ปัญหาและเฉลย(วิชาธรรม) นักธรรมชั้นตรี ปี 2552

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันอังคาร ที่ ๒๙ กันยายน พ.ศ.๒๕๕๒

-------------------

๑. บุพพการีและกตัญญูกตเวที ได้แก่บุคคลเช่นไร ?

จงยกตัวอย่างมาสัก ๒ คู่

ตอบ :

๑. บุพพการี ได้แก่บุคคลผู้ทำอุปการะก่อน

กตัญญูกตเวที ได้แก่บุคคลผู้รู้อุปการะที่ท่านทำแล้ว และตอบแทน

(ตอบเพียง ๒ คู่)

คู่ที่ ๑ มารดาบิดากับบุตรธิดา

คู่ที่ ๒ ครูอาจารย์กับศิษย์

คู่ที่ ๓ พระราชากับราษฎร

คู่ที่ ๔ พระพุทธเจ้ากับพุทธบริษัท ฯ

๒. อาการที่พระพุทธเจ้าทรงสั่งสอนมีกี่อย่าง ?

ข้อที่ว่า “ทรงสั่งสอนเป็นอัศจรรย์” นั้นคืออย่างไร ?

ตอบ :

๒. มี ๓ อย่าง ฯ

คือ ผู้ปฏิบัติตามย่อมได้ประโยชน์โดยสมควรแก่ความปฏิบัติ ฯ

๓. มูลเหตุที่ทำให้บุคคลทำความชั่ว เรียกว่าอะไร ? มีอะไรบ้าง ?

เมื่อเกิดขึ้นแล้วควรปฏิบัติอย่างไร ?

ตอบ :๓. เรียกว่า อกุศลมูล ฯ

มี ๑. โลภะ อยากได้

๒. โทสะ คิดประทุษร้ายเขา

๓. โมหะ หลงไม่รู้จริง ฯ

เมื่อเกิดขึ้นแล้วควรละเสีย ด้วยทาน ศีล ภาวนา ฯ

๔. ปัญญาอันเห็นชอบอย่างไร จึงชื่อว่ามรรคในอริยสัจ ๔ ? เพราะเหตุไร ?

ตอบ :

๔. ปัญญาอันเห็นชอบว่าสิ่งนี้ทุกข์ สิ่งนี้เหตุให้ทุกข์เกิด สิ่งนี้ความดับทุกข์ สิ่งนี้ทางให้ถึงความดับทุกข์ ได้ชื่อว่ามรรค ฯ เพราะเป็นข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ ฯ

๕. ธรรมเป็นกำลัง ๕ อย่าง คืออะไรบ้าง ? ธรรม ๕ อย่างนั้น เรียกว่าอินทรีย์ เพราะเหตุไร ?

ตอบ :

๕. คือ ๑. สัทธา ความเชื่อ ๒. วิริยะ ความเพียร

๓. สติ ความระลึกได้ ๔. สมาธิ ความตั้งใจมั่น

๕. ปัญญา ความรอบรู้ ฯ

เพราะเป็นใหญ่ในกิจของตน ฯ

๖. คารวะ คืออะไร ? มีกี่อย่าง ?

ข้อว่า คารวะในความศึกษา หมายถึงอะไร ?

ตอบ :

๖. คือ ความเคารพ เอื้อเฟื้อ ฯ มี ๖ อย่าง ฯ

หมายถึง ความเคารพ เอื้อเฟื้อในไตรสิกขา ฯ

๗. มละ คืออะไร ? เป็นศิษย์ได้ดีแล้วทำมึนตึงกับอาจารย์ จัดเข้าในมละอย่างไหน และควรชำระมละอย่างนั้นด้วยธรรมอะไร ?

ตอบ :

๗. มละคือมลทิน ฯ จัดเข้าใน มักขะ ลบหลู่คุณท่าน และควรชำระด้วยกตัญญูกตเวทิตา ความรู้คุณท่านแล้วตอบแทน ฯ

๘. อบายมุข คืออะไร ? คบคนชั่วเป็นมิตรมีโทษอย่างไร ?

ตอบ :

๘. คือ ทางแห่งความเสื่อม ฯ

มีโทษอย่างนี้ คือ

๑. นำให้เป็นนักเลงการพนัน

๒. นำให้เป็นนักเลงเจ้าชู้

๓. นำให้เป็นนักเลงเหล้า

๔. นำให้เป็นคนลวงเขาด้วยของปลอม

๕. นำให้เป็นคนลวงเขาซึ่งหน้า

๖. นำให้เป็นคนหัวไม้ ฯ

๙. ธรรมที่เป็นไปเพื่อประโยชน์ในปัจจุบันเรียกว่าอะไร ? มีอะไรบ้าง ?

ตอบ :

๙. เรียกว่า ทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ ฯ มีดังนี้

๑. อุฏฐานสัมปทา ถึงพร้อมด้วยความหมั่น ในการประกอบกิจเครื่องเลี้ยงชีวิตก็ดี ในการศึกษาเล่าเรียนก็ดี ในการทำธุระหน้าที่ของตนก็ดี

๒. อารักขสัมปทา ถึงพร้อมด้วยการรักษา คือรักษาทรัพย์ที่แสวงหามาได้ด้วยความหมั่น ไม่ให้เป็นอันตรายก็ดี รักษาการงานของตน ไม่ให้เสื่อมเสียไปก็ดี

๓. กัลยาณมิตตตา ความมีเพื่อนเป็นคนดี ไม่คบคนชั่ว

๔. สมชีวิตา ความเลี้ยงชีวิตตามสมควรแก่กำลังทรัพย์ที่หาได้ไม่ให้ ฝืดเคืองนัก ไม่ให้ฟูมฟายนัก ฯ

๑๐. มิจฉาวณิชชา คืออะไร ? การค้าขายเด็ก การค้าขายยาเสพติด การ ค้าขายเบ็ดตกปลา จัดเป็นมิจฉาวณิชชาข้อใด?

ตอบ :

๑๐. มิจฉาวณิชชา คือการค้าขายไม่ชอบธรรม ฯ

การค้าขายเด็ก จัดเข้าในค้าขายมนุษย์

การค้าขายยาเสพติด จัดเข้าในค้าขายน้ำเมา

การค้าขายเบ็ดตกปลา จัดเข้าในค้าขายเครื่องประหาร ฯ

***********

 

Cr. ภาพจาก  : http://www.mahamodo.com/