ปัญหาและเฉลย (วิชาธรรม) ธรรมศึกษาชั้นตรี ปี ๒๕๔๖

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันอังคาร ที่ -- พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๖
เวลา ๑๓.๐๐ น.

คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน) 
.......................................................

๑. ข้อใด เป็นธรรมมีอุปการะมาก ?
ก. หิริ โอตตัปปะ
ข. สติ สัมปชัญญะ
ค. กตัญญู กตเวที
ง. ขันติ โสรัจจะ

๒. เราควรใช้สติเมื่อใด ?

ก. ก่อนทำ พูด คิด

ข. ขณะทำ พูด คิด

ค. ทำ พูด คิดเสร็จแล้ว

ง. ข้อ ก. ข้อ ข. ถูก

๓. เราควรใช้สัมปชัญญะเมื่อใด ?

ก. ก่อนทำ พูด คิด

ข. ขณะทำ พูด คิด

ค. ทำ พูด คิดเสร็จแล้ว

ง. ใช้ได้ตลอดกาล

๔. ข้อใด เรียกว่าเทวธรรม ?

ก. สติ สัมปชัญญะ
ข. ขันติ โสรัจจะ
ค. หิริ โอตตัปปะ
ง. กตัญญู กตเวที

๕. ผู้มีเทวธรรม มีลักษณะอย่างไร ?

ก. ไม่ทำชั่วในที่ลับ

ข. ไม่ทำชั่วในที่แจ้ง

ค. ไม่ทำชั่ว ทั้งในที่ลับและที่แจ้ง

ง. ไม่ทำชั่ว เพราะกลัวถูกประณาม

๖. ข้อใด เป็นลักษณะของโอตตัปปะ ?

ก. ละอายความชั่ว

ข. กลัวถูกลงโทษ

ค. ละอายตนเอง

ง. กลัวผลของความชั่ว

๗. ผู้งดงามทั้งนอกทั้งใน เพราะมีคุณธรรมข้อใด ?

ก. หิริ โอตตัปปะ

ข. สติ สัมปชัญญะ

ค. ขันติ โสรัจจะ

ง. กตัญญู กตเวที

๘. นาย ก. ถูกนาย ข. ทำร้าย อดกลั้นไว้ได้ เพราะมีคุณธรรมอะไร ?

ก. หิริ

ข. โอตตัปปะ

ค. ขันติ

ง. สติ

๙. ความทนต่อความหนาวร้อน มีความหมายตรงกับข้อใด ?

ก. ทนต่อความเจ็บใจ
ข. ทนต่อความตรากตรำ

ค. ทนต่อความอยาก
ง. ทนต่อความทุกข์ทรมาน

๑๐. ข้อใด เป็นความหมายของคำว่า “ กตเวที ” ?

ก. ทำอุปการะก่อน

ข. รู้อุปการะที่ท่านทำแล้ว

ค. ตอบแทนคุณท่าน

ง. รู้อุปการะและตอบแทนคุณ

๑๑. ผู้ใดไม่ชื่อว่า บุพพการี ?

ก. บิดา มารดา

ข. พระมหากษัตริย์

ค. บุตร ธิดา

ง. ครู อาจารย์

๑๒. ชาวพุทธมีอะไร เป็นสรณะ ?

ก. ไตรสิกขา

ข. ไตรมาส

ค. ไตรลักษณ์

ง. ไตรรัตน์

๑๓. พระธรรม คืออะไร ?

ก. หนังสือธรรมะ

ข. คัมภีร์เทศน์

ค. คำสุภาษิต

ง. คำสั่งสอน

๑๔. ข้อใด เป็นคุณของพระธรรม ?

ก. รักษาผู้ปฏิบัติให้ร่ำรวย

ข. รักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว

ค. รักษาผู้ปฏิบัติให้มีความสุข

ง. รักษาผู้ปฏิบัติให้เจริญ

๑๕. สงฆ์ในคำว่า “ สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ ” หมายถึงใคร ?

ก. ภิกษุสงฆ์

ข. ภิกษุณีสงฆ์

ค. อริยสงฆ์

ง. สมมติสงฆ์

๑๖. โอวาทของพระพุทธเจ้าที่เป็นหลักการ คืออะไร ?

ก. ไม่คบคนชั่ว คบคนดี มีเมตตา

ข. ไม่ทำชั่ว ทำดี กตัญญู

ค. ไม่ทำชั่ว ทำดี ทำใจให้ผ่องใส

ง. ทำดี ทำใจให้ผ่องใส มีสัตย์

๑๗. ทุจริต หมายถึงการประพฤติเช่นไร ?

ก. กาย วาจา ชอบ

ข. กาย วาจา มิชอบ

ค. กาย วาจา ใจ ชอบ

ง. กาย วาจา ใจ มิชอบ

๑๘. นักเรียนสั่งซื้อยาบ้าเพื่อจะเสพ จัดเป็นทุจริตข้อใด ?

ก. กายทุจริต

ข. วจีทุจริต

ค. มโนทุจริต

ง. ถูกทุกข้อ

๑๙. “ ยุให้รำ ตำให้รั่ว ” เป็นลักษณะของคำพูดในข้อใด ?

ก. พูดเท็จ
ข. พูดคำหยาบ

ค. พูดส่อเสียด
ง. พูดเพ้อเจ้อ

๒๐. ทุจริต ๓ อย่าง เป็นธรรมประเภทใด ?

ก. ธรรมที่ควรศึกษา

ข. ธรรมที่ควรละ

ค. ธรรมที่ควรรู้

ง. ธรรมที่ควรเห็น

๒๑. มูลเหตุแห่งความผิดของคน คืออะไร ?

ก. โลภะ โทสะ โมหะ

ข. มานะ โทสะ โมหะ

ค. ราคะ โทสะ โมหะ

ง. ตัณหา ราคะ ทิฏฐิ

๒๒. ฉ้อราษฎร์บังหลวง มีอะไรเป็นมูลเหตุ ?

ก. โลภะ โทสะ

ข. โลภะ ตัณหา

ค. โลภะ ทิฏฐิ

ง. โลภะ โมหะ

๒๓. คำว่า “ อารมณ์เสีย อารมณ์เน่า ” เทียบได้กับข้อใด ?

ก. มานะ

ข. โกธะ
ค. โลภะ

ง. พยาบาท

๒๔. ข้อใด ไม่จัดเข้าในสัปปุริสบัญญัติ ?

ก. ทาน
ข. ศีล

ค. ปัพพัชชา
ง. มาตาปิตุอุปัฏฐาน

๒๕. สิ่งเป็นที่ตั้งแห่งการบำเพ็ญบุญ เรียกว่าอะไร ?

ก. บุญกิริยา

ข. บุญวัตถุ

ค. สังคหวัตถุ

ง. บุญกิริยาวัตถุ

๒๖. การสวดมนต์ จัดเข้าในการทำบุญประเภทใด ?

ก. ทานมัย

ข. สีลมัย

ค. ภาวนามัย

ง. ธัมมเทสนามัย

๒๗. คนมีบุญ คือคนเช่นไร ?

ก. มีลาภ มียศ

ข. มีคนสรรเสริญ

ค. ไม่มีคนนินทา

ง. สุขกาย สุขใจ

๒๘. คบคนดี ฟังวจีโดยเคารพ นอบนบด้วยพินิจ ทำกิจด้วยปฏิบัติ ตรงกับข้อใด ?

ก. วุฒิธรรม

ข. จักรธรรม

ค. อิทธิบาทธรรม

ง. พรหมวิหารธรรม

๒๙. คำว่า “ บุญใหม่ ” ตรงกับข้อใด ?

ก. อยู่ในประเทศสมควร
ข. คบสัตบุรุษ

ค. ตั้งตนไว้ชอบ
ง. ได้ทำความดีไว้ในปางก่อน

๓๐. ค่าของคนอยู่ที่คนของใคร เป็นลักษณะของอคติข้อใด ?

ก. ฉันทาคติ

ข. โทสาคติ

ค. โมหาคติ

ง. ภยาคติ

๓๑. “ ผมเป็นลูกนายตำรวจครับ ” การโอ้อวดเช่นนี้ เป็นเหตุให้เกิดอคติข้อใด ?

ก. ฉันทาคติ

ข. โทสาคติ

ค. ภยาคติ

ง. โมหาคติ

๓๒. ข้อใด ตรงกับสังวรปธาน ?

ก. เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว

ข. เพียรระวังมิให้บาปเกิดขึ้น

ค. เพียรให้กุศลเกิดขึ้น

ง. เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นไม่ให้เสื่อม

๓๓. อิทธิบาทข้อใด เป็นพื้นฐานนำไปสู่ความสำเร็จของงาน ?

ก. ฉันทะ

ข. จิตตะ

ค. วิริยะ

ง. วิมังสา

๓๔. การเอาใจฝักใฝ่ในการศึกษาไม่วางธุระ คือข้อใด ?

ก. ฉันทะ
ข. วิริยะ

ค. จิตตะ
ง. วิมังสา

๓๕. การช่วยคนประสบทุกข์ จัดเป็นพรหมวิหารข้อใด ?

ก. เมตตา

ข. กรุณา
ค. มุทิตา

ง. อุเบกขา

๓๖. ความดับตัณหาได้สิ้นเชิง ทุกข์ดับไปหมด ชื่อว่าอะไร ?

ก. ทุกข์

ข. สมุทัย

ค. นิโรธ

ง. มรรค

๓๗. สัมมาทิฏฐิ ปัญญาอันเห็นชอบ คืออะไร ?

ก. เห็นอริยสัจ

ข. เห็นอริยทรัพย์

ค. เห็นอริยสงฆ์

ง. เห็นอริยสาวก

๓๘. การพิจารณาความตายเนือง ๆ มีประโยชน์อย่างไร ?

ก. บรรเทาความเมาในวัย

ข. บรรเทาความเมาในชีวิต

ค. บรรเทาความยึดมั่น

ง. บรรเทาความเห็นแก่ตัว

๓๙. ข้อใด เป็นอานิสงส์ของการฟังธรรมโดยตรง ?

ก. ทำให้ได้บุญ
ข. ทำให้เกิดสมาธิ

ค. ทำให้ละกิเลส
ง. ทำให้เกิดปัญญา

๔๐. ปฏิบัติอย่างไร จึงจะชื่อว่าเคารพในการศึกษา ?

ก. ขยันไปโรงเรียน

ข. ขยันอ่านหนังสือ

ค. ขยันหาความรู้

ง. ขยันทำการบ้าน

๔๑. สาราณิยธรรม คือธรรมเช่นไร ?

ก. ธรรมที่เป็นแก่นสาร

ข. ธรรมของผู้ทรงศีล

ค. ธรรมเป็นเหตุบริจาค

ง. ธรรมเป็นเหตุให้ระลึกถึงกัน

๔๒. “ อย่าชิงสุกก่อนห่าม ” ตรงกับหลักธรรมข้อใด ?

ก. กาลัญญุตา

ข. อัตตัญญุตา

ค. ปริสัญญุตา

ง. ธัมมัญญุตา

๔๓. ข้อใด เป็นอิฏฐารมณ์ทั้งหมด ?

ก. ลาภ เสื่อมลาภ สุข ทุกข์

ข. ยศ เสื่อมยศ นินทา ทุกข์

ค. สุข ทุกข์ สรรเสริญ นินทา

ง. ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข

๔๔. ทำอย่างไร จึงจะตั้งตัวได้ในโลกนี้ ?

ก. เว้นจากอบายมุข
ข. บำเพ็ญสังคหวัตถุ

ค. คบกัลยาณมิตร
ง. บำเพ็ญทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์

๔๕. ข้อใด เป็นลักษณะของคนดีแต่พูด ?

ก. คบเพื่อนเพราะเห็นแก่ประโยชน์

ข. สงเคราะห์ด้วยสิ่งหาประโยชน์มิได้

ค. ต่อหน้าว่าสรรเสริญ

ง. คิดแต่ได้ฝ่ายเดียว

๔๖. คนเทียมมิตรเช่นไร ที่ควรหลีกเลี่ยงให้ไกลที่สุด ?

ก. มิตรชักชวนในทางฉิบหาย

ข. มิตรหัวประจบ

ค. มิตรดีแต่พูด

ง. มิตรปอกลอก

๔๗. อัตถจริยาในสังคหวัตถุ หมายความว่าอย่างไร ?

ก. โอบอ้อมอารีย์

ข. วจีไพเราะ

ค. สงเคราะห์ชุมชน

ง. วางตนพอดี

๔๘. ฆราวาสธรรม คือข้อใด ?

ก. สัจจะ ทมะ ขันติ จาคะ

ข. สัทธา สีล จาคะ ปัญญา

ค. ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา

ง. เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา

๔๙. “ งบประมาณขาดดุล ” ชื่อว่าขาดธรรมข้อใด ?

ก. อัตถจริยา
ข. สมชีวิตา

ค. สมานัตตตา
ง. กัลยาณมิตตตา

๕๐. ทิศเบื้องหน้า ได้แก่ข้อใด ?

ก. สมณะ

ข. อาจารย์

ค. มารดาบิดา

ง. มิตร

.......................................................

ผู้ออกข้อสอบ:

๑. พระราชพัชราภรณ์ วัดมหาธาตุ

๒. พระศรีกิตติโสภณ วัดสามพระยา

๓. พระปริยัติสารเมธี วัดราชผาติการาม

ตรวจ/ปรับปรุง:

สนามหลวงแผนกธรรม