๒๒๕.๓ ข้างนอกสดใส-ข้างในสกปรก

๒๒๕.๓ ข้างนอกสดใส-ข้างในสกปรก

ยถา อุทุมฺพรปกฺกา, พหิ รตฺตกเมว จ;

อนฺโต กิมิลสมฺปุณา, เอวํ ทุชฺชนหทยาฯ

„มะเดื่อสุก ภายนอกแดงเรื่อสดใส

ส่วนข้างในเต็มไปด้วยหมู่หนอน ฉันใด

หัวใจของทุรชนคนชั่ว  ก็ฉันนั้น

(ข้างนอกดูสดใส แต่ข้างในสกปรก).“

(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๒๕.๓, ๒๑๘ โลกนีติ ๔๓ ธัมมนีติ ๑๑๗)

..

ศัพท์น่ารู้ :

ยถา: (ฉันใด) เป็นนิบาต

อุทุมฺพรปกฺกา: (มะเดื่อสุก) อุทุมฺพร+ปกฺก > อุทุมฺพรปกฺก+โย, อุทุมฺพร (ผลมะเดื่อ), ปกฺก (สุก, แห้ง)

พหิรตฺตกา: (ภายนอกสีแดง, มีสีแดงภายนอก) พหิรตฺตกา+โย, พหิ (ภายนอก) รตฺตก (สีแดงเรื่อ) 

เอว: (นั้นเทียว) เป็นนิบาต

จ: (ด้วย, และ) เป็นนิบาต

อนฺโต (ภายใน) เป็นนิบาต

กิมิลสมฺปุณา: (เต็มไปด้วยหนอน) กิมิล+สมฺปุณฺณ > กิมิลสมฺปุณฺณ+โย หรืออาจเขียนติดกันเป็น อนฺโตกิมิลสมฺปุณฺณา: ให้แปลว่า ภายในเต็มด้วยหนอน

เอวํ: (ฉันนั้น) เป็นนิบาตบอกอุปไมย

ทุชฺชนหทยา: (ใจของคนพาล, หหัยของทุรชน) ทุชฺชนหทย+โย, ทุชฺชน (คนชั่ว, คนพาล, ทุรชน), หทย (หัวใจ, จิตใจ, น้ำใจ) 

ในโลกนีติ คาถา ๔๓ มีข้อความชัดเจน น่าจดจำนำไปใช้ ดังนี้

ยถา อุทุมฺพรปกฺกา, พหิรตฺตกเมว จ;

อนฺโต กิมีหิ สมฺปุณฺณา, เอวํ ทุชฺชนหทฺทยาฯ

@ มะเดื่อสุกภายนอกดูมีสีแดงเรื่องาม,

แต่ภายในเต็มไปด้วยหมู่หนอน ฉันใด,

หทัยของทุรชนคนชั่ว ก็เหมือนกันฉันนั้น.

ส่วนในธัมมนีติ คาถา ๑๑๗ มีขัอความต่างกัน ดังนี้ 

ยถาจุฎฺฎมฺปราปกฺกา, พหิรตฺตกเมว จ;

อนฺโต กิมิลปูรโณ, เอวํ ทุชฺชนธมฺมตาฯ

@ มะเดื่อสุกภายนอกดูมีสีแดงเรื่องาม,

แต่ภายในเต็มไปด้วยหมู่หนอน ฉันใด,

ธรรมดาของคนชั่ว ก็ฉันนั้น.

..