บทสวดพระภิกขุปาติโมกขปาฬิ (ศีล ๒๒๗)

ภิกขุปาติโมกขปาฬิ

ปุพพกิจ: ปาติโมกข์ : ปาราชิก ๔ : สังฆาทิเสส ๑๓ : อนิยต ๒ : นิสสัคคิยปาจิตตีย์ ๓๐ : 
ปาจิตตีย์ ๙๒ : ปาฏิเทสนียะ ๓ : เสขิยวัตร ๗๕ : อธิกรณสมถะ ๗ 🎧

ปุพพกิจ

อุโปสถกรณโต -๑ ปุพฺเพ นววิธํ ปุพฺพกิจฺจํ กาตพฺพํ โหติ, 
ตนฺฐานสมฺมชฺชนญฺจ ตตฺถ ปทีปปุชฺชลนญฺจ อาสนปญญปนญฺจ 
ปานียปริโภชนียุปฏฺฐปนญฺจ ฉนฺทารหานํ ภิกฺขูนํ ฉนฺทาหรณญฺจ 
เตสญฺเญว อกตุโปสถานํ -๒ ปาริสุทฺธิยาปิ อาหรณญฺจ อุตุขานญฺจ 
ภิกฺขุคณนา จ ภิกฺขุนีนโมวาโท จาติ.

ตตฺถ ปุริเมสุ จตฺตูสุ กิจฺเจสุ ปทีปกิจฺจํ อิทานิ สุริยาโลกสฺส อตฺถิตาย นตฺถิ, 
อปรานิ ตีณิ -๓ ภิกฺขูนํ วตฺตํ ชานนฺเตหิ ภิกฺขูหิ (อารามิเกหิปิ ภิกฺขูหิปิ) 
กตานิ ปรินิฏฺฐิตานิ โหนฺติ, ฉนฺทาหรณปาริสุทฺธิ อาหรณานิ ปน อิมิสฺสํ สีมายํ 
หตฺถปาสํ วิชหิตฺวา นิสินฺนานํ ภิกฺขูนํ อภาวโต นตฺถิ,

อุตุกฺขานํ นาม เอตฺตกํ อติกฺกนฺตํ เอตฺตกํ อวสิฏฺฐนฺติ เอวํ อุตุอาจิกฺขนํ, 
อุตูนีธ ปน สาสเน เหมนฺตคิมฺหวสฺสานานํ วเสน ตีณิ โหนฺติ, 
อยํ คิมฺโหตุ -๔, อิมสฺมิญฺจ อุตุมฺหิ อฏฺฐ อุโปสถา, 
อิมินา ปกฺเขน เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต, เทฺว อุโปสถา อติกฺกนฺตา, 
ปญฺจ อุโปสถา อวสิฏฺฐา -๕, อิติ เอวํ สพฺเพหิ อายสฺมนฺเตหิ อุตุกฺขานํ ธาเรตพฺพํ.

(รับว่า "เอวํ ภนฺเต" พร้อมกัน)

ภิกฺขุคณนา นาม อิมสฺมึ อุโปสถคฺเค อุโปสถตฺถาย -๖ สนฺนิปติตา ภิกฺขู เอตฺตกาติ 
ภิกฺขูนํ คณนา, อิมสฺมึ ปน อุโปสถคฺเค -๗ ปญฺจ ภิกฺขู สนฺนิปติตา โหนฺติ -๘, 
อิติ เอวํ สพฺเพหิ อายสฺมนฺเตหิ ภิกฺขุคณนาปิ ธาเรตพฺพา.

(รับว่า "เอวํ ภนฺเต" พร้อมกัน)

ภิกฺขุนีนโมวาโท นาม ปน อิทานิ ตาสํ นตฺถิ ตาย นตฺถิ.

อิติ สกรโณกาสานํ ปุพฺพกิจฺจานํ กตตฺตา, 
นิกฺกรโณกาสานํ ปุพฺพกิจฺจานํ ปกติยา ปรินิฏฺฐิตตฺตา, 
เอวนฺตํ นววิธํ ปุพฺพกิจฺจํ ปรินิฏฺฐิตํ โหติ, ปรินิฏฺฐิเต จ ปุพฺพกิจฺเจ, 
สเจ โส ทิวโส จาตุทฺทสีปณฺณรสีสามคฺคีนมญฺญตโร

ยถาชฺชุโปสโถ ปณฺณรโส -๙, ยาวติกา จ ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา 
สงฺฆุโปสถารหา จตฺตาโร วา -๑๐ ตโต วา อติเรกา, 
ปกตตฺตา ปาราชิกํ อนาปนฺนา, สงฺเฆน วา อนุกฺขิตฺตา 
เต จ โข หตฺถปาสํ อวิชหิตฺวา เอกสีมายํ ฐิตา, 
เตสญฺจ วิกาลโภชนาทิวเสน วตฺถุสภาคาปตฺติโย จ น วชฺชนฺติ, 
เตสญฺจ หตฺถปาเส หตฺถปาสโต พหิกรณวเสน วชฺเชตพฺโพ, 
โกจิ วชฺชนียปุคฺคโล เจ นตฺถิ, 
เอวนฺตํ อุโปสถกมฺมํ -๑๑ อิเมหิ จตูหิ ลกฺขเณหิ สงฺคหิตํ ปตฺตกลฺลํ นาม โหติ 
กาตุํ ยุตฺตรูปํ. อุโปสถกมฺมสฺส -๑๒ ปตฺตกลฺลตฺตํ วิทิตฺวา อิทานิ กริยมาโน อุโปสโถ 
สงฺเฆน อนุมาเนตพฺโพ -๑๓.

(รับว่า "เอวํ ภนฺเต" พร้อมกัน)

ภิกษุปาติโมกข์ (พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๑, ๒)

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส (๓ จบ)

สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ อชฺชุโปสโถ ปณฺณรโส, 
ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ อุโปสถํ กเรยฺย ปาติโมกฺขํ อุทฺทิเสยฺย. 
กึ สงฺฆสฺส ปุพฺพกิจฺจํ. ปาริสุทฺธึ อายสฺมนฺโต อาโรเจถ. ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิสฺสามิ. 
ตํ สพฺเพว สนฺตา สาธุกํ สุโณม มนสิกโรม. ยสฺส สิยา อาปตฺติ, โส อาวิกเรยฺย, 
อสนฺติยา อาปตฺติยา ตุณฺหีภวิตพฺพํ. ตุณฺหีภาเวน โข ปนายสฺมนฺเต ปริสุทฺธาติ เวทิสฺสามิ. 
ยถา โข ปน ปจฺเจกปุฏฺฐสฺส เวยฺยากรณํ โหติ, 
เอวเมวํ เอวรูปาย ปริสาย ยาวตติยํ อนุสฺสาวิตํ โหติ. 
โย ปน ภิกฺขุ ยาวตติยํ อนุสฺสาวิยมาเน สรมาโน สนฺตึ อาปตฺตึ นาวิกเรยฺย 
สมฺปชานมุสาวาทสฺส โหติ. สมฺปชานมุสาวาโท โข ปนายสฺมนฺโต อนฺตรายิโก ธมฺโม วุตฺโต 
ภควตา, ตสฺมา สรมาเนน ภิกฺขุนา อาปนฺเนน วิสุทฺธาเปกฺเขน สนฺตี อาปตฺติ อาวิกาตพฺพา. 
อาวิกตา หิสฺส ผาสุ โหติ.

นิททานํ นิฏฺฐิตํ. (วินย.มหา. ๔/๑๔๙)

ปาราชิก ๔

ตตฺริเม จตฺตาโร ปาราชิกา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.

๑. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขูนํ สิกฺขาสาชีวสมาปนฺโน สิกฺขํ อปฺปจฺจกฺขาย ทุพฺพลฺยํ อนาวิกตฺวา 
เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสเวยฺย, อนฺตมโส ติรจฺฉานคตายปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโส.  (ข้อ ๒๔)

๒. โย ปน ภิกฺขุ คามา วา อรญฺญา วา อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิเยยฺย, 
ยถารูเป อทินฺนาทาเน ราชาโน โจรํ คเหตฺวา หเนยฺยุํ วา พนฺเธยฺยุํ วา ปพฺพาเชยฺยุํ วา, 
โจโรสิ พาโลสิ มูโฬฺหสิ เถโนสีติ ตถารูปํ ภิกฺขุ อทินฺนํ อาทิยมาโน, 
อยมฺปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโส. (๘๔)

๓. โย ปน ภิกฺขุ สญฺจิจฺจ มนุสฺสวิคฺคหํ ชีวิตา โวโรเปยฺย, 
สตฺถหารกํ วาสฺส ปริเยเสยฺย มรณวณฺณํ วา สํวณฺเณยฺย มรณาย วาสมาทเปยฺย, 
อมฺโภ ปุริส กึ ตุยฺหิมินา ปาปเกน ทุชฺชีวิเตน มตนฺเต ชีวิตา เสยฺโยติ, 
อิติจิตฺตมโน จิตฺตสงฺกปฺโป อเนกปริยาเยนมรณวณฺณํ วา สํวณฺเณยฺย มรณาย วา 
สมาทเปยฺย, อยมฺปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโส. (๑๘๐)

๔. โย ปน ภิกฺขุ อนภิชานํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อตฺตูปนายิกํ อลมริยญาณทสฺสนํ 
สมุทาจเรยฺย, อิติ ชานามิ อิติ ปสฺสามีติ, ตโต อปเรน สมเยน สมนุคฺคาหิยมาโน วา 
อสมนุคฺคาหิยมาโน วา อาปนฺโน วิสุทฺธาเปกฺโข เอวํ วเทยฺย, 
อชานเมวํ อาวุโส อวจํ ชานามิ อปสฺสํ ปสฺสามิ ตุจฺฉํ มุสา วิลปินฺติ อญฺญตฺร อธิมานา, 
อยมฺปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโส. (๒๓๒)

อุทฺทิฏฺฐา โข อายสฺมนฺโต จตฺตาโร ปาราชิกา ธมฺมา, เยสํ ภิกฺขุ อญฺญตรํ วา อญฺญตรํ วา 
อาปชฺชิตฺวา น ลภติ ภิกฺขูหิ สทฺธึ สํวาสํ ยถา ปุเร ตถา ปจฺฉา ปาราชิโก โหติ อสํวาโส. 
ตตฺถายสฺมนฺเต ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ปริสุทฺเธตฺถายสฺมนฺโต ตสฺมา ตุณฺหี. 
เอวเมตํ ธารยามิ. (๓๐๐)

ปาราชิกุทฺเทโส นิฏฺฐิโต.

สังฆาทิเสส ๑๓

อิเม โข ปนายสฺมนฺโต เตรส สงฺฆาทิเสสา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.

๑. สญฺเจตนิกา สุกฺกวิสฏฺฐิ อญฺญตฺร สุปินนฺตา สงฺฆาทิเสโส.  (ข้อ ๓๐๒)

๒. โย ปน ภิกฺขุ โอติณฺโณ วิปริณเตน จิตฺเตน มาตุคาเมน สทฺธึ กายสํสคฺคํ สมาปชฺเชยฺย, 
หตฺถคาหํ วา เวณิคาหํ วา อญฺญตรสฺส วา อญฺญตรสฺส วา องฺคสฺส ปรามสนํ สงฺฆาทิเสโส. 
(๓๗๗)

๓. โย ปน ภิกฺขุ โอติณฺโณ วิปริณเตน จิตฺเตน มาตุคามํ ทุฏฺฐุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาเสยฺย, 
ยถาตํ ยุวา ยุวตึ เมถุนูปสญฺหิตาหิ สงฺฆาทิเสโส. (๓๙๙)

๔. โย ปน ภิกฺขุ โอติณฺโณ วิปริณเตน จิตฺเตน มาตุคามสฺส สนฺติเก อตฺตกามปาริจริยาย 
วณฺณํ ภาเสยฺย, เอตทคฺคํ ภคินิ ปาริจริยานํ ยา มาทิสํ สีลวนฺตํ กลฺยาณธมฺมํ พฺรหฺมจารึ 
เอเตน ธมฺเมน ปริจเรยฺยาติ เมถุนูปสญฺหิเตน สงฺฆาทิเสโส. (๔๑๖)

๕. โย ปน ภิกฺขุ สญฺจริตฺตํ สมาปชฺเชยฺย, อิตฺถิยา วา ปุริสมตึ ปุริสสฺส วา 
อิตฺถีมตึ ชายตฺตเน วา ชารตฺตเน วา อนฺตมโส ตํขณิกายปิ สงฺฆาทิเสโส. (๔๒๘)

๖. สญฺญาจิกาย ปน ภิกฺขุนา กุฏึ การยมาเนน อสฺสามิกํ อตฺตุทฺเทสํ ปมาณิกา กาเรตพฺพา, 
ตตฺริทํ ปมาณํ ทีฆโส ทฺวาทส วิทตฺถิโย สุคตวิทตฺถิยา ติริยํ สตฺตนฺตรา ภิกฺขู อภิเนตพฺพา 
วตฺถุเทสนาย. เตหิ ภิกฺขูหิ วตฺถุํ เทเสตพฺพํ อนารมฺภํ สปริกฺกมนํ สารมฺเภ เจ ภิกฺขุ 
วตฺถุสฺมึ อปริกฺกมเน สญฺญาจิกาย กุฏึ กาเรยฺย ภิกฺขู วา อนภิเนยฺย, 
วตฺถุเทสนาย ปมาณํ วา อติกฺกาเมยฺย สงฺฆาทิเสโส. (๕๐๒)

๗. มหลฺลกํ ปน ภิกฺขุนา วิหารํ การยมาเนน สสฺสามิกํ อตฺตุทฺเทสํ ภิกฺขู อภิเนตพฺพา 
วตฺถุเทสนาย เตหิ ภิกฺขูหิ วตฺถุํ เทเสตพฺพํ อนารมฺภํ สปริกฺกมนํ สารมฺเภ เจ ภิกฺขุ 
วตฺถุสฺมึ อปริกฺกมเน มหลฺลกํ วิหารํ กาเรยฺย ภิกฺขู วา อนภิเนยฺย วตฺถุเทสนาย 
สงฺฆาทิเสโส. (๕๒๓)

๘. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุํ ทุฏฺโฐ โทโส อปฺปตีโต อมูลเกน ปาราชิเกน ธมฺเมน อนุทฺธํเสยฺย, 
อปฺเปวนาม นํ อิมมฺหา พฺรหฺมจริยา จาเวยฺยนฺติ ตโต อปเรน สมเยน 
สมนุคฺคาหิยมาโน วา อสมนุคฺคาหิยมาโน วา อมูลกญฺเจว ตํ อธิกรณํ โหติ 
ภิกฺขุ จ โทสํ ปติฏฺฐาติ สงฺฆาทิเสโส. (๕๔๗)

๙. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุํ ทุฏฺโฐ โทโส อปฺปตีโต อญฺญภาคิยสฺส อธิกรณสฺส 
กิญฺจิ เทสํ เลสมตฺตํ อุปาทาย ปาราชิเกน ธมฺเมน อนุทฺธํเสยฺย, 
อปฺเปวนาม นํ อิมมฺหา พฺรหฺมจริยา จาเวยฺยนฺติ, 
ตโต อปเรน สมเยน สมนุคฺคาหิยมาโน วา อสมนุคฺคาหิยมาโน วา 
อญฺญภาคิยญฺเจว ตํ อธิกรณํ โหติ, โกจิ เทโส เลสมตฺโต อุปาทินฺโน 
ภิกฺขุ จ โทสํ ปติฏฺฐาติ สงฺฆาทิเสโส. (๕๖๖)

๑๐. โย ปน ภิกฺขุ สมคฺคสฺส สงฺฆสฺส เภทาย ปรกฺกเมยฺย, เภทนสํวตฺตนิกํ วา 
อธิกรณํ สมาทาย ปคฺคยฺห ติฏฺเฐยฺย, โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ เอวมสฺส วจนีโย มา อายสฺมา 
สมคฺคสฺส สงฺฆสฺส เภทาย ปรกฺกมิ เภทนสํวตฺตนิกํ วา อธิกรณํ สมาทาย ปคฺคยฺห อฏฺฐาสิ, 
สเมตายสฺมา สงฺเฆน สมคฺโค หิ สงฺโฆ สมฺโมทมาโน อวิวทมาโน เอกุทฺเทโส ผาสุ วิหรตีติ. 
เอวญฺจ โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน ตเถว ปคฺคเณฺหยฺย โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ ยาวตติยํ 
สมนุภาสิตพฺโพ ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย. ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสิยมาโน ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย 
อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย สงฺฆาทิเสโส. (๕๙๕)

๑๑. ตสฺเสว โข ปน ภิกฺขุสฺส ภิกฺขู โหนฺติ อนุวตฺตกา วคฺควาทกา เอโก วา เทฺว วา 
ตโย วา เต เอวํ วเทยฺยุํ มา อายสฺมนฺโต เอตํ ภิกฺขุํ กิญฺจิ อวจุตฺถ ธมฺมวาที เจโส ภิกฺขุ 
วินยวาที เจโส ภิกฺขุ อมฺหากญฺเจโส ภิกฺขุ ฉนฺทญฺจ รุจิญฺจ อาทาย โวหรติ ชานาติ 
โน ภาสติ อมฺหากมฺเปตํ ขมตีติ. เต ภิกฺขู ภิกฺขูหิ เอวมสฺสุ วจนียา มา อายสฺมนฺโต 
เอวํ อวจุตฺถ น เจโส ภิกฺขุ ธมฺมวาที น เจโส ภิกฺขุ วินยวาที มา อายสฺมนฺตานมฺปิ 
สงฺฆเภโท รุจฺจิตฺถ สเมตายสฺมนฺตานํ สงฺเฆน สมคฺโค หิ สงฺโฆ สมฺโมทมาโน 
อวิวทมาโน เอกุทฺเทโส ผาสุ วิหรตีติ. เอวญฺจ เต ภิกฺขู ภิกฺขูหิ วุจฺจมานา 
ตเถว ปคฺคเณฺหยฺยุํ เต ภิกฺขู ภิกฺขูหิ ยาว ตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย. 
ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺยุํ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺยุํ 
สงฺฆาทิเสโส. (๖๐๒)

๑๒. ภิกฺขุ ปเนว ทุพฺพจชาติโก โหติ อุทฺเทสปริยาปนฺเนสุ สิกฺขาปเทสุ ภิกฺขูหิ สหธมฺมิกํ 
วุจฺจมาโน อตฺตานํ อวจนียํ กโรติ, มา มํ อายสฺมนฺโต กิญฺจิ อวจุตฺถ กลฺยาณํ วา ปาปกํ วา 
อหมฺปายสฺมนฺเต น กิญฺจิ วกฺขามิ กลฺยาณํ วา ปาปกํ วา วิรมถายสฺมนฺโต มม วจนายาติ. 
โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ เอวมสฺส วจนีโย, มา อายสฺมา อตฺตานํ อวจนียํ อกาสิ วจนียเมว 
อายสฺมา อตฺตานํ กโรตุ, อายสฺมาปิ ภิกฺขู วเทตุ สหธมฺเมน ภิกฺขูปิ อายสฺมนฺตํ วกฺขนฺติ, 
สหธมฺเมน เอวํ สํวฑฺฒา หิ ตสฺส ภควโต ปริสา, ยทิทํ อญฺญมญฺญวจเนน 
อญฺญมญฺญวุฏฺฐาปเนนาติ. เอวญฺจ โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน ตเถว ปคฺคเณฺหยฺย, 
โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺโพ ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ยาวตติยญฺเจ 
สมนุภาสิยมาโน ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย สงฺฆาทิเสโส. 
(๖๐๙)

๑๓. ภิกฺขุ ปเนว อญฺญตรํ คามํ วา นิคมํ วา อุปนิสฺสาย วิหรติ กุลทูสโก ปาปสมาจาโร. 
ตสฺส โข ปาปกา สมาจารา ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จ กุลานิ จ เตน ทุฏฺฐานิ ทิสฺสนฺติ เจว 
สุยฺยนฺติ จ. โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ เอวมสฺส วจนีโย, อายสฺมา โข กุลทูสโก ปาปสมาจาโร 
อายสฺมโต โข ปาปกา สมาจารา ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จ กุลานิ จายสฺมตา 
ทุฏฺฐานิ ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จ, ปกฺกมตายสฺมา อิมมฺหา อาวาสา, 
อลนฺเต อิธ วาเสนาติ. เอวญฺจ โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน เต ภิกฺขู เอวํ วเทยฺย, 
ฉนฺทคามิโน จ ภิกฺขู โทสคามิโน จ ภิกฺขู โมหคามิโน จ ภิกฺขู ภยคามิโน จ ภิกฺขู, 
ตาทิสิกาย อาปตฺติยา เอกจฺจํ ปพฺพาเชนฺติ เอกจฺจํ น ปพฺพาเชนฺตีติ. 
โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ เอวมสฺส วจนีโย, มา อายสฺมา เอวํ อวจ, 
น จ ภิกฺขู ฉนฺทคามิโน น จ ภิกฺขู โทสคามิโน น จ ภิกฺขู โมหคามิโน 
น จ ภิกฺขู ภยคามิโน, อายสฺมา โข กุลทูสโก ปาปสมาจาโร, 
อายสฺมโต โข ปาปกา สมาจารา ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จ 
กุลานิ จายสฺมตา ทุฏฺฐานิ ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จ, ปกฺกมตายสฺมา อิมมฺหา อาวาสา, 
อลนฺเต อิธ วาเสนาติ. เอวญฺจ โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน ตเถว ปคฺคเณฺหยฺย, 
โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺโพ ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย. 
ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสิยมาโน ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ, 
โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย สงฺฆาทิเสโส. (๖๒๓)

อุทฺทิฏฺฐา โข อายสฺมนฺโต เตรส สงฺฆาทิเสสา ธมฺมา นว ปฐมาปตฺติกา จตฺตาโร 
ยาวตติยกา เยสํ ภิกฺขุ อญฺญตรํ วา อญฺญตรํ วา อาปชฺชิตฺวา ยาวติหํ ชานํ ปฏิจฺฉาเทติ 
ตาวติหํ เตน ภิกฺขุนา อกามา ปริวตฺถพฺพํ. ปริวุตฺถปริวาเสน ภิกฺขุนา อุตฺตรึ ฉารตฺตํ 
ภิกฺขุมานตฺตาย ปฏิปชฺชิตพฺพํ. จิณฺณมานตฺโต ภิกฺขุ, ยตฺถ สิยา วีสติคโณ ภิกฺขุสงฺโฆ, 
ตตฺถ โส ภิกฺขุ อพฺเภตพฺโพ. เอเกนปิ เจ อูโน วีสติคโณ ภิกฺขุสงฺโฆ ตํ ภิกฺขุํ อพฺเภยฺย 
โส จ ภิกฺขุ อนพฺภิโต เต จ ภิกฺขู คารยฺหา. อยํ ตตฺถ สามีจิ. ตตฺถายสฺมนฺเต ปุจฺฉามิ 
กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ปริสุทฺเธตฺถายสฺมนฺโต ตสฺมา ตุณฺหี. 
เอวเมตํ ธารยามิ. (๖๓๒)

อนิยต ๒

อิเม โข ปนายสฺมนฺโต เทฺว อนิยตา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.

๑. โย ปน ภิกฺขุ มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อลงฺกมฺมนิเย 
นิสชฺชํ กปฺเปยฺย ตเมนํ สทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา ทิสฺวา ติณฺณํ ธมฺมานํ อญฺญตเรน วเทยฺย 
ปาราชิเกน วา สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา นิสชฺชํ ภิกฺขุ ปฏิชานมาโน 
ติณฺณํ ธมฺมานํ อญฺญตเรน กาเรตพฺโพ ปาราชิเกน วา สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา 
เยน วา สา สทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา วเทยฺย เตน โส ภิกฺขุ กาเรตพฺโพ. 
อยํ ธมฺโม อนิยโต. (๖๓๔)

๒. น เหว โข ปน ปฏิจฺฉนฺนํ อาสนํ โหติ นาลงฺกมฺมนิยํ อลญฺจ โข โหติ มาตุคามํ 
ทุฏฺฐุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสิตุํ. โย ปน ภิกฺขุ ตถารูเป อาสเน มาตุคาเมน สทฺธึ 
เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปยฺย, ตเมนํ สทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา ทิสฺวา 
ทฺวินฺนํ ธมฺมานํ อญฺญตเรน วเทยฺย สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา 
นิสชฺชํ ภิกฺขุ ปฏิชานมาโน ทฺวินฺนํ ธมฺมานํ อญฺญตเรน กาเรตพฺโพ 
สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา เยน วา สา สทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา วเทยฺย 
เตน โส ภิกฺขุ กาเรตพฺโพ. อยมฺปิ ธมฺโม อนิยโต. (๖๔๖)

อุทฺทิฏฺฐา โข อายสฺมนฺโต เทฺว อนิยตา ธมฺมา. 
ตตฺถายสฺมนฺเต ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ปริสุทฺเธตฺถายสฺมนฺโต ตสฺมา ตุณฺหี. 
เอวเมตํ ธารยามี. (๖๕๙)

อนิยตกณฺฑํ นิฏฺฐิตํ.

นิสฺสคฺคิยกณฺฑํ ๓๐ (วินัยปิฏกเล่มที ๒)

อิเม โข ปนายสฺมนฺโต ตึส นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.

๑. นิฏฺฐิตจีวรสฺมึ ภิกฺขุนา อุพฺภตสฺมึ กฐิเน ทสาหปรมํ อติเรกจีวรํ ธาเรตพฺพํ 
ตํ อติกฺกามยโต นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๒)

๒. นิฏฺฐิตจีวรสฺมึ ภิกฺขุนา อุพฺภตสฺมึ กฐิเน เอกรตฺตมฺปิ เจ ภิกฺขุ ติจีวเรน วิปฺปวเสยฺย 
อญฺญตฺร ภิกฺขุสมฺมติยา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๑)

๓. นิฏฺฐิตจีวรสฺมึ ภิกฺขุนา อุพฺภตสฺมึ กฐิเน ภิกฺขุโน ปเนว อกาลจีวรํ อุปฺปชฺเชยฺย 
อากงฺขมาเนน ภิกฺขุนา ปฏิคฺคเหตพฺพํ ปฏิคฺคเหตฺวา ขิปฺปเมว กาเรตพฺพํ โน จสฺส 
ปาริปูริ มาสปรมนฺเตน ภิกฺขุนา ตํ จีวรํ นิกฺขิปิตพฺพํ อูนสฺส ปาริปูริยา สติยา ปจฺจาสาย 
ตโต เจ อุตฺตรึ นิกฺขิเปยฺย สติยาปิ ปจฺจาสาย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๓๓)

๔. โย ปน ภิกฺขุ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา ปุราณจีวรํ โธวาเปยฺย วา รชาเปยฺย วา 
อาโกฏาเปยฺย วา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๔๒)

๕. โย ปน ภิกฺขุ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา หตฺถโต จีวรํ ปฏิคคเณฺหยฺย 
อญฺญตฺร ปาริวฏฺฏกา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๔๘)

๖. โย ปน ภิกฺขุ อญฺญาตกํ คหปตึ วา คหปตานึ วา จีวรํ วิญฺญาเปยฺย 
อญฺญตฺร สมยา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. ตตฺถายํ สมโย อจฺฉินฺนจีวโร วา โหติ 
ภิกฺขุ นฏฺฐจีวโร วา อยํ ตตฺถ สมโยติ. (๕๔)

๗. ตญฺเจ อญฺญาตโก คหปติ วา คหปตานี วา พหูหิ จีวเรหิ อภิหฏฺฐุํ ปวาเรยฺย, 
สนฺตรุตฺตรปรมนฺเตน ภิกฺขุนา ตโต จีวรํ สาทิตพฺพํ ตโต เจ อุตฺตรึ สาทิเยยฺย, 
นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๕๘)

๘. ภิกฺขุํ ปเนว อุทฺทิสฺส อญฺญาตกสฺส คหปติสฺส วา คหปตานิยา วา 
จีวรเจตาปนํ อุปกฺขฏํ โหติ อิมินา จีวรเจตาปเนน จีวรํ เจตาเปตฺวา 
อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุํ จีวเรน อจฺฉาเทสฺสามีติ. ตตฺร เจ โส ภิกฺขุ ปุพฺเพ 
อปฺปวาริโต อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺเชยฺย, 
สาธุ วต มํ อายสฺมา อิมินา จีวรเจตาปเนน เอวรูปํ วา เอวรูปํ วา 
จีวรํ เจตาเปตฺวา อจฺฉาเทหีติ กลฺยาณกมฺยตํ อุปาทาย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๖๒)

๙. ภิกฺขุํ ปเนว อุทฺทิสฺส อุภินฺนํ อญฺญาตกานํ คหปตีนํ วา คหปตานีนํ วา 
ปจฺเจกจีวรเจตาปนา อุปกฺขฏา โหนฺติ, อิเมหิ มยํ ปจฺเจกจีวรเจตาปเนหิ 
ปจฺเจกจีวรานิ เจตาเปตฺวา อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุํ จีวเรหิ อจฺฉาเทสฺสามาติ. 
ตตฺร เจ โส ภิกฺขุ ปุพฺเพ อปฺปวาริโต อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺเชยฺย 
สาธุ วต มํ อายสฺมนฺโต อิเมหิ ปจฺเจกจีวรเจตาปเนหิ เอวรูปํ วา เอวรูปํ วา 
จีวรํ เจตาเปตฺวา อจฺฉาเทถ อุโภ ว สนฺตา เอเกนาติ กลฺยาณกมฺยตํ อุปาทาย 
นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๖๖)

๑๐. ภิกฺขุํ ปเนว อุทฺทิสฺส ราชา วา ราชโภคฺโค วา พฺราหฺมโณ วา คหปติโก วา 
ทูเตน จีวรเจตาปนํ ปหิเณยฺย อิมินา จีวรเจตาปเนน จีวรํ เจตาเปตฺวา 
อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุํ จีวเรน อจฺฉาเทหีติ. โส เจ ทูโต ตํ ภิกฺขุํ อุปสงฺกมิตฺวา 
เอวํ วเทยฺย อิทํ โข ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุทฺทิสฺส จีวรเจตาปนํ อาภตํ ปฏิคฺคณฺหาตุ 
อายสฺมา จีวรเจตาปนนฺติ. เตน ภิกฺขุนา โส ทูโต เอวมสฺส วจนีโย น โข มยํ อาวุโส 
จีวรเจตาปนํ ปฏิคฺคณฺหาม จีวรญฺจ โข มยํ ปฏิคฺคณฺหาม กาเลน กปฺปิยนฺติ. 
โส เจ ทูโต ตํ ภิกฺขุํ เอวํ วเทยฺย อตฺถิ ปนายสฺมโต โกจิ เวยฺยาวจฺจกโรติ. 
จีวรตฺถิเกน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา เวยฺยาวจฺจกโร นิทฺทิสิตพฺโพ อารามิโก วา อุปาสโก วา 
เอโส โข อาวุโส ภิกฺขูนํ เวยฺยาวจฺจกโรติ. โส เจ ทูโต ตํ เวยฺยาวจฺจกรํ สญฺญาเปตฺวา 
ตํ ภิกฺขุํ อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ วเทยฺย, ยํ โข ภนฺเต อายสฺมา เวยฺยาวจฺจกรํ นิทฺทิสิ 
สญฺญตฺโต โส มยา อุปสงฺกมตุ อายสฺมา กาเลน จีวเรน ตํ อจฺฉาเทสฺสตีติ. 
จีวรตฺถิเกน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา เวยฺยาวจฺจกโร อุปสงฺกมิตฺวา ทฺวิตฺติกฺขตฺตุํ โจเทตพฺโพ 
สาเรตพฺโพ อตฺโถ เม อาวุโส จีวเรนาติ. ทฺวิตฺติกฺขตฺตุํ โจทยมาโน สารยมาโน 
ตํ จีวรํ อภินิปฺผาเทยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ อภินิปฺผาเทยฺย จตุกฺขตฺตุํ ปญฺจกฺขตฺตุํ 
ฉกฺขตฺตุปรมํ ตุณฺหีภูเตน อุทฺทิสฺส ฐาตพฺพํ, จตุกฺขตฺตุํ ปญฺจกฺขตฺตุํ ฉกฺขตฺตุปรมํ 
ตุณฺหีภูโต อุทฺทิสฺส ติฏฺฐมาโน ตํ จีวรํ อภินิปฺผาเทยฺย, 
อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ อภินิปฺผาเทยฺย, ตโต เจ อุตฺตรึ วายมมาโน ตํ จีวรํ อภินิปฺผาเทยฺย, 
นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ, โน เจ อภินิปฺผาเทยฺย, ยตสฺส จีวรเจตาปนํ อาภตํ ตตฺถ สามํ วา 
คนฺตพฺพํ ทูโต วา ปาเหตพฺโพ, ยํ โข ตุเมฺห อายสฺมนฺโต ภิกฺขุํ อุทฺทิสฺส 
จีวรเจตาปนํ ปหิณิตฺถ, น ตํ ตสฺส ภิกฺขุโน กิญฺจิ อตฺถํ อนุโภติ ยุญฺชนฺตายสฺมนฺโต 
สกํ มา โว สกํ วินสฺสาติ. อยํ ตตฺถ สามีจีติ. (๗๐)

จีวรวคฺโค ปฐโม.

๑๑. โย ปน ภิกฺขุ โกสิยมิสฺสกํ สนฺถตํ การาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๗๔)

๑๒. โย ปน ภิกฺขุ สุทฺธกาฬกานํ เอฬกโลมานํ สนฺถตํ การาเปยฺย, 
นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๘๘)

๑๓. นวํ ปน ภิกฺขุนา สนฺถตํ การยมาเนน เทฺว ภาคา สุทฺธกาฬกานํ เอฬกโลมานํ 
อาทาตพพา ตติยํ โอทาตานํ จตุตฺถํ โคจริยานํ. อนาทา เจ ภิกฺขุ เทฺว ภาเค 
สุทฺธกาฬกานํ เอฬกโลมานํ ตติยํ โอทาตานํ จตุตฺถํ โคจริยานํ นวํ สนฺถตํ การาเปยฺย, 
นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๘๒)

๑๔. นวํ ปน ภิกฺขุนา สนฺถตํ การาเปตฺวา ฉพฺพสฺสานิ ธาเรตพฺพํ. 
โอเรน เจ ฉนฺนํ วสฺสานํ ตํ สนฺถตํ วิสฺสชฺเชตฺวา วา อวิสฺสชฺเชตฺวา วา 
อญฺญํ นวํ สนฺถตํ การาเปยฺย, อญฺญตฺร ภิกฺขุสมฺมติยา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๘๗)

๑๕. นิสีทนสนฺถตํ ปน ภิกฺขุนา การยมาเนน ปุราณสนฺถตสฺส สามนฺตา สุคตวิทตฺถิ 
อาทาตพฺพา ทุพฺพณฺณกรณาย. อนาทา เจ ภิกฺขุ ปุราณสนฺถตสฺส สามนฺตา สุคตวิทตฺถึ 
นวํ นิสีทนสนฺถตํ การาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๙๓)

๑๖. ภิกฺขุโน ปเนว อทฺธานมคฺคปฏิปนฺนสฺส เอฬกโลมานิ อุปฺปชฺเชยฺยุํ, 
อากงฺขมาเนน ภิกฺขุนา ปฏิคฺคเหตพฺพานิ ปฏิคฺคเหตฺวา ติโยชนปรมํ สหตฺถา 
หาเรตพฺพานิ อสนฺเต หารเก ตโต เจ อุตฺตรึ หเรยฺย อสนฺเตปิ หารเก, 
นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๙๗)

๑๗. โย ปน ภิกฺขุ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา เอฬกโลมานิ โธวาเปยฺย วา รชาเปยฺย วา 
วิชฏาเปยฺย วา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๐๑)

๑๘. โย ปน ภิกฺขุ ชาตรูปรชตํ อุคฺคเณฺหยฺย วา อุคฺคณฺหาเปยฺย วา อุปนิกฺขิตฺตํ วา 
สาทิเยยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๐๕)

๑๙. โย ปน ภิกฺขุ นานปฺปการกํ รูปิยสํโวหารํ สมาปชฺเชยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๐๙)

๒๐. โย ปน ภิกฺขุ นานปฺปการกํ กยวิกฺกยํ สมาปชฺเชยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๑๓)

โกสิยวคฺโค ทุติโย.

๒๑. ทสาหปรมํ อติเรกปตฺโต ธาเรตพฺโพ ตํ อติกฺกามยโต นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๑๘)

๒๒. โย ปน ภิกฺขุ อูนปญฺจพนฺธเนน ปตฺเตน อญฺญํ นวํ ปตฺตํ เจตาเปยฺย, 
นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. เตน ภิกฺขุนา โส ปตฺโต ภิกฺขุปริสาย นิสฺสชฺชิตพฺโพ. 
โย จ ตสฺสา ภิกฺขุปริสาย ปตฺตปริยนฺโต โส จ ตสฺส ภิกฺขุโน ปทาตพฺโพ 
อยนฺเต ภิกฺขุ ปตฺโต ยาว เภทนาย ธาเรตพฺโพติ. อยํ ตตฺถ สามีจีติ. (๑๓๐)

๒๓. ยานิ โข ปน ตานิ คิลานานํ ภิกฺขูนํ ปฏิสายนียานิ เภสชฺชานิ เสยฺยถีทํ สปฺปิ 
นวนีตํ เตลํ มธุ ผาณิตํ. ตานิ ปฏิคฺคเหตฺวา สตฺตาหปรมํ สนฺนิธิการกํ ปริภุญฺชิตพฺพานิ 
ตํ อติกฺกามยโต, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๔๐)

๒๔. มาโส เสโส คิมฺหานนฺติ ภิกฺขุนา วสฺสิกสาฏิกจีวรํ ปริเยสิตพฺพํ อฑฺฒมาโส 
เสโส คิมฺหานนฺติ กตฺวา นิวาเสตพฺพํ. โอเรน เจ มาโส เสโส คิมฺหานนฺติ วสฺสิกสาฏิกจีวรํ 
ปริเยเสยฺย โอเรนฑฺฒมาโส เสโส คิมฺหานนฺติ กตฺวา นิวาเสยฺย, 
นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๔๖)

๒๕. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุสฺส สามํ จีวรํ ทตฺวา กุปิโต อนตฺตมโน อจฺฉินฺเทยฺย วา 
อจฺฉินฺทาเปยฺย, วา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๔๙)

๒๖. โย ปน ภิกฺขุ สามํ สุตฺตํ วิญฺญาเปตฺวา ตนฺตวาเยหิ จีวรํ วายาเปยฺย, 
นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๕๓)

๒๗. ภิกฺขุํ ปเนว อุทฺทิสฺส อญฺญาตโก คหปติ วา คหปตานี วา 
ตนฺตวาเยหิ จีวรํ วายาเปยฺย. ตตฺร เจ โส ภิกฺขุ ปุพฺเพ อปฺปวาริโต 
ตนฺตวาเย อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺเชยฺย, อิทํ โข อาวุโส 
จีวรํ มํ อุทฺทิสฺส วียติ อายตญฺจ กโรถ วิตฺถตญฺจ อปฺปิตญฺจ สุวีตญฺจ 
สุปฺปวายิตญฺจ สุวิเลขิตญฺจ สุวิตจฺฉิตญฺจ กโรถ อปฺเปวนาม มยมฺปิ 
อายสฺมนฺตานํ กิญฺจิมตฺตํ อนุปทชฺเชยฺยามาติ. เอวญฺจ โส ภิกฺขุ วตฺวา 
กิญฺจิมตฺตํ อนุปทชฺเชยฺย อนฺตมโส ปิณฺฑปาตมตฺตมฺปิ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๕๗)

๒๘. ทสาหานาคตํ กตฺติกเตมาสิปุณฺณมํ ภิกฺขุโน ปเนว อจฺเจกจีวรํ อุปฺปชฺเชยฺย 
อจฺเจกํ มญฺญมาเนน ภิกฺขุนา ปฏิคฺคเหตพฺพํ ปฏิคฺคเหตฺวา ยาวจีวรกาลสมยํ 
นิกฺขิปิตพฺพํ ตโต เจ อุตฺตรึ นิกฺขิเปยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๖๑)

๒๙. อุปวสฺสํ โข ปน กตฺติกปุณฺณมํ. ยานิ โข ปน ตานิ อารญฺญกานิ เสนาสนานิ 
สาสงฺกสมฺมตานิ สปฺปฏิภยานิ ตถารูเปสุ ภิกฺขุ เสนาสเนสุ วิหรนฺโต อากงฺขมาโน 
ติณฺณํ จีวรานํ อญฺญตรํ จีวรํ อนฺตรฆเร นิกฺขิเปยฺย. สิยา จ ตสฺส ภิกฺขุโน โกจิเทว 
ปจฺจโย เตน จีวเรน วิปฺปวาสาย ฉารตฺตปรมนฺเตน ภิกฺขุนา เตน จีวเรน วิปฺปวสิตพฺพํ. 
ตโต เจ อุตฺตรึ วิปฺปวเสยฺย อญฺญตฺร ภิกฺขุสมฺมติยา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๖๕)

๓๐. โย ปน ภิกฺขุ ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ อตฺตโน ปริณาเมยฺย, 
นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. (๑๖๙)

ปตฺตวคฺโค ตติโย.

อุทฺทิฏฺฐา โข อายสฺมนฺโต ตึส นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยา ธมฺมา. 
ตตฺถายสฺมนฺเต ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ริสุทฺเธตฺถายสฺมนฺโต ตสฺมา ตุณฺหี เอวเมตํ ธารยามีติ.

นิสฺสคฺคิยกณฺฑํ นิฏฺฐิตํ. (๑๗๒)

ปาจิตฺติยกณฺฑํ ๙๒

อิเม โข ปนายสฺมนฺโต เทฺวนวุติ ปาจิตฺติยา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.

๑. สมฺปชานมุสาวาเท, ปาจิตฺติยํ. (๑๗๓)

๒. โอมสวาเท, ปาจิตฺติยํ. (๑๘๕)

๓. โอมสวาเท, ปาจิตฺติยํ. (๒๕๕)

๔. โย ปน ภิกฺขุ อนุปสมฺปนฺนํ ปทโส ธมฺมํ วาเจยฺย, ปาจิตฺติยํ. (๒๘๔)

๕. โย ปน ภิกฺขุ อนุปสมฺปนฺเนน อุตฺตริทฺวิรตฺตติรตฺตํ สห เสยฺยํ กปฺเปยฺย, ปาจิตฺติยํ. 
(๒๙๐)

๖. โย ปน ภิกฺขุ มาตุคาเมน สห เสยฺยํ กปฺเปยฺย, ปาจิตฺติยํ. (๒๙๔)

๗. โย ปน ภิกฺขุ มาตุคามสฺส อุตฺตริฉปฺปญฺจวาจาหิ ธมฺมํ เทเสยฺย อญฺญตฺร วิญฺญุนา 
ปุริสวิคฺคเหน, ปาจิตฺติยํ. (๓๐๐)

๘. โย ปน ภิกฺขุ อนุปสมฺปนฺนสฺส อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อาโรเจยฺย ภูตสฺมึ, ปาจิตฺติยํ. 
(๓๐๕)

๙. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุสฺส ทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺตึ อนุปสมฺปนฺนสฺส อาโรเจยฺย 
อญฺญตฺร ภิกฺขุสมฺมติยา, ปาจิตฺติยํ. (๓๔๒)

๑๐. โย ปน ภิกฺขุ ปฐวึ ขเณยฺย วา ขณาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ. (๓๔๙)

มุสาวาทวคฺโค ปฐโม.

๑๑. ภูตคามปาตพฺยตาย, ปาจิตฺติยํ. (๓๕๔)

๑๒. อญฺญวาทเก วิเหสเก, ปาจิตฺติยํ. (๓๖๑)

๑๓. อุชฺฌาปนเก ขียนเก, ปาจิตฺติยํ. (๓๖๙)

๑๔. โย ปน ภิกฺขุ สงฺฆิกํ มญฺจํ วา ปีฐํ วา ภิสึ วา โกจฺฉํ วา อชฺโฌกาเส สนฺถริตฺวา วา 
สนฺถราเปตฺวา วา ตํ ปกฺกมนฺโต เนว อุทฺธเรยฺย น อุทฺธราเปยฺย อนาปุจฺฉํ วา คจฺเฉยฺย, 
ปาจิตฺติยนฺติ. (๓๗๔)

๑๕. โย ปน ภิกฺขุ สงฺฆิเก วิหาเร เสยฺยํ สนฺถริตฺวา วา สนฺถราเปตฺวา วา ตํ ปกฺกมนฺโต 
เนว อุทฺธเรยฺย น อุทฺธราเปยฺย อนาปุจฺฉํ วา คจฺเฉยฺย, ปาจิตฺติยํ. (๓๗๙)

๑๖. โย ปน ภิกฺขุ สงฺฆิเก วิหาเร ชานํ ปุพฺพูปคตํ ภกฺขุํ อนูปขชฺช เสยฺยํ กปฺเปยฺย 
ยสฺส สมฺพาโธ ภวิสฺสติ โส ปกฺกมิสฺสตีติ เอตเทว ปจฺจยํ กริตฺวา อนญฺญํ, ปาจิตฺติยํ.
 (๓๘๓)

๑๗. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุํ กุปิโต อนตฺตมโน สงฺฆิกา วิหารา นิกฺกฑฺเฒยฺย วา 
นิกฺกฑฺฒาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ. (๓๘๗)

๑๘. โย ปน ภิกฺขุ สงฺฆิเก วิหาเร อุปริเวหาสกุฏิยา อาหจฺจปาทกํ มญฺจํ วา ปีฐํ วา 
อภินิสีเทยฺย วา อภินิปชฺเชยฺย วา, ปาจิตฺติยํ. (๓๙๒)

๑๙. มหลฺลกํ ปน ภิกฺขุนา วิหารํ การยมาเนน ยาว ทฺวารโกสา อคฺคลฏฺฐปนาย 
อาโลกสนฺธิปริกมฺมาย ทฺวิตฺติจฺฉทนสฺส ปริยายํ อปฺปหริเต ฐิเตน อธิฏฺฐาตพฺพํ 
ตโต เจ อุตฺตรึ อปฺปหริเตปิ ฐิโต อธิฏฺฐเหยฺย, ปาจิตฺติยํ. (๓๙๗)

๒๐. โย ปน ภิกฺขุ ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ติณํ วา มตฺติกํ วา สิญฺเจยฺย วา 
สิญฺจาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ. (๔๐๒)

ภูตคามวคฺโค ทุติโย.

๒๑. โย ปน ภิกฺขุ อสมฺมโต ภิกฺขุนิโย โอวเทยฺย, ปาจิตฺติยนฺติ. (๔๐๖)

๒๒. สมฺมโตปิ เจ ภิกฺขุ อตฺถงฺคเต สุริเย ภิกฺขุนิโย โอวเทยฺย, ปาจิตฺติยํ. (๔๒๕)

๒๓. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุนูปสฺสยํ อุปสงฺกมิตฺวา ภิกฺขุนิโย โอวเทยฺย อญฺญตฺร สมยา, 
ปาจิตฺติยํ.

ตตฺถายํ สมโย คิลานา โหติ ภิกฺขุนี อยํ ตตฺถ สมโยติ. (๔๓๐)

๒๔. โย ปน ภิกฺขุ เอวํ วเทยฺย อามิสเหตุ ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตีติ ปาจิตฺติยํ. (๔๓๔)

๒๕. โย ปน ภิกฺขุ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา จีวรํ ทเทยฺย อญฺญตฺร ปาริวฏฺฏกา ปาจิตฺติยํ. 
(๔๔๓)

๒๖. โย ปน ภิกฺขุ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา จีวรํ สิพฺเพยฺย วา สิพฺพาเปยฺย วา ปาจิตฺติยํ. 
(๔๔๗)

๒๗. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา สทฺธึ สํวิธาย เอกทฺธานมคฺคํ ปฏิปชฺเชยฺย อนฺตมโส 
คามนฺตรมฺปิ อญฺญตฺร สมยา ปาจิตฺติยํ. ตตฺถายํ สมโย สตฺถคมนีโย โหติ มคฺโค 
สาสงฺกสมฺมโต สปฺปฏิภโย อยํ ตตฺถ สมโยติ. (๔๕๒)

๒๘. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา สทฺธึ สํวิธาย เอกนาวํ อภิรูเหยฺย อุทฺธคามินึ วา 
อโธคามินึ วา อญฺญตฺร ติริยนฺตรณาย ปาจิตฺติยํ. (๔๕๗)

๒๙. โย ปน ภิกฺขุ ชานํ ภิกฺขุนีปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺเชยฺย อญฺญตฺร ปุพฺเพ 
คิหิสมารมฺภา ปาจิตฺติยํ. (๔๖๒)

๓๐. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปยฺย ปาจิตฺติยํ. (๔๖๖)

โอวาทวคฺโค ตติโย.

๓๑. อคิลาเนน ภิกฺขุนา เอโก อาวสถปิณฺโฑ ภุญฺชิตพฺโพ ตโต เจ อุตฺตรึ ภุญฺเชยฺย 
 ปาจิตฺติยํ. (๔๗๑)

๓๒. คณโภชเน อญฺญตฺร สมยา ปาจิตฺติยํ. ตตฺถายํ สมโย คิลานสมโย จีวรทานสมโย 
จีวรการสมโย อทฺธานคมนสมโย อยํ ตตฺถ สมโยติ. (๔๘๒)

๓๓. ปรมฺปรโภชเน อญฺญตฺร สมยา ปาจิตฺติยํ. ตตฺถายํ สมโย คิลานสมโย 
จีวรทานสมโย จีวรการสมโย อยํ ตตฺถ สมโยติ. (๔๘๙)

๓๔. ภิกฺขุํ ปเนว กุลํ อุปคตํ ปูเวหิ วา มนฺเถหิ วา อภิหฏฺฐุํ ปวาเรยฺย. 
อากงฺขมาเนน ภิกฺขุนา ทฺวิตฺติปตฺตปูรา ปฏิคฺคเหตพฺพา.

ตโต เจ อุตฺตรึ ปฏิคฺคเณฺหยฺย ปาจิตฺติยํ. ทฺวิตฺติปตฺตปูเร ปฏิคฺคเหตฺวา 
ตโต นีหริตฺวา ภิกฺขูหิ สทฺธึ สํวิภชิตพฺพํ อยํ ตตฺถ สามีจีติ. (๔๙๕)

๓๕. โย ปน ภิกฺขุ ภุตฺตาวี ปวาริโต อนติริตฺตํ ขาทนียํ วา โภชนียํ ขาเทยฺย วา 
ภุญฺเชยฺย วา ปาจิตฺติยํ. (๕๐๐)

๓๖. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุํ ภุตฺตาวึ ปวาริตํ อนติริตฺเตน ขาทนีเยน วา โภชนีเยน วา 
อภิหฏฺฐุํ ปวาเรยฺย หนฺท ภิกฺขุ ขาท วา ภุญฺช วาติ ชานํ อาสาทนาเปกฺโข ภุตฺตสฺมึ 
ปาจิตฺติยํ. (๕๐๔)

๓๗. โย ปน ภิกฺขุ วิกาเล ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ขาเทยฺย วา ภุญฺเชยฺย วา ปาจิตฺติยํ. 
(๕๐๘)

๓๘. โย ปน ภิกฺขุ สนฺนิธิการกํ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ขาเทยฺย วา ภุญฺเชยฺย วา 
ปาจิตฺติยํ. (๕๑๒)

๓๙. ยานิ โข ปน ตานิ ปณีตโภชนานิ เสยฺยถีทํ สปฺปิ นวนีตํ เตลํ มธุ ผาณิตํ มจฺโฉ 
มํสํ ขีรํ ทธิ. โย ปน ภิกฺขุ เอวรูปานิ ปณีตโภชนานิ อคิลาโน อตฺตโน อตฺถาย 
วิญฺญาเปตฺวา ภุญฺเชยฺย ปาจิตฺติยํ. (๕๑๗)

๔๐. โย ปน ภิกฺขุ อทินฺนํ มุขทฺวารํ อาหารํ อาหเรยฺย อญฺญตฺร อุทกทนฺตโปณา 
ปาจิตฺติยํ. (๕๒๓)

โภชนวคฺโค จตุตฺโถ

๔๑. โย ปน ภิกฺขุ อเจลกสฺส วา ปริพฺพาชกสฺส วา ปริพฺพาชิกาย วา สหตฺถา 
ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ทเทยฺย ปาจิตฺติยํ. (๕๒๗)

๔๒. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุํ เอวํ วเทยฺย เอหาวุโส คามํ วา นิคมํ วา ปิณฺฑาย 
ปวิสิสฺสามาติ ตสฺส ทาเปตฺวา วา อทาเปตฺวา วา อุยฺโยเชยฺย คจฺฉาวุโส 
น เม ตยา สทฺธึ กถา วา นิสชฺชา วา ผาสุ โหติ เอกกสฺส เม กถา วา นิสชฺชา วา 
ผาสุ โหตีติ เอตเทว ปจฺจยํ กริตฺวา อนญฺญํ ปาจิตฺติยํ. (๕๓๑)

๔๓. โย ปน ภิกฺขุ สโภชเน กุเล อนุปขชฺช นิสชฺชํ กปฺเปยฺย ปาจิตฺติยํ. (๕๓๕)

๔๔. โย ปน ภิกฺขุ มาตุคาเมน สทฺธึ รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน นิสชฺชํ กปฺเปยฺย ปาจิตฺติยํ. 
(๕๓๙)

๔๕. โย ปน ภิกฺขุ มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปยฺย ปาจิตฺติยํ. 
(๕๔๓)

๔๖. โย ปน ภิกฺขุ นิมนฺติโต สภตฺโต สมาโน สนฺตํ ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉา ปุเรภตฺตํ วา 
ปจฺฉาภตฺตํ วา กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺเชยฺย อญฺญตฺร สมยา ปาจิตฺติยํ. 
ตตฺถายํ สมโย จีวรทานสมโย จีวรการสมโย อยํ ตตฺถ สมโยติ. (๕๕๑)

๔๗. อคิลาเนน ภิกฺขุนา จาตุมาสปจฺจยปวารณา สาทิตพฺพา อญฺญตฺร ปุนปวารณาย 
อญฺญตฺร นิจฺจปวารณาย ตโต เจ อุตฺตรึ สาทิเยยฺย ปาจิตฺติยํ. (๕๕๖)

๔๘. โย ปน ภิกฺขุ อุยฺยุตฺตํ เสนํ ทสฺสนาย คจฺเฉยฺย อญฺญตฺร ตถารูปปจฺจยา 
ปาจิตฺติยํ. (๕๖๓)

๔๙. สิยา จ ตสฺส ภิกฺขุโน โกจิเทว ปจฺจโย เสนํ คมนาย ทฺวิรตฺตติรตฺตํ 
เตน ภิกฺขุนา เสนาย วสิตพฺพํ. ตโต เจ อุตฺตรึ วเสยฺย ปาจิตฺติยํ. (๕๖๗)

๕๐. ทฺวิรตฺตติรตฺตญฺเจ ภิกฺขุ เสนาย วสมาโน อุยฺโยธกํ วา พลคฺคํ วา 
เสนาพฺยูหํ วา อนีกทสฺสนํ วา คจฺเฉยฺย ปาจิตฺติยํ. (๕๗๑)

อเจลกวคฺโค ปญฺจโม.

๕๑. สุราเมรยปาเน ปาจิตฺติยํ. (๕๗๕)

๕๒. องฺคุลิปโตทเก ปาจิตฺติยํ. (๕๗๙)

๕๓. อุทเก หสฺสธมฺเม ปาจิตฺติยํ. (๕๘๖)

๕๔. อนาทริเย ปาจิตฺติยํ. (๕๙๒)

๕๕. ภึสาเปยฺย ปาจิตฺติยํ. (๕๙๘)

๕๖. โย ปน ภิกฺขุ อคิลาโน วิสีวนาเปกฺโข โชตึ สมาทเหยฺย วา สมาทหาเปยฺย วา 
อญฺญตฺร ตถารูปปจฺจยา ปาจิตฺติยํ. (๖๐๖)

๕๗. โย ปน ภิกฺขุ โอเรนฑฺฒมาสํ นฺหาเยยฺย อญฺญตฺร สมยา ปาจิตฺติยํ. 
ตตฺถายํ สมโย ทิยฑฺโฒ มาโส เสโส คิมฺหานนฺติ วสฺสานสฺส ปฐโม มาโส 
อิจฺเจเต อฑฺฒเตยฺยมาสา อุณฺหสมโย ปริฬาหสมโย คิลานสมโย กมฺมสมโย 
อทฺธานคมนสมโย วาตวุฏฺฐิสมโย อยํ ตตฺถ สมโยติ. (๖๑๕)

๕๘. นวํ ปน ภิกฺขุนา จีวรลาเภน ติณฺณํ ทุพฺพณฺณกรณานํ อญฺญตรํ ทุพฺพณฺณกรณํ 
อาทาตพฺพํ นีลํ วา กทฺทมํ วา กาฬสามํ วา. อนาทา เจ ภิกฺขุ ติณฺณํ ทุพฺพณฺณกรณานํ 
อญฺญตรํ ทุพฺพณฺณกรณํ นวํ จีวรํ ปริภุญฺเชยฺย ปาจิตฺติยํ. (๖๑๙)

๕๙. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุสฺส วา ภิกฺขุนิยา วา สิกฺขมานาย วา สามเณรสฺส วา 
สามเณริยา วา สามํ จีวรํ วิกปฺเปตฺวา อปจฺจุทฺธารกํ ปริภุญฺเชยฺย ปาจิตฺติยํ. (๖๒๓)

๖๐. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุสฺส ปตฺตํ วา จีวรํ วา นิสีทนํ วา สูจิฆรํ วา กายพนฺธนํ วา 
อปนิเธยฺย วา อปนิธาเปยฺย วา อนฺตมโส หสฺสาเปกฺโขปิ ปาจิตฺติยํ. (๖๒๗)

สุราปานวคฺโค ฉฏฺโฐ.

๖๑. โย ปน ภิกฺขุ สญฺจิจฺจ ปาณํ ชีวิตา โวโรเปยฺย ปาจิตฺติยํ. (๖๓๑)

๖๒. โย ปน ภิกฺขุ ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภุญฺเชยฺย ปาจิตฺติยํ. (๖๓๕)

๖๓. โย ปน ภิกฺขุ ชานํ ยถาธมฺมํ นีหตาธิกรณํ ปุนกมฺมาย อุกฺโกเฏยฺย ปาจิตฺติยํ. (๖๓๙)

๖๔. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุสฺส ชานํ ทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺตึ ปฏิจฺฉาเทยฺย ปาจิตฺติยํ. (๖๔๔)

๖๕. โย ปน ภิกฺขุ ชานํ อูนวีสติวสฺสํ ปุคฺคลํ อุปสมฺปาเทยฺย โส จ ปุคฺคโล อนุปสมฺปนฺโน 
เต จ ภิกฺขู คารยฺหา อิทํ ตสฺมึ ปาจิตฺติยํ. (๖๕๐)

๖๖. โย ปน ภิกฺขุ ชานํ เถยฺยสตฺเถน สทฺธึ สํวิธาย เอกทฺธานมคฺคํ ปฏิปชฺเชยฺย 
อนฺตมโส คามนฺตรมฺปิ ปาจิตฺติยํ. (๖๕๔)

๖๗. โย ปน ภิกฺขุ มาตุคาเมน สทฺธึ สํวิธาย เอกทฺธานมคฺคํ ปฏิปชฺเชยฺย อนฺตมโส 
คามนฺตรมฺปิ ปาจิตฺติยํ. (๖๕๘)

๖๘. โย ปน ภิกฺขุ เอวํ วเทยฺย ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามิ 
ยถา เยเม อนฺตรายิกา ธมฺมา วุตฺตา ภควตา เต ปฏิเสวโต นาลํ อนฺตรายายาติ. 
โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ เอวมสฺส วจนีโย มา อายสฺมา เอวํ อวจ มา ภควนฺตํ อพฺภาจิกฺขิ 
น หิ สาธุ ภควโต อพฺภกฺขานํ น หิ ภควา เอวํ วเทยฺย อเนกปริยาเยน อาวุโส 
อนฺตรายิกา ธมฺมา วุตฺตา ภควตา อลญฺจ ปน เต ปฏิเสวโต อนฺตรายายาติ. 
เอวญฺจ โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน ตเถว ปคฺคเณฺหยฺย โส ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ 
ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺโพ ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย. ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสิยมาโน 
ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย ปาจิตฺติยํ. (๖๖๒)

๖๙. โย ปน ภิกฺขุ ชานํ ตถาวาทินา ภิกฺขุนา อกฏานุธมฺเมน ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสฏฺเฐน 
สทฺธึ สมฺภุญฺเชยฺย วา สํวเสยฺย วา สห วา เสยฺยํ กปฺเปยฺย ปาจิตฺติยํ. (๖๖๙)

๗๐. สมณุทฺเทโสปิ เจ เอวํ วเทยฺย ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามิ ยถา เยเม 
อนฺตรายิกา ธมฺมา วุตฺตา ภควตา เต ปฏิเสวโต นาลํ อนฺตรายายาติ. โส สมณุทฺเทโส 
ภิกฺขูหิ เอวมสฺส วจนีโย มา อาวุโส สมณุทฺเทส เอวํ อวจ มา ภควนฺตํ อพฺภาจิกฺขิ 
น หิ สาธุ ภควโต อพฺภกฺขานํ น หิ ภควา เอวํ วเทยฺย อเนกปริยาเยน อาวุโส 
สมณุทฺเทส อนฺตรายิกา ธมฺมา วุตฺตา ภควตา อลญฺจ ปน เต ปฏิเสวโต อนฺตรายายาติ. 
เอวญฺจ โส สมณุทฺเทโส ภิกฺขูหิ วุจฺจมาโน ตเถว ปคฺคเณฺหยฺย โส สมณุทฺเทโส ภิกฺขูหิ 
เอวมสฺส วจนีโย อชฺชตคฺเค เต อาวุโส สมณุทฺเทส น เจว โส ภควา สตฺถา อปทิสิตพฺโพ 
ยมฺปิจญฺเญ สมณุทฺเทสา ลภนฺติ ภิกฺขูหิ สทฺธึ ทฺวิรตฺตติรตฺตํ สหเสยฺยํ สาปิ เต นตฺถิ จร 
ปิเร วินสฺสาติ. โย ปน ภิกฺขุ ชานํ ตถานาสิตํ สมณุทฺเทสํ อุปลาเปยฺย วา อุปฏฺฐาเปยฺย วา 
สมฺภุญฺเชยฺย วา สห วา เสยฺยํ กปฺเปยฺย ปาจิตฺติยํ. (๖๗๔)

สปฺปาณกวคฺโค สตฺตโม.

๗๑. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ สหธมฺมิกํ วุจฺจมาโน เอวํ วเทยฺย น ตาวาหํ อาวุโส เอตสฺมึ 
สิกฺขาปเท สิกฺขิสฺสามิ ยาว นญฺญํ ภิกฺขุํ พฺยตฺตํ วินยธรํ ปริปุจฺฉามีติ ปาจิตฺติยํ. 
สิกฺขมาเนน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา อญฺญาตพฺพํ ปริปุจฺฉิตพฺพํ ปริปญฺหิตพฺพํ. 
อยํ ตตฺถ สามีจีติ. (๖๘๐)

๗๒. โย ปน ภิกฺขุ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน เอวํ วเทยฺย กึ ปนิเมหิ ขุทฺทานุขุทฺทเกหิ 
สิกฺขาปเทหิ อุทฺทิฏฺเฐหิ ยาวเทว กุกฺกุจฺจาย วิเหสาย วิเลขาย สํวตฺตนฺตีติ 
สิกฺขาปทวิวณฺณนเก ปาจิตฺติยํ. (๖๘๕)

๗๓. โย ปน ภิกฺขุ อนฺวฑฺฒมาสํ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน เอวํ วเทยฺย อิทาเนว โข 
อหํ ชานามิ อยมฺปิ กิร ธมฺโม สุตฺตาคโต สุตฺตปริยาปนฺโน อนฺวฑฺฒมาสํ อุทฺเทสํ 
อาคจฺฉตีติ. ตญฺเจ ภิกฺขุํ อญฺเญ ภิกฺขู ชาเนยฺยุํ นิสินฺนปุพฺพํ อิมินา ภิกฺขุนา 
ทฺวิตฺติกฺขตฺตุํ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน โก ปน วาโท ภิยฺโยติ น จ ตสฺส ภิกฺขุโน 
อญฺญาณเกน มุตฺติ อตฺถิ ยญฺจ ตตฺถ อาปตฺตึ อาปนฺโน ตญฺจ ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพ 
อุตฺตริญฺจสฺส โมโห อาโรเปตพฺโพ ตสฺส เต อาวุโส อลาภา ตสฺส เต ทุลฺลทฺธํ 
ยํ ตฺวํ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน น สาธุกํ อฏฺฐิกตฺวา มนสิกโรสีติ. 
อิทํ ตสฺมึ โมหนเก ปาจิตฺติยํ. (๖๘๙)

๗๔. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุสฺส กุปิโต อนตฺตมโน ปหารํ ทเทยฺย ปาจิตฺติยํ. (๖๙๕)

๗๕. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุสฺส กุปิโต อนตฺตมโน ตลสตฺติกํ อุคฺคิเรยฺย ปาจิตฺติยํ. (๖๙๙)

๗๖. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุํ อมูลเกน สงฺฆาทิเสเสน อนุทฺธํเสยฺย ปาจิตฺติยํ. (๗๐๓)

๗๗. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุสฺส สญฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทเหยฺย อิติสฺส มุหุตฺตมฺปิ 
อผาสุ ภวิสฺสตีติ เอตเทว ปจฺจยํ กริตฺวา อนญฺญํ ปาจิตฺติยํ. (๗๐๗)

๗๘. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขูนํ ภณฺฑนชาตานํ กลหชาตานํ วิวาทาปนฺนานํ อุปสฺสุตึ ติฏฺเฐยฺย 
ยํ อิเม ภณิสฺสนฺติ ตํ โสสฺสามีติ เอตเทว ปจฺจยํ กริตฺวา อนญฺญํ ปาจิตฺติยํ. (๗๑๑)

๗๙. โย ปน ภิกฺขุ ธมฺมิกานํ กมฺมานํ ฉนฺทํ ทตฺวา ปจฺฉา ขียนธมฺมํ อาปชฺเชยฺย ปาจิตฺติยํ. 
(๗๑๕)

๘๐. โย ปน ภิกฺขุ สงฺเฆ วินิจฺฉยกถาย วตฺตมานาย ฉนฺทํ อทตฺวา อุฏฺฐายาสนา ปกฺกเมยฺย 
ปาจิตฺติยํ. (๗๑๙)

๘๑. โย ปน ภิกฺขุ สมคฺเคน สงฺเฆน จีวรํ ทตฺวา ปจฺฉา ขียนธมฺมํ อาปชฺเชยฺย ยถาสนฺถุตํ 
ภิกฺขู สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณาเมนฺตีติ ปาจิตฺติยํ. (๗๒๓)

๘๒. โย ปน ภิกฺขุ ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ ปุคฺคลสฺส ปริณาเมยฺย ปาจิตฺติยํ. (๗๒๗)

สหธมฺมิกวคฺโค อฏฺฐโม.

๘๓. โย ปน ภิกฺขุ รญฺโญ ขตฺติยสฺส มุทฺธาภิสิตฺตสฺส อนิกฺขนฺตราชเก อนิคฺคตรตนเก 
ปุพฺเพ อปฺปฏิสํวิทิโต อินฺทขีลํ อติกฺกาเมยฺย ปาจิตฺติยํ. (๗๓๔)

๘๔. โย ปน ภิกฺขุ รตนํ วา รตนสมฺมตํ วา อญฺญตฺร อชฺฌารามา วา อชฺฌาวสถา วา 
อุคฺคเณฺหยฺย วา อุคฺคณฺหาเปยฺย วา ปาจิตฺติยํ. รตนํ วา ปน ภิกฺขุนา รตนสมฺมตํ วา 
อชฺฌาราเม วา อชฺฌาวสเถ วา อุคฺคเหตฺวา วา อุคฺคหาเปตฺวา วา นิกฺขิปิตพฺพํ 
ยสฺส ภวิสฺสติ โส หริสฺสตีติ. อยํ ตตฺถ สามีจีติ. (๗๔๐)

๘๕. โย ปน ภิกฺขุ สนฺตํ ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉา วิกาเล คามํ ปวิเสยฺย อญฺญตฺร ตถารูปา 
อจฺจายิกา กรณียา ปาจิตฺติยํ. (๗๔๗)

๘๖. โย ปน ภิกฺขุ อฏฺฐิมยํ วา ทนฺตมยํ วา วิสาณมยํ วา สูจิฆรํ การาเปยฺย 
เภทนกํ ปาจิตฺติยํ. (๗๕๑)

๘๗. นวํ ปน ภิกฺขุนา มญฺจํ วา ปีฐํ วา การยมาเนน อฏฺฐงฺคุลปาทกํ กาเรตพฺพํ 
สุคตงฺคุเลน อญฺญตฺร เหฏฺฐิมาย อฏนิยา ตํ อติกฺกามยโต เฉทนกํ ปาจิตฺติยํ. (๗๕๕)

๘๘. โย ปน ภิกฺขุ มญฺจํ วา ปีฐํ วา ตูโลนทฺธํ การาเปยฺย อุทฺทาลนกํ ปาจิตฺติยํ. (๗๕๙)

๘๙. นิสีทนํ ปน ภิกฺขุนา การยมาเนน ปมาณิกํ กาเรตพฺพํ. ตตฺรีทํ ปมาณํ ทีฆโส 
เทฺว วิทตฺถิโย สุคตวิทตฺถิยา ติริยํ ทิยฑฺฒํ ทสา วิทตฺถิ. 
ตํ อติกฺกามยโต เฉทนกํ ปาจิตฺติยํ. (๗๖๔)

๙๐. กณฺฑุปฏิจฺฉาทึ ปน ภิกฺขุนา การยมาเนน ปมาณิกา กาเรตพฺพา. 
ตตฺริทํ ปมาณํ ทีฆโส จตสฺโส วิทตฺถิโย สุคตวิทตฺถิยา ติริยํ เทฺว วิทตฺถิโย. 
ตํ อติกฺกามยโต เฉทนกํ ปาจิตฺติยํ. (๗๖๘)

๙๑. วสฺสิกสาฏิกํ ปน ภิกฺขุนา การยมาเนน ปมาณิกา กาเรตพฺพา. 
ตตฺริทํ ปมาณํ ทีฆโส ฉ วิทตฺถิโย สุคตวิทตฺถิยา ติริยํ อฑฺฒเตยฺยา. 
ตํ อติกฺกามยโต เฉทนกํ ปาจิตฺติยํ. (๗๗๒)

๙๒. โย ปน ภิกฺขุ สุคตจีวรปฺปมาณํ จีวรํ การาเปยฺย อติเรกํ วา เฉทนกํ ปาจิตฺติยํ. 
ตตฺริทํ สุคตสฺส สุคตจีวรปฺปมาณํ ทีฆโส นว วิทตฺถิโย สุคตวิทตฺถิยา ติริยํ ฉ วิทตฺถิโย. 
อิทํ สุคตสฺส สุคตจีวรปฺปมาณนฺติ. (๗๗๖)

รตนวคฺโค นวโม

อุทฺทิฏฺฐา โข อายสฺมนฺโต เทฺวนวุติ ปาจิตฺติยา ธมฺมา. 
ตตฺถายสฺมนฺเต ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ปริสุทฺเธตฺถายสฺมนฺโต ตสฺมา ตุณฺหี. 
เอวเมตํ ธารยามีติ. (๗๘๐)

ปาจิตฺติยกณฺฑํ นิฏฺฐิตํ.

ปาฏิเทสนียกณฺฑํ ๔

อิเม โข ปนายสฺมนฺโต จตฺตาโร ปาฏิเทสนียา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.

๑. โย ปน ภิกฺขุ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา อนฺตรฆรํ ปวิฏฺฐาย หตฺถโต ขาทนียํ วา 
โภชนียํ วา สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาเทยฺย วา ภุญฺเชยฺย วา ปฏิเทเสตพฺพํ 
เตน ภิกฺขุนา คารยฺหํ อาวุโส ธมฺมํ อาปชฺชึ อสปฺปายํ ปาฏิเทสนียํ ตํ ปฏิเทเสมีติ. (๗๘๑)

๒. ภิกฺขู ปเนว กุเลสุ นิมนฺติตา ภุญฺชนฺติ. ตตฺร เจ ภิกฺขุนี โวสาสมานรูปา ฐิตา โหติ, 
อิธ สูปํ เทถ อิธ โอทนํ เทถาติ.

เตหิ ภิกฺขูหิ สา ภิกฺขุนี อปสาเทตพฺพา, อปสกฺก ตาว ภคินิ ยาว ภิกฺขู ภุญฺชนฺตีติ. 
เอกสฺสปิ เจ ภิกฺขุโน นปฺปฏิภาเสยฺย ตํ ภิกฺขุนึ อปสาเทตุํ อปสกฺก ตาว ภคินิ 
ยาว ภิกฺขู ภุญฺชนฺตีติ ปฏิเทเสตพฺพํ เตหิ ภิกฺขูหิ คารยฺหํ อาวุโส ธมฺมํ อาปชฺชิมฺหา 
อสปฺปายํ ปาฏิเทสนียํ ตํ ปฏิเทเสมาติ. (๗๘๔)

๓. ยานิ โข ปน ตานิ เสกฺขสมฺมตานิ กุลานิ โย ปน ภิกฺขุ ตถารูเปสุ เสกฺขสมฺมเตสุ 
กุเลสุ ปุพฺเพ อนิมนฺติโต อคิลาโน ขาทนียํ วา โภชนียํ วา สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา 
ขาเทยฺย วา ภุญฺเชยฺย วา ปฏิเทเสตพฺพํ เตน ภิกฺขุนา คารยฺหํ อาวุโส ธมฺมํ อาปชฺชึ 
อสปฺปายํ ปาฏิเทสนียํ ตํ ปฏิเทเสมีติ. (๗๙๐)

๔. ยานิ โข ปน ตานิ อารญฺญกานิ เสนาสนานิ สาสงฺกสมฺมตานิ สปฺปฏิภยานิ โย ปน 
ภิกฺขุ ตถารูเปสุ เสนาสเนสุ วิหรนฺโต ปุพฺเพ อปฺปฏิสํวิทิตํ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา 
อชฺฌาราเม สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา อคิลาโน ขาเทยฺย วา ภุญฺเชยฺย วา ปฏิเทเสตพฺพํ 
เตน ภิกฺขุนา คารยฺหํ อาวุโส ธมฺมํ อาปชฺชึ อสปฺปายํ ปาฏิเทสนียํ ตํ ปฏิเทเสมีติ. (๗๙๕)

อุทฺทิฏฺฐา โข อายสฺมนฺโต จตฺตาโร ปาฏิเทสนียา ธมฺมา. 
ตตฺถายสฺมนฺเต ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ปริสุทฺเธตฺถายสฺมนฺโต ตสฺมา ตุณฺหี. 
เอวเมตํ ธารยามีติ. (๗๙๙)

ปาฏิเทสนียา นิฏฺฐิตา.

เสขิยธมฺมา ๗๕

อิเม โข ปนายสฺมนฺโต (ปญฺจสตฺตติ) เสขิยา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.

ปริมณฺฑลวคฺโค

๑. ปริมณฺฑลํ นิวาเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๐๐)

๒. ปริมณฺฑลํ ปารุปิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๐๑)

๓. สุปฏิจฺฉนฺโน อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๐๒)

๔. สุปฏิจฺฉนฺโน อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๐๓)

๕. สุสํวุโต อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๐๔)

๖. สุสํวุโต อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๐๕)

๗. โอกฺขิตฺตจกฺขุ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๐๖)

๘. โอกฺขิตฺตจกฺขุ อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๐๗)

๙. น อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๐๘)

๑๐. น อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๐๙)

อุชฺชคฺฆิกวคฺโค

๑๑. น อุชฺชคฺฆิกาย อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๑๐)

๑๒. น อุชฺชคฺฆิกาย อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๑๑)

๑๓. อปฺปสทฺโท อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๑๒)

๑๔. อปฺปสทฺโท อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๑๓)

๑๕. น กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา(๘๑๔)

๑๖. น กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา(๘๑๕)

๑๗. น พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๑๖)

๑๘. น พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๑๗)

๑๙. น สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๑๘)

๒๐. น สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๑๙)

ขมฺภกตวคโค

๒๑. น ขมฺภกโต อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๒๐)

๒๒. น ขมฺภกโต อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๒๑)

๒๓. น โอคุณฺฐิโต อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๒๒)

๒๔. น โอคุณฺฐิโต อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๒๓)

๒๕. น อุกฺกุฏิกาย อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๒๔)

๒๖. น ปลฺลตฺถิกาย อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๒๕)

ฉพฺพีสติ สารุปฺปา

๒๗. สกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๒๖)

๒๘. ปตฺตสญฺญี ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๒๗)

๒๙. สมสูปกํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๒๘)

๓๐. สมติตฺติกํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๒๙)

สกฺกจฺจวคฺโค

๓๑. สกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๓๐)

๓๒. ปตฺตสญฺญี ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๓๑)

๓๓. สปทานํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๓๒)

๓๔. สมสูปกํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๓๓)

๓๕. น ถูปโต โอมทฺทิตฺวา ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๓๔)

๓๖. น สูปํ วา พฺยญฺชนํ วา โอทเนน ปฏิจฺฉาเทสฺสามิ ภิยฺโยกมฺยตํ 
อุปาทายาติ สิกฺขา กรณียา. (๘๓๕)

๓๗. น สูปํ วา โอทนํ วา อคิลาโน อตฺตโน อตฺถาย วิญฺญาเปตฺวา 
ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๓๗)

๓๘. น อุชฺฌานสญฺญี ปเรสํ ปตฺตํ โอโลเกสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๓๘)

๓๙. นาติมหนฺตํ กพฬํ กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๓๙)

๔๐. ปริมณฺฑลํ อาโลปํ กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๔๐)

กพฬวคฺโค

๔๑. น อนาหเฏ กพเฬ มุขทฺวารํ วิวริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๔๑)

๔๒. น ภุญฺชมาโน สพฺพํ หตฺถํ มุเข ปกฺขิปิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๔๒)

๔๓. น สกพเฬน มุเขน พฺยาหริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๔๓)

๔๔. น ปิณฺฑุกฺเขปกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๔๔)

๔๕. น กพฬาวจฺเฉทกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๔๕)

๔๖. น อวคณฺฑการกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๔๖)

๔๗. น หตฺถนิทฺธูนกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๔๗)

๔๘. น สิตฺถาวการกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๔๘)

๔๙. น ชิวฺหานิจฺฉารกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๔๙)

๕๐. น จปุจปุการกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๕๐)

สุรุสุรุวคฺโค

๕๑. น สุรุสุรุการกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๕๑)

๕๒. น หตฺถนิลฺเลหกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๕๒)

๕๓. น ปตฺตนิลฺเลหกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๕๓)

๕๔. น โอฏฺฐนิลฺเลหกํ ภุญฺชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๕๔)

๕๕. น สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๕๕)

๕๖. น สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๕๖)

สมตฺตึส โภชนปฏิสํยุตฺตา.

๕๗. น ฉตฺตปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๕๘)

๕๘. น ทณฺฑปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๕๙)

๕๙. น สตฺถปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๖๐)

๖๐. น อาวุธปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๖๑)

ปาทุกาวคฺโค

๖๑. น ปาทุการูฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๖๒)

๖๒. น อุปาหนารูฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๖๓)

๖๓. น ยานคตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๖๔)

๖๔. น สยนคตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๖๕)

๖๕. น ปลฺลตฺถิกาย นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๖๖)

๖๖. น เวฐิตสีสสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๖๗)

๖๗. น โอคุณฺฐิตสีสสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๖๘)

๖๘. น ฉมายํ นิสีทิตฺวา อาสเน นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ 
สิกฺขา กรณียา. (๘๖๙)

๖๙. น นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ 
เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๗๒)

๗๐. น ฐิโต นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๗๓)

๗๑. น ปจฺฉโต คจฺฉนฺโต ปุรโต คจฺฉนฺตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ 
สิกฺขา กรณียา. (๘๗๔)

๗๒. น อุปฺปเถน คจฺฉนฺโต ปเถน คจฺฉนฺตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ 
สิกฺขา กรณียา. (๘๗๕)

โสฬส ธมฺมเทสนาปฏิสํยุตฺตา

๗๓. น ฐิโต อคิลาโน อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๗๖)

๗๔. น หริเต อคิลาโน อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๗๗)

๗๕. น อุทเก อคิลาโน อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา. (๘๗๙)

ตโย ปกิณฺณกา

อุทฺทิฏฺฐา โข อายสฺมนฺโต เสขิยา ธมฺมา. 
ตตฺถายสฺมนฺเต ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ปริสุทฺเธตฺถายสฺมนฺโต ตสฺมา ตุณฺหี, 
เอวเมตํ ธารยามิ.

เสขิยา นิฏฺฐิตา

อธิกรณสมถธมฺม ๗

อิเม โข ปนายสฺมนฺโต สตฺต อธิกรณสมถา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ. 
อุปฺปนฺนุปฺปนฺนานํ อธิกรณานํ สมถาย วูปสมาย สมฺมุขาวินโย ทาตพฺโพ, 
สติวินโย ทาตพฺโพ, อมูฬฺหวินโย ทาตพฺโพ, ปฏิญฺญาย กาเรตพฺพํ เยภุยฺยสิกา 
ตสฺส ปาปิยสิกา ติณวตฺถารโกติ.
 
อุทฺทิฏฺฐา โข อายสฺมนฺโต สตฺต อธิกรณสมถา ธมฺมา. 
ตตฺถายสฺมนฺเต ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, 
ปริสุทฺเธตฺถายสฺมนฺโต ตสฺมา ตุณฺหี. 
เอวเมตํ ธารยามิ. (๘๘๐)

อธิกรณสมถา ธมฺมา นิฏฺฐิตา.

อุทฺทิฏฺฐํ โข อายสฺมนฺโต นิทานํ, 
อุทฺทิฏฺฐา จตฺตาโร ปาราชิกา ธมฺมา, 
อุทฺทิฏฺฐา เตรส สงฺฆาทิเสสา ธมฺมา, 
อุทฺทิฏฺฐา เทฺว อนิยตา ธมฺมา, 
อุทฺทิฏฺฐา ตึส นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยา ธมฺมา, 
อุทฺทิฏฺฐา เทฺวนวุติ ปาจิตฺติยา ธมฺมา, 
อุทฺทิฏฺฐา จตฺตาโร ปาฏิเทสนียา ธมฺมา, 
อุทฺทิฏฺฐา (ปญฺจสตฺตติ) เสขิยา ธมฺมา, 
อุทฺทิฏฺฐา สตฺต อธิกรณสมถา ธมฺมา. 
เอตฺตกํ ตสฺส ภควโต สุตฺตาคตํ สุตฺตปริยาปนฺนํ 
อนฺวฑฺฒมาสํ อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ. 
ตตฺถ สพฺเพเหว สมคฺเคหิ สมฺโมทมาเนหิ อวิวทมาเนหิ สิกฺขิตพฺพนฺติ. (๘๘๑)

ภิกฺขุปาติโมกฺขํ นิฏฺฐิตํ

อธิบายบุพพกิจโดยสังเขป

ก. ถ้าเป็นวันปวารณาให้เปลี่ยนดังนี้

๑. คำว่า “อุโปสถกรณโต“ เป็น ปวารณากรณโต.

๒. คำว่า “อกตุโปสถานํ“ เป็น อกตปฺปวารณานํ.

๖. คำว่า “อุโปสถคฺเค อุโปสถตฺถาย“ เป็น ปวารณคฺเค ปวารณตฺถาย.

๘. คำว่า “อุโปสถคฺเค“ เป็น ปวารณคฺเค.

๑๐. คำว่า “สงฺฺฆุโปสถารหา จตฺตาโร วา“ เป็น สงฺฆปวารณารหา ปญฺจ วา.

๑๑. คำว่า “เอวนฺตํ อุโปสถกมฺมํ” เป็น เอวนฺตํ ปวารณากมฺมํ.

๑๒. คำว่า “อุโปสถกมฺมสฺส” เป็น ปวารณากมฺมสฺส.

๑๓. คำว่า “อิทานิ .... อนุมาเนตพฺโพ” เป็น อิทานิ กริยมานา ปวารณา 
สงฺเฆน อนุมาเนตพฺพา.

ข. การนับอุโบสถและการนับภิกษุเป็นต้น

๓. ถ้าทำอุโบสถกลางคืน ให้เปลี่ยนเป็น ตตฺถ ปุริมานิ จตฺตาริ.

๔. เปลี่ยนฤดูดังนี้ เหมนฺโตตุ (ฤดูหนาว), คิมฺโหตุ (ฤดูร้อน), วสฺสาโนตุ (ฤดูฝน).

๕. คำว่า อิมสฺมิญฺจ อุตุมฺหิ อฏฺฐ อุโปสถา, อิมินา ปกฺเขน เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต 
เทวฺ อุโปสถา อติกฺกนฺตา, ปญฺจ อุโปสถา อวสิฏฺฐา (แปลว่า ในฤดูร้อนนี้มี ๘ อุโบสถ 
ตามปักข์นี้ ปัจจุบัน ๑ ล่วงแล้ว ๒ เหลืออีก ๕)

ถ้าเป็นอุโบสถแรกว่า ...เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต, สตฺต อุโปสถา อวสิฏฺฐา

ถ้าเป็นอุโบสถที่ ๒ ว่า ...เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต, เอโก อุโปสโถ อติกฺกนฺโต, 
ฉ อุโปสถา อวสิฏฺฐา

ถ้าเป็นอุโบสถที่ ๓ ว่า ...เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต, เทฺว อุโปสถา อติกฺกนฺตา, 
ปญฺจ อุโปสถา อวสิฏฺฐา

ถ้าเป็นอุโบสถที่ ๔ ว่า ...เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต, ตโย อุโปสถา อติกฺกนฺตา, 
จตฺตาโร อุโปสถา อวสิฏฺฐา

ถ้าเป็นอุโบสถที่ ๕ ว่า ...เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต, จตฺตาโร อุโปสถา อติกฺกนฺตา, 
ตโย อุโปสถา อวสิฏฺฐา

ถ้าเป็นอุโบสถที่ ๖ ว่า ...เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต, ปญฺจ อุโปสถา อติกฺกนฺตา, 
เทฺว อุโปสถา อวสิฏฺฐา

ถ้าเป็นอุโบสถที่ ๗ ว่า ...เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต, ฉ อุโปสถา อติกฺกนฺตา, 
เอโก อุโปสโถ อวสิฏฺโฐ

ถ้าเป็นอุโบสถที่ ๘ ว่า ...เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต สตฺต อุโปสถา อติกฺกนฺตา 
อฏฺฐ อุโปสถา ปริปุณฺณา.

ถดูที่มีอธิกมาสและไม่มีอธิกมาส

ก) ฤดูที่มีอธิกมาส อุโบสถที่ ๑ ให้เปลี่ยนว่า อธิกมาสวเสน ทส อุโปสถา 
อิมินา ปกฺเขน เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต นว อุโปสถา อวสิฏฺฐา อุโบสถต่อๆ ไป 
ก็เปลี่ยนทำนองเดียวกันกับฤดูที่ไม่มีอธิมาส ต่างแต่ต้องเติมคำว่า “อธิกมาสวเสน” 
เข้ามาข้างหน้าเสมอเท่านั้น.

ข) ฤดูที่ไม่มีอธิกมาส แต่มีปวารณาอุโบสถที่ ๑ ให้เปลี่ยนว่า สตฺต จ อุโปสถา 
เอกา จ ปวารณา อิมินา ปกฺเขน เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต, ฉ จ อุโปสถา, 
เอกา จ ปวารณา อวสิฏฺฐา

ถ้าล่วงแล้ว ๓ อุโบสถ ปัจจุบันเป็นปวารณา ยังเหลืออีก ๔ ให้ว่า สตฺต จ อุโปสถา 
เอกา จ ปวารณา, อิมินา ปกฺเขน เอกา ปวารณา สมฺปตฺตา, ตโย อุโปสโถ อติกฺกนฺตา, 
จตฺตาโร อุโปสถา อวสิฏฺฐา.

ถ้าเป็นวันอุโบสถที่สุด คือล่วงแล้ว ๖ อุโบสถและปวารณา ๑ อุโบสถปัจจุบัน ๑ 
ให้เปลี่ยนว่า สตฺต จ อุโปสถา เอกา จ ปวารณา, อิมินา ปกฺเขน เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต, 
ฉ อุโปสถา เอกา จ ปวารณา อติกฺกนฺตา, สตฺต จ อุโปสถา เอกา จ ปวารณา ปริปุณฺณา.

ค) ถ้าฤดูมีอธิกมาสและปวารณาด้วยในอุโบสถ ๑ ให้เปลี่ยนว่า อธิกมาสวเสน นว จ 
อุโปสถา เอกา จ ปวารณา, อิมินา ปกฺเขน เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโต อฏฺฐ จ อุโปสถา 
เอกา จ ปวารณา อวสิฏฺฐา อุโบสถต่อๆ ไป ก็เปลี่ยนทำนองเดียวกันกับฤดูที่ไม่มี
อธิมาสมีแต่ปวารณา ต่างแต่ต้องเติมคำว่า “อธิกมาสวเสน” เข้ามาข้างหน้าเสมอเท่านั้น.

๘. คือจำนวนภิกษุที่มาประชุมในโรงอุโบสถ เช่น เทฺว ตโย จตฺตาโร ปญฺจ ฉ สตฺต 
อฏฺฐ นว ทส เอกาทส ทฺวาทส เตรส จุทฺทส ปณฺณรส โสฬส สตฺตรส อฏฺฐารส 
เอกูนวีสติ วีสติ เอกวีสติ เป็นต้น

๙. ถ้าเป็นวันอุโบสถที่ ๑๕ ค่ำว่า ยถาชฺชุโปสโถ ปณฺณรโส, ถ้าเป็นวันอุโบสถที่ ๑๔ ค่ำ 
ว่า ยถาชฺชุโปสโถ จาตุทฺทโส (จตุทฺทโส), ถ้าเป็นวันปวารณาที่ ๑๕ ค่ำว่า ยถาชฺชปวารณา 
ปณฺณรสี, ถ้าเป็นวันปวารณาที่ ๑๔ ค่ำว่า ยถาชฺชปวารณา จาตุทฺทสี.

นิคมพจน์

บทสวดพระภิกษุปาติโมกข์นี้ ข้าพเจ้ารวบรวมมาจากพระไตรปิฎกบาลีภาษาไทย 
เล่มที่ ๑-๒

โดยวิธีเทียบเคียงกับพระไตรปิฎกออนไลน์ http://www.tipitaka.org/thai/

ขอขอบพระคุณๆ เจ้าของเสียงสวดอันไพเราะที่ได้ลิงค์นำมาประกอบ
พระภิกษุปาติโมก์บาลีนี้และผู้ที่อัพโหลดเสียงสวดอันอมตะเสนาะโสตนี้ไว้ 
ณ ที่นี้ด้วย ขอให้ท่านมีส่วนแห่งบุญทึ่จะพึงเกิดมีในทุกกรณีและในกาลทุกเมื่อเทอญ

ท่านสามารถรับฟังเสียงสวดพระปาติโมกข์ได้โดยตรงที่:

http://archive.org/details/suadmonnet-patimoke-pali

หากมีข้อผิดพลาดประการใดกรุณาโปรดแจ้งให้ทราบด้วยจักเป็นพระคุณอย่างสูง

เรียนมาด้วยความเคารพอย่างสูง

สว. (โสวัส ธงชัย) Sowat Tongchai