๑๓.ศิลป์และทรัพย์ที่ไร้ประโยชน์

๑๓. ศิลป์และทรัพย์ที่ไร้ประโยชน์

โปตฺถเกสุ ยํ สิปฺปํ, ปรหตฺเถสุ ยํ ธนํ,

ยทา กิจฺเจ สมุปฺปนฺเน, น ตํ สิปฺปํ น ตํ ธนํฯ

„มีความรู้แต่อยู่ในตำรา, 

มีทรัพย์แต่ฝากไว้กับผู้อื่น,

ยามมีธุระจำเป็นเกิดขึ้น, 

ความรู้และทรัพย์นั้นก็ช่วยอะไรไม่ได้.“

(โลกนีติ หมวดบัณฑิต คาถาที่ ๑๒, ธัมมนีติ ๓๗๔, กวิทัปปณนีติ ๘๔)

..

ศัพท์น่ารู้ :

โปตฺถเกสุ (ใน-หนังสือ, ตำรา, ผ้าเปลือกไม้ ท.) โปตฺถก+สุ

จ (ด้วย, และ) นิบาต

ยํ (ใด) ย+สิ สัพพนาม

สิปฺปํ (ศิลปะ, ความรู้) สิปฺป+สิ นป.

ปรหตฺเถสุ (ในมือคนอื่น ท., ฝากไว้กับคนอื่น) ปร+หตฺถ > ปรหตฺถ+สุ ป.

ธนํ (ทรัพย์, เงินทอง) ธน+สิ นป.

ยทา (ในกาลใด), ในโลกนีติและกวิทัปปณนีติ เป็น ยถากิจฺเจ

อิจฺเฉ (เมื่อความต้องการ) อิจฺฉ+สฺมึ

สมุปฺปนฺเน (เกิดขึ้นพร้อมแล้ว, เกิดขึ้นแล้ว) สํ+อุ+√ปท+ต > สมุปฺปนฺน+สฺมึ

น ตํ สิปฺปํ (ศิลปะนั้น มีอยู่ หามิได้, ไม่ใช่ศิลปะ, ไม่จัดว่าเป็นศิลปะ, -ไม่เป็นประโยชน์)

น ตํ ธนํ (ทรัพย์นั้น มีอยู่ หามิได้, ไม่ใช่ทรัพย์, ไม่จัดว่าเป็นทรัพย์, -ไม่เป็นประโยชน์)

..