๑๒. เคล็ดลับการเรียนพระบาฬี

๑๒. เคล็ดลับการเรียนพระบาฬี

อจินฺติเย สาฏฺฐกเถ, ปณฺฑิโต ชินภาสิเต;

อุปเทสํ สทา คณฺเห, ครุํ สมฺมา อุปฏฺฐหํฯ

ตสฺมา สาฏฺฐกเถ ธีโร, คมฺภีเร ชินภาสิเต;

อุปเทสํ สทา คณฺเห, ครุํ สมฺมา อุปฏฺฐหํฯ

„เมื่อพระบาฬีและอรรถกถาอันตนคิดไม่ออก

ผู้มีปัญญาพึงปรนนิบัติครูโดยเคารพและถือเอา

คำแนะนำในกาลทุกเมื่อ. เพราะเหตุนั้น

นักปราชญ์เมื่อรับใช้ครูโดยเคารพ พึงรับเอา

คำสั่งสอนในพระดำรัสของพระชินเจ้าที่ลึกซึ้ง

พร้อมกับอรรถกถา ทุกเมื่อเทอญ.“

(กวิทัปปณนีติ, หมวดบัณฑิต, ๑๒)

..

ศัพท์น่ารู้ :

อจินฺติเย (ที่ไม่ควรคิด, ที่ตนคิดไม่ออก) อจินฺติย+สฺมึ

สาฏฺฐกเถ (อันเป็นไปกับอรรถกถา, พร้อมอรรถกถา) สห+อฏฺฐกถา > สาฏฺฐกถ+สฺมึ

ปณฺฑิโต (บัณฑิต, นักปราชญ์, ผู้มีปัญญา) ปณฺฑิต+สิ

ชินภาสิเต (ภาษิตของพระชินเจ้า, พระพุทธพจน์, พระบาฬี) ชิน+ภาสิต > ชินภาสิต+สฺมึ

อุปเทสํ (คำแนะนำ, คำชีแจ้ง, คำสั่งสอน, เคล็ดลับ, เทคนิค) อุปเทส+อํ

สทา (ทุกเมื่อ, ทุกเวลา) สพฺพ+ทา ปัจจัย

คณฺเห (ถือ, รับ, ยึด, เรียน) คห+ณฺหา+เอยฺย คหาทิ. กัตตุ.

ครุํ (ครู, อาจารย์) ครุ+อํ

สมฺมา (โดยชอบ, ด้วยดี, โดยเคารพ) นิบาต

อุปฏฺฐหํ (อุปฐากอยู่, ปรนนิบัติ, รับใช้อยู่) อุป+ฐา+อ+อนฺต ลง ห อาคมและรัสสะ, ซ้อน ฏฺ > อุปฏฺฐหนฺต+สิ  แจกเหมือน คจฺฉนฺต ศัพท์.

ตสฺมา (เพราะเหตุนั้น) ต+สฺมา สัพพนาม, หรือนิบาตก็ได้.

คมฺภีเร (ที่ลึกซึ้ง) คมฺภีร+สฺมึ

ธีโร (ธีรชน, นักปราชญ์, ผู้มีปัญญา) ธีร+สิ

..