ปัญหาและเฉลย (วิชาธรรม) ธรรมศึกษาชั้นตรี ปี ๒๕๔๘

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันจันทร์ ที่ ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๘

คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)

....................................................... 

๑. ผู้มีความรอบคอบ ทำงานมีประสิทธิภาพ เพราะมีธรรมอะไร ?

ก. ธรรมมีอุปการะมาก

ข. ธรรมเป็นโลกบาล

ค. ธรรมอันทำให้งาม

ง. ธรรมเป็นเครื่องเจริญ

๒. “มียศอย่าประมาท มีอำนาจอย่ามัวเมา” สอนให้มีธรรมอะไร ?

ก. ขันติ

ข. สติ

ค. โสรัจจะ

ง. สัมปชัญญะ

๓. การก่อการร้ายเป็นเหตุให้โลกเดือดร้อน เพราะขาดคุณธรรมใด ?

ก. สติ-สัมปชัญญะ

ข. หิริ-โอตตัปปะ

ค. ขันติ-โสรัจจะ

ง. ฉันทะ-วิริยะ

๔. คนมีโอตตัปปะ ย่อมเกิดความรู้สึกอย่างไร ?

ก. กลัวจะถูกลงโทษ

ข. กลัวเสียชื่อ

ค. กลัวตกนรก

ง. ถูกทุกข้อ

๕. “ใครแช่ง ใครด่า ใครว่า เราเหมือนภูเขาถูกไข่ไม่ไหวหวั่น” สอนให้มีธรรมอะไร ?

ก. ขันติ

ข. สติ

ค. หิริ

ง. สัมปชัญญะ

๖. ความงามในข้อใด นับว่าสำคัญที่สุด ?

ก. งามเสื้อผ้าอาภรณ์

ข. งามรูปร่างหน้าตา

ค. งามกิริยามารยาท

ง. งามคุณธรรม

๗. “ยามตายจะได้ฝากผี ยามดีจะได้ฝากท้อง ยามขัดข้องจะได้ช่วยแก้ไข” เป็นความหวังของใคร ?

ก. บิดามารดา

ข. ครูอาจารย์

ค. บุตรธิดา

ง. มิตรสหาย

๘. ความรักของบิดามารดา ตรงกับข้อใด ?

ก. รักแบบบูชา

ข. รักแบบเสน่หา

ค. รักแบบเอ็นดู

ง. รักยิ่งกว่าชีวิต

๙. สินค้าคุณภาพดีให้ดูยี่ห้อ จะดูคนดีให้ดูที่อะไร ?

ก. ทำบุญเป็นนิจ

ข. ติดต่อสังคมดี

ค. ทำหน้าที่ได้ถูกต้อง

ง. สนองตอบแทนบุญคุณ

๑๐. ชาวพุทธพึงยึดถืออะไร เป็นที่พึ่งที่ระลึก ?

ก. พระไตรปิฎก

ข. พระรัตนตรัย

ค. ไตรสิกขา

ง. โอวาทปาฏิโมกข์

๑๑. คำว่า “รักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว” เป็นคุณของข้อใด ?

ก. พระพุทธเจ้า

ข. พระธรรม

ค. พระสงฆ์

ง. พระราชา

๑๒. พระพุทธเจ้าตรัสกะองคุลิมาลว่า “เราหยุดแล้ว ท่านสิยังไม่หยุด” หมายถึงหยุดอะไร ?

ก. หยุดทำบาป

ข. หยุดฆ่าคน

ค. หยุดโกรธ

ง. หยุดเดิน

๑๓. เมื่อเดินทางผิด คิดกลับเดินทางใหม่ สงเคราะห์เข้าในโอวาทใด ?

ก. ละชั่ว

ข. ทำดี

ค. ทำจิตให้ผ่องใส

ง. ข้อ ก. และข้อ ข. ถูก

๑๔. การเขียนหนังสือหลอกลวงให้คนเข้าใจผิด จัดเป็นทุจริตข้อใด ?

ก. กายทุจริต

ข. วจีทุจริต

ค. มโนทุจริต

ง. ข้อ ก. และข้อ ข. ถูก

๑๕. วาจาใด เป็นเหตุให้ทะเลาะวิวาทและแตกสามัคคี ?

ก. พูดเท็จ

ข. พูดส่อเสียด

ค. พูดคำหยาบ

ง. พูดเพ้อเจ้อ

๑๖. คนมักโกรธ ขี้โมโห ฉุนเฉียว มีพฤติกรรมทางวาจาอย่างไร ?

ก. วาจาเท็จ

ข. วาจาส่อเสียด

ค. วาจาหยาบ

ง. วาจาเพ้อเจ้อ

๑๗. พฤติกรรมยกพวกตีกัน ฆ่าฟันจองเวรกัน มีอกุศลอะไรเป็นมูล ?

ก. โลภะ

ข. โทสะ

ค. โมหะ

ง. โทสะ และโมหะ

๑๘. ผู้ค้ายาเสพติด เพราะจิตประกอบด้วยอกุศลมูลใด ?

ก. โลภะ โทสะ

ข. โลภะ โมหะ

ค. โทสะ โมหะ

ง. ราคะ โทสะ

๑๙. “ยามอยู่ก็อุปัฏฐาก ล้มหายตายจากก็ช่วยทำศพให้” เป็นลักษณะของบุคคลใด ?

ก. กตัญญู

ข. กตเวที

ค. กตัญญูกตเวที

ง. บุพพการี

๒๐. “ทำดี พูดดี คิดดี” เป็นลักษณะของใคร ?

ก. สัตบุรุษ

ข. พระภิกษุ

ค. บิดามารดา

ง. ครูอาจารย์

๒๑. ความมีระเบียบวินัย เคารพกฎเกณฑ์ของสังคม จัดเข้าในบุญกิริยาวัตถุใด ?

ก. ทานมัย

ข. สีลมัย

ค. ภาวนามัย

ง. ข้อ ก. และข้อ ค. ถูก

๒๒. การฟังธรรมจัดเข้าในบุญกิริยาวัตถุ ๓ ข้อใด ?

ก. ทานมัย

ข. สีลมัย

ค. ภาวนามัย

ง. ถูกทุกข้อ

๒๓. ความเจริญแห่งชีวิตจะสำเร็จได้ด้วยอาการอย่างไร ?

ก. เรียนเก่งจบชั้นสูงๆ

ข. ประพฤติปฏิบัติดี
ค. เจริญภาวนา

ง. เสริมดวงชะตา

๒๔. คำว่า “วาสนา” ในภาษิตว่า “มีวาสนาเป็นทุน มีบุญเป็นยา…ทำให้อายุยืน” หมายถึงอะไร ?

ก. อยู่ในประเทศอันสมควร

ข. คบสัตบุรุษ

ค. ตั้งตนไว้ชอบ

ง. การได้ทำบุญไว้ในปางก่อน

๒๕. “ฟังไม่ได้ศัพท์ จับเอาไปกระเดียด” เป็นพฤติกรรมของคนเชื่อง่าย เพราะขาดธรรมอะไร ?

ก. คบสัตบุรุษ

ข. ฟังธรรมของสัตบุรุษ

ค. ตริตรองพิจารณาโดยแยบคาย

ง. ประพฤติธรรมสมควรแก่ธรรม

๒๖. การตั้งตนไว้ชอบ หมายถึงข้อใด ?

ก. อยู่ในถิ่นที่เหมาะสม

ข. คบคนดี

ค. ทำบุญมากๆ

ง. ละชั่วประพฤติดี

๒๗. ปฏิบัติซื่อ ถือเที่ยงตรง เช่นเปาบุ้นจิ้น เพราะยึดธรรมข้อใด ?

ก. เว้นทุจริต ๓

ข. เว้นอคติ ๔

ค. มีจักร ๔

ง. มีพรหมวิหาร ๔

๒๘. ชีวิตก้าวหน้า เพราะดำรงตนอย่างไร ?

ก. คบสัตบุรุษ

ข. หยุดทำชั่ว

ค. วางตัวตามคำสอน

ง. ถูกทุกข้อ

๒๙. คุณธรรมให้สำเร็จตามประสงค์ เรียกว่าอะไร ?

ก. วุฒิ ๔

ข. จักร ๔

ค. อธิษฐานธรรม ๔

ง. อิทธิบาท ๔

๓๐. ความจนในข้อใด ก่อทุกข์ให้ผู้อื่น ?

ก. จนเพราะไม่มี

ข. จนเพราะไม่พอ

ค. จนเพราะแล้งน้ำใจ

ง. จนเพราะขาดแคลนน้ำ

๓๑. ตัณหา เป็นตัวชักพาให้เกิดอะไรขึ้น ?

ก. ความรัก

ข. ความสุข

ค. ความโกรธ

ง. ความทุกข์

๓๒. มัชฌิมาปฏิปทา ทางสายกลาง ตรงกับอริยสัจ ๔ ข้อใด ?

ก. ทุกข์

ข. สมุทัย

ค. นิโรธ

ง. มรรค

๓๓. ธรรมในข้อใด ควรพิจารณาเนืองๆ ?

ก. หนีแก่ไม่ได้ หนีไข้ไม่พ้น

ข. ทุกคนต้องตาย ต้องห่างไกลของรัก

ค. ต้องยึดหลักกรรม ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว

ง. ถูกทุกข้อ

๓๔. “อยู่ให้เขารัก จากให้เขาคิดถึง” จัดเข้าในธรรมหมวดใด ?

ก. อภิณหปัจจเวกขณ์ ๕

ข. คารวะ ๖

ค. สาราณิยธรรม ๖

ง. พรหมวิหาร ๔

๓๕. ความเคารพในการศึกษา ควรทำอย่างไร ?

ก. กราบไหว้ตำราเรียน

ข. เชื่อตำราอย่างเด็ดเดี่ยว

ค. ปลูกอิทธิบาทในการศึกษา

ง. ปลูกวุฒิธรรมในการศึกษา

๓๖. คุณสมบัติพิเศษของอริยทรัพย์คือข้อใด ?

ก. ทำให้ประพฤติดี

ข. โจรลักไม่ได้ ยิ่งใช้ยิ่งมี

ค. ทำให้กลัวบาป

ง. ทำให้เรียนเก่ง ดี มีสุข

๓๗. “จ่ายหมดจะลำบาก จ่ายมากจะยากนาน” ตรงกับข้อใด ?

ก. อัตถัญญุตา

ข. อัตตัญญุตา

ค. มัตตัญญุตา

ง. กาลัญญุตา

๓๘. “ช้าๆ ได้พร้า ๒ เล่มงาม” จัดเข้าในสัปปุริสธรรมข้อใด ?

ก. ธัมมัญญุตา

ข. อัตถัญญุตา

ค. มัตตัญญุตา

ง. กาลัญญุตา

๓๙. “มีลาภ เสื่อมลาภ มีสุข มีทุกข์ ……” เรียกว่าอะไร ?

ก. โลกธรรม

ข. สัปปุริสธรรม

ค. วุฒิธรรม

ง. อิทธิบาทธรรม

๔๐. จากข้อ ๓๙ เมื่อธรรมนั้นเกิดขึ้นแล้ว ควรทำในใจอย่างไร ?

ก. ชื่นชมให้สมที่รอคอย

ข. พิจารณาว่าไม่เที่ยง

ค. พิจารณาว่าเป็นทุกข์

ง. ไม่ยินดียินร้าย

๔๑. ทำอย่างไร จึงจะตั้งตัวได้ในสังคมปัจจุบันนี้ ?

ก. งดดื่มสุราเมรัย

ข. งดเที่ยวกลางคืน

ค. คบกัลยาณมิตร

ง. บำเพ็ญทิฏฐธัมมิกัตถะ

๔๒. ผู้ใดชื่อว่ามีอุฏฐานสัมปทา ถึงพร้อมด้วยความหมั่น ?

ก. ขยันเรียน ขยันทำงาน

ข. ขยันเก็บ ขยันใช้

ค. ขยันหา ขยันดูแล

ง. ขยันพูด ขยันคิด

๔๓. เพื่อนที่ยอมร่วมหัวจมท้ายแม้ยามมีภัย จัดเป็นมิตรแท้ข้อใด ?

ก. มิตรมีอุปการะ

ข. มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์

ค. มิตรแนะประโยชน์

ง. มิตรมีความรักใคร่

๔๔. ลักษณะของเพื่อนที่ชักชวนไปในทางฉิบหาย ตรงกับข้อใด ?

ก. มะกอกสามตะกร้าปาไม่ถูก

ข. ปากปราศรัยใจเชือดคอ

ค. มีเงินนับเป็นน้องมีทองนับเป็นพี่

ง. เช้าฮา เย็นเฮ ค่ำเซ ดึกสร่าง สว่างซ้ำ

๔๕. ผู้ปฏิบัติตามธรรมใด จึงจะสามารถยึดเหนี่ยวน้ำใจผู้อื่นไว้ได้ ?

ก. พรหมวิหาร

ข. ฆราวาสธรรม

ค. วุฒิธรรม

ง. สังคหวัตถุ

๔๖. ฆราวาสต้องยึดธรรมข้อใด เป็นหลักปฏิบัติ ?

ก. สัจจะ ทมะ ขันติ จาคะ

ข. สัทธา สีล จาคะ ปัญญา

ค. ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา

ง. เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา

๔๗. “อย่าเอาวัดทำวิก อย่าเอาโบสถ์ทำบ่อน” หมายความว่าอะไร ?

ก. อย่าเล่นการพนันในวัด

ข. อย่าทำอนาจารในวัด

ค. อย่าดื่มสุราในวัด

ง. อย่าทำอบายมุขในวัด

๔๘. การไม่ถือมงคลตื่นข่าว มีลักษณะเช่นไร ?

ก. เชื่อกรรม ไม่เชื่อมงคล

ข. เชื่อมงคล ไม่เชื่อกรรม

ค. เชื่อกรรม เชื่อมงคล

ง. ไม่เชื่อกรรม ไม่เชื่อมงคล

๔๙. “นิยมยกย่อง ปกป้องเชิดชู ไม่เจ้าชู้นอกใจ มอบความเป็นใหญ่ ให้เครื่องประดับ” คือหน้าที่ของใคร ?

ก. สามี

ข. ภรรยา

ค. บ่าว

ง. มิตร

๕๐. “กายเมตตา วาจาไมตรี ฤดีมุ่งมิตร ไม่ปิดทวาร ให้ทานเสมอ” เป็นคุณสมบัติของใคร ?

ก. มิตร

ข. เจ้านาย

ค. กุลบุตร

ง. สมณพราหมณ์

.......................................................

ผู้ออกข้อสอบ :

๑. พระราชดิลก วัดปทุมวนาราม

๒. พระศรีกิตติโสภณ วัดสามพระยา

๓. พระปริยัติสารเมธี วัดราชผาติการาม

ตรวจ/ปรับปรุง :

สนามหลวงแผนกธรรม