ปัญหาและเฉลย(วิชาพุทธานุพุทธประวัติ) นักธรรมชั้นเอก ปี 2549

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธานุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นเอก

สอบในสนามหลวง

วันเสาร์ ที่ ๑๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๙

---------------------

๑. บุพพนิมิต ๕ ประการที่เกิดแก่พระโพธิสัตว์ ก่อนจะจุติลงปฏิสนธิ
ในครรภ์พระมารดาคืออะไรบ้าง ?
 ตอบ:

๑. คือ

๑. ดอกไม้ทิพย์ประดับกายเหี่ยวแห้ง

๒. ผ้าภูษาทรงมีสีเศร้าหมอง

๓. เหงื่อไหลออกจากรักแร้

๔. ร่างกายปรากฏชรา

๕. พระทัยกระสันเป็นทุกข์ เหนื่อยหน่ายจากเทวโลก ฯ

๒. สัมปทาคุณ ๓ ประการของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คืออะไรบ้าง ? เกิดผลดี
อย่างไร ?
 ตอบ:

๒. คือ

๑. เหตุสัมปทา คือการบำเพ็ญบารมีมาอย่างครบถ้วน

๒. ผลสัมปทา คือการที่ทรงได้รับผลของบารมี ทำให้มีรูปกาย
ประกอบด้วยมหาปุริสลักษณะ อานุภาพ การละกิเลสและ
พระญาณหยั่งรู้ เป็นต้น

๓. สัตตูปการสัมปทา คือการที่ทรงบำเพ็ญประโยชน์แก่ชาวโลก
ด้วยพระทัยที่บริสุทธิ์ ฯ

ทำให้พระองค์ทรงเป็นที่ตั้งแห่งศรัทธาและความเลื่อมใสของบัณฑิตชน ทั้งเทวดาและมนุษย์ทั้งหลายจะพึงปรารภเป็นอารมณ์แล้วก่อสร้าง
สั่งสมบุญกุศลให้ไพบูลย์ ฯ

๓. เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะประสูติ มีปาฏิหาริย์อะไรเกิดขึ้นบ้าง ? 
ตอบ:

๓. มีปาฏิหาริย์ ๗ อย่าง คือ

๑. พระมารดาทรงประทับยืน

๒. ประสูติไม่เปรอะเปื้อนด้วยครรภมลทิน

๓. มีเทวดามาคอยรับก่อน

๔. มีธารน้ำร้อนน้ำเย็นตกลงมาจากอากาศสนานพระกาย

๕. เมื่อประสูติออกมาทรงเดินได้ ๗ ก้าว

๖. ทรงเปล่งวาจาเป็นบุพพนิมิตแห่งพระสัมมาสัมโพธิญาณ

๗. แผ่นดินไหว ฯ

๔. ในการบำเพ็ญเพียรเพื่อบรรลุสัมมาสัมโพธิญาณของพระโพธิสัตว์
อยากทราบว่าการบำเพ็ญทุกรกิริยาและอุปมา ๓ ข้อ อย่างไหนเกิดก่อน ?
ทรงมีเหตุผลอย่างไร ?
 ตอบ:

๔. อุปมา ๓ ข้อเกิดก่อน การบำเพ็ญทุกรกิริยาเกิดภายหลัง ฯ

เพราะเมื่ออุปมา ๓ ข้อ มาปรากฏแก่พระองค์แล้ว ทรงคิดจะบำเพ็ญเพียร
เพื่อป้องกันจิตไม่ให้น้อมไปในกามารมณ์ได้ จึงทรงบำเพ็ญทุกรกิริยา ฯ

๕. อปาณกฌาน ได้แก่อะไร ? พระพุทธเจ้าได้ทรงบำเพ็ญครั้งไหน ? และ
ได้รับผลอย่างไร ?  
ตอบ:

๕. ได้แก่ความเพ่งไม่มีปราณ คือไม่มีลมอัสสาสะปัสสาสะ โดยเนื้อความ
ก็คือกลั้นลมหายใจไม่ให้ดำเนินทางจมูกและทางปาก ฯ

ได้ทรงบำเพ็ญในคราวทรงทำทุกรกิริยา ฯ

ไม่ได้รับผลที่ทรงมุ่งหวังกลับเป็นการทรมานร่างกายให้ลำบากเปล่า ฯ

๖. “สิ่งทั้งปวงไม่ควรแก่ข้าพเจ้าๆ ไม่ชอบใจหมด” เป็นคำพูดของใคร ?
พระพุทธองค์ ตรัสตอบว่าอย่างไร ? 
ตอบ:

๖. เป็นคำพูดของทีฆนขะ อัคคิเวสสนโคตร ฯ

ตรัสตอบว่า ถ้าอย่างนั้น ความเห็นอย่างนั้น ก็ต้องไม่ควรแก่ท่าน ท่าน
ก็ต้องไม่ชอบความเห็นอย่างนั้น ฯ

๗. พระศาสดารับสั่งให้ท่านพระมหากัสสปะทรงจีวรที่คฤหบดีถวายเป็นต้น แต่ท่านมิได้ทำตาม เพราะเห็นอำนาจประโยชน์อะไร ? 
ตอบ:

๗. เห็นประโยชน์ ๒ อย่าง คือ

๑. การอยู่เป็นสุขในบัดนี้ของตน

๒. การอนุเคราะห์ประชุมชนในภายหลัง ประชุมชนในภายหลัง
ทราบว่าสาวกของพระพุทธเจ้าไม่ประพฤติตนอย่างนั้น จักถึง
ทิฏฐานุคติ ปฏิบัติตามที่ตนได้เห็นได้ยิน ความปฏิบัตินั้น จัก
เป็นไปเพื่อประโยชน์และสุขแก่เขาสิ้นกาลนาน ฯ

๘. ก่อนที่ท่านพระโมฆราชจะมาเป็นภิกษุในพระพุทธศาสนา ท่านเคยเป็น
ศิษย์ของใคร ? ผู้นั้นตั้งสำนักสอนอยู่ที่ไหน ? 
ตอบ:

๘. เป็นศิษย์ของพาวรีพราหมณ์ ฯ

อยู่ที่ฝั่งแม่น้ำโคธาวรี ที่พรมแดนแห่งเมืองอัสสกะและเมืองอาฬกะ ฯ

๙. ท่านพระอานนท์ทูลขอพรพระบรมศาสดาก่อนจะรับเป็นพุทธุปัฏฐากไว้
๘ ข้อ ท่านมีเหตุผลที่ทูลขอพร ๔ ข้อหลังว่าอย่างไร ?
 ตอบ:

๙. ใน ๔ ข้อหลังนี้ ๓ ข้อแรก เพื่อจะป้องกันคนพูดว่า พระอานนท์บำรุง
พระศาสดาทำอะไร เพราะพระองค์ไม่ทรงอนุเคราะห์แม้ด้วยกิจเท่านี้ ส่วนข้อสุดท้าย เมื่อมีคนถามในที่ลับหลัง พระพุทธองค์ว่า ธรรมนี้
พระองค์ทรงแสดงในที่ไหน ถ้าท่านบอกไม่ได้ เขาก็จะพูดได้ว่า ท่าน
ไม่รู้แม้แต่เรื่องเท่านี้ ไม่ละพระศาสดาเที่ยวตามเสด็จอยู่ ดุจเงาตามตัว
สิ้นกาลนาน เพราะเหตุอะไร ฯ

๑๐. บุคคลต่อไปนี้ได้รับเอตทัคคะในทางใด ?

ก. พระอนุรุทธเถระ

ข. พระโสณโกฬิวิสเถระ

ค. พระรัฐปาลเถระ

ง. นางปฏาจาราเถรี

จ. นางกีสาโคตมีเถรี
ตอบ:

๑๐. ก. พระอนุรุทธเถระ ได้ทิพยจักษุญาณ

ข. พระโสณโกฬิวิสเถระ มีความเพียรปรารภแล้ว

ค. พระรัฐปาลเถระ บวชด้วยศรัทธา

ง. นางปฏาจาราเถรี ทรงไว้ซึ่งวินัย

จ. นางกีสาโคตมีเถรี ทรงไว้ซึ่งจีวรอันเศร้าหมอง ฯ

*********