๘๘. การฟังเป็นบ่อเกิดแห่งปัญญา

๘๘. การฟังเป็นบ่อเกิดแห่งปัญญา 

สุสฺสูสา สุตฺตวทฺธนี, สุตํ ปญฺญาย วทฺธนํ;

ปญฺญาย อตฺถํ ชานาติ, อตฺโถ ญาโต สุขาวโหฯ

“การตั้งใจฟัง ทำให้ความรู้พัฒนา,

ความรู้พัฒนาแล้ว ทำให้ปัญญาเจริญ;

เพราะปัญญาเจริญ เป็นเหตุให้รู้อรรถ,

อรรถที่รู้ชัดเจนแล้ว เป็นเหตุนำสุขมาให้.“

(กวิทัปปณนีติ หมวดบัณฑิต ๘๘ โลกนีติ ๒๑, มหารหนีติ ๖๓, ธัมมนีติ ๒๘, นรทักขทีปนี ๑๑)

..

ศัพท์น่ารู้ :

สุสฺสูสา (ความปรารถนาเพื่อฟัง, การอยากจะฟัง, การตั้งใจฟัง) สุสฺสูสา+สิ, บางคัมภีร์เป็น สุสฺสุสา ก็มี.

สุตฺตวทฺธนี (ความเจริญด้วยสุตตะ, -ปัญญา, -ความรู้) สุต+วทฺธนี > สุตฺตวทฺธนี+สิ, บางคัมภีร์เป็น สุตวฑฺฒนํ, สุตสมฺปนฺโน ก็มี.

สุตํ (การฟัง, สิ่งที่ฟังแล้ว, ความรู้) สุต+สิ

ปญฺญาย (ด้วยปัญญา) ปญฺญา+นา 

วทฺธนํ (เจริญ, พัฒนา) วทฺธน+สิ, ส่วนมากเป็น วฑฺฒนํ, วฑฺฒนา ก็ได้มีความหมายเหมือนกัน

อตฺถํ (ซึ่งอรรถ, -เนื้อความ, ประโยชน์) อตฺถ+อํ 

ชานาติ (ย่อมรู้, -ทราบ) √ญา+นา+ติ กิยาทิ. กัตตุ.

อตฺโถ (อรรถ, ประโยชน์, เนื้อความ) อตฺถ+สิ

ญาโต (ถูกรู้แล้ว) ญาต+สิ 

สุขาวโห (นำมาซึ่งความสุข, เป็นเหตุนำสุขมาให้) สุข+อาวห > สุขาวห+สิ

..