๑๒๔. เครื่องประดับที่ควรมี

 ๑๒๔. เครื่องประดับที่ควรมี

หตฺถสฺส ภูสนํ ทานํ, สจฺจํ กณฺฐสฺส ภูสนํ;

โสตสฺส ภูสนํ สตฺถํ, ภูสเน กึ ปโยชนํฯ

“ทาน เป็นเครื่องประดับมือ,

สัจจะ เป็นเครื่องประดับคอ;

ความรู้ เป็นเครื่องประดับของหู,

ประโยชน์อะไรจักมีในการประดับ.“

(กวิทัปปณนีติ หมวดบัณฑิต ๑๒๔)

..

ศัพท์น่ารู้ :

หตฺถสฺส (แห่งมือ) หตฺถ+ส 

ภูสนํ (เครืองประดับ, เครื่องเสริมสวย, ความงาม) ภูสน+สิ หลัง อาการันต์ในนปุงสกลิงค์ ให้แปลง สิ เป็น อํ แน่นอน ด้วยสูตรว่า สึ. (รู ๑๙๕)

ทานํ (การให้, ทาน) ทาน+สิ, 

สจฺจํ (สัจจะ, ความจริง) สจฺจ+สิ 

กณฺฐสฺส (คอ, ลำคอ) กณฺฐ+ส 

โสตสฺส (หู, โสต) โสต+ส 

สตฺถํ (ศาสตร์, ตำรา, เกวียน, ศัสตรา, หอก, มีด) สตฺถ+สิ

ภูสเน (ในการประดับ, -เครื่องประดับ) ภูสน+สฺมึ 

กึ (อะไร) กึ+สิ ลง สิ ปฐมา, ลบเสียด้วยสูตรว่า เสสโต โลปํ คสิปิ. (รู ๗๔) 

ปโยชนํ (ประโยชน์, การประกอบ) ปโยชน+สิ

ขอเรียงประโยคใหม่ เพื่อให้แปลง่ายสำหรับนักศึกษาใหม่ อาจทำได้ดังนี้

๑. ทานํ หตฺถสฺส ภูสนํ โหติ. 

๒. สจฺจํ กณฺฐสฺส ภูสนํ โหติ.

๓. สตฺถู โสตสฺส ภูสนํ โหติ.

๔. กึ ปโยชนํ ภูสเน ภวิสฺสติ.

ลองหัดแปลดูทั้ง ๓ แบบนะครับ คือ 

๑. แปลโยกศัพท์ ๒. แปลโดยพยัญชนะ และ ๓. แปลโดยอรรถ

..