เต;


หํสาว ปลฺลลํ หิตฺวา, โอกโมกํ ชหนฺติ เตฯ

ท่านผู้มีสติย่อมขวนขวายท่านย่อมไม่ยินดีในที่อยู่

ท่านละความห่วงใยเสีย เหมือนหงส์สละเปือกตมไป ฉะนั้น. (๗:๒)

๙๒.

เยสํ สนฺนิจโย นตฺถิ, เย ปริญฺญาตโภชนา;


สุญฺญโต อนิมิตฺโต จ, วิโมกฺโข เยส โคจโร;


อากาเสว สกุนฺตานํ, คติ เตสํ ทุรนฺนยาฯ

ชนเหล่าใดไม่มีการสั่งสมมีโภชนะอันกำหนดแล้ว

มีสุญญตวิโมกข์และอนิมิตตวิโมกข์เป็นโคจร

คติของชนเหล่านั้น รู้ได้โดยยาก เหมือนคติ

ฝูงนกในอากาศ ฉะนั้น. (๗:๓)

๙๓.

ยสฺสาสวา ปริกฺขีณา, อาหาเร จ อนิสฺสิโต;


สุญฺญโต อนิมิตฺโต จ, วิโมกฺโข ยสฺส โคจโร;


อากาเสว สกุนฺตานํ, ปทนฺตสฺส ทุรนฺนยํฯ

ภิกษุใดมีอาสวะสิ้นแล้ว 
อันตัณหาและทิฐิไม่อาศัยแล้วในอาหาร

มีสุญญตวิโมกข์และอนิมิตตวิโมกข์เป็นโคจร

รอยเท้าของภิกษุนั้น ไปตามได้โดยยาก

เหมือนรอยเท้าของฝูงนกในอากาศ ฉะนั้น. (๗:๔)

๙๔.

ยสฺสินฺทฺริยานิ สมถงฺคตานิ,

อสฺสา ยถา สารถินา สุทนฺตา;


ปหีนมานสฺส อนาสวสฺส,

เทวาปิ ตสฺส ปิหยนฺติ ตาทิโนฯ

อินทรีย์ของภิกษุใดถึงความสงบระงับ

เหมือนม้าอันนายสารถีฝึกดีแล้ว

แม้เทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ย่อมรักใคร่ต่อภิกษุนั้น

ผู้มีมานะอันละได้แล้ว หาอาสวะมิได้ ผู้คงที่. (๗:๕)

๙๕.

ปฐวีสโม โน วิรุชฺฌติ, อินฺทขีลูปโม ตาทิ สุพฺพโต;


รหโทว อเปตกทฺทโม, สํสารา น ภวนฺติ ตาทิโนฯ

ภิกษุผู้มีอาสวะสิ้นแล้วมีใจเสมอด้วยแผ่นดิน

ผู้คงที่ เปรียบดังเสาเขื่อน มีวัตรดี,

ปราศจากกิเลสเพียงดังเปือกตม ผ่องใส

เหมือนห้วงน้ำที่ปราศจากเปือกตมมีน้ำใส ย่อมไม่พิโรธ, 
 สงสารทั้งหลาย ย่อมไม่มีแก่ภิกษุผู้คงที่

มีอาสวะสิ้นแล้ว เช่นนั้น. (๗:๖)

๙๖.

สนฺตํ ตสฺส มนํ โหติ, สนฺตา วาจา จ กมฺม จ;
 
สมฺมทญฺญา วิมุตฺตสฺส, อุปสนฺตสฺส ตาทิโนฯ

ใจ วาจาและกายกรรมของภิกษุผู้ขีณาสพนั้น

ผู้หลุดพ้นแล้ว เพราะรู้โดยชอบ สงบระงับ คงที่

เป็นธรรมชาติสงบแล้ว. (๗:๗)

๙๗.

อสฺสทฺโธ อกตญฺญู จ, สนฺธิจฺเฉโท จ โย นโร;


หตาวกาโส วนฺตาโส, ส เว อุตฺตมโปริโสฯ

นรชนใดไม่เชื่อต่อผู้อื่น รู้นิพพานอันปัจจัยอะไรๆ ทำไม่ได้

ผู้ตัดที่ต่อ มีโอกาสอันขจัดแล้ว มีความหวังอันคลายแล้ว

นรชนนั้นแล เป็นบุรุษผู้สูงสุด. (๗:๘)

๙๘.

คาเม วา ยทิ วา รญฺเญ, นินฺเน วา ยทิ วา ถเล;


ยตฺถ อรหนฺโต วิหรนฺติ, ตํ ภูมิรามเณยฺยกํฯ

พระอรหันต์ทั้งหลายย่อมอยู่ในที่ใดคือบ้านหรือป่า

ที่ลุ่มหรือที่ดอน ที่นั้นเป็นภาคพื้นอันบุคคลพึงรื่นรมย์. (๗:๙)

๙๙.

รมณียานิ อรญฺญานิ, ยตฺถ น รมตี ชโน;


วีตราคา รเมสฺสนฺติ, น เต กามคเวสิโนฯ

 

อรหนฺตวคฺโค สตฺตโม นิฏฺฐิโตฯ

ชนไม่ยินดีในป่าเหล่าใด ป่าเหล่านั้น ควรรื่นรมย์

ผู้มีราคะไปปราศแล้วทั้งหลาย จักยินดีในป่าเห็น

ปานนั้น เพราะว่าท่านไม่ใช่ผู้แสวงหากาม. (๗:๑๐)

 
จบอรหันตวรรคที่ ๗