๑๗๖.๒ ทรัพย์เจ็ดอย่างที่ควรสั่งสม

๑๗๖.๒ ทรัพย์เจ็ดอย่างที่ควรสั่งสม

สทฺธาธนํ สีลธนํ, หิรีโอตฺตปฺปิยํ ธนํ;

สุตธนญฺจ จาโค จ, ปญฺญา เว สตฺตมํ ธนํฯ

"ทรัพย์คือศรัทธา ทรัพย์คือศีล,

ทรัพย์คือหิริ ทรัพย์คือโอตตัปปะ; 

ทรัพย์คือสุตะ ทรัพย์คือจาคะ

และทรัพย์คือปัญญา รวมเป็น ๗ อย่าง.“

(กวิทัปปณนีติ หมวดคนดี ๑๗๖.๒, ธัมมนีติ ๗๕, องฺ. สตฺตก. ๒๓/๕)

..

ศัพท์น่ารู้ :

(ก)

สทฺธาธนํ: (ทรัพย์คือศรัทธา, -ความเชื่อ) สทฺธา+ธน >  สทฺธาธน+สิ วิ. สทฺธา เอว ธนํ สทฺธาธนํ (ทรัพย์คือศรัทธา ชื่อว่า สัทธาธนะ) อวธารณบุพพบท กัมมธารยสมาส.

สีลธนํ: (ทรัพย์คือศีล) สีล+ธน > สีลธน+สิ วิ. สีลํ เอว ธนํ สีลธนํ (ทรัพย์คือศีล ชื่อว่า สีลธนะ) อวธารณบุพพบท กัมม.

หิรี: (หิริ, ความละอายต่อบาป) หิริ+สิ 

โอตฺตปฺปิยํ: (โอตตัปปะ, ความเกรงกลัวต่อบาป) โอตฺตปฺปิย+สิ 

ธนํ: (ทรัพย์) ธน+สิ

สุตธนญฺจ: ตัดบทเป็น สุตธนํ+จ (และทรัพย์คือสุตะ, พหูสูตร)  สุต+ธน > สุตธน+สิ, จ ศัพท์เป็นนิบาต

จาโค: (การสละ, การให้) จาค+สิ

จ: (ด้วย, และ) นิบาต 

ปญฺญา: (ปัญฺญา) ปญฺญา+สิ 

เว: (แล) นิบาต ทำบทให้เต็ม (ปทปูรณ)

สตฺตมํ: (ทีเจ็ด) สตฺตม+สิ, สตฺต+ม ปัจจัยในสังขยาตัทธิต

ธนํ: (ทรัพย์) ธน+สิ

..