๗๑.ไม่เห็นโลงศพไม่หลั่งน้ำตา

 ๗๑. ไม่เห็นโลงศพไม่หลั่งน้ำตา

มธุํว มญฺญตี พาโล, ยาว ปาปํ น ปจฺจติ;

ยทา จ ปจฺจตี ปาปํ, อถ ทุกฺขํ นิคจฺฉติฯ

"คนพาลย่อมสำคัญบาปเป็นดุจน้ำผึ้ง,

ตราบเท่าที่บาปยังไม่ให้ผล; 

แต่หากบาปให้ผลเมื่อใดละก็, 

คนพาลย่อมเสวยความทุกข์เมื่อนั้น.“

(โลกนีติ หมวดคนพาล คาถาที่ ๗๑ กวิทัปปณนีติ ๒๑๑ ขุ. ธ. ๒๕/๑๕ พาลวรรค)

..

ศัพท์น่ารู้ :

คาถานี้ แบ่งเป็น ๔ ประโยค คือ

๑. มธุํว มญฺญตี พาโล, 

๒. ยาว ปาปํ น ปจฺจติ.

๓. ยทา จ ปจฺจตี ปาปํ, 

๔. อถ ทุกฺขํ นิคจฺฉติ.

วิธีแปล หากแปลโดยพยัญชนะ ให้แปลประโยค ย ก่อน แล้วแปลประโยค ต รับเสมอ. เช่น

ปาปํ อ. บาป น ปจฺจติ ย่อมไม่ให้ผล ยาว เพียงใด, พาโล อ. คนพาล มญฺญตี ย่อมสำคัญ (ปาปํ) ชึ่งบาป มธุํ อิว เป็นดุจน้ำผึ้ง (ตาว) ฉันนั้น.

จ ก็ ปาปํ อ. บาป ปจฺจตี ย่อมให้ผล ยทา ในกาลใด, อถ ลำดับนั้น พาโล อ. คนพาล นิคจฺฉติ ย่อมประสบ ทุกฺขํ ซึ่งทุกข์ (ตทา) ในกาลนั้น.

มธุํว (ดุจน้ำผึ้ง) มธุํ+อิว, ในกวิทัปปณนีติ เป็น มธูว,​ ส่วนในพระบาฬีเป็น มธุวา.

มญฺญตี = มญฺญติ (ย่อมสำคัญ) √มน-โพธเน+ย+ติ ทิวาทิ. กัตตุ. 

พาโล (คนพาล, คนชั่ว) พาล+สิ 

ยาว (ตราบ, เพียงใด) นิบาตบท

ปาปํ (บาป, ความชั่ว) ปาป+สิ 

น (ไม่, หามิได้) นิบาตบท 

ปจฺจตี, ปจฺจติ (ย่อมไหม้, ให้ผล, สุกงอม) √ปจ-ปาเก+ย+ติ ทิวาทิ. กัตตุ.

ยทา: (ในกาลใด) ย+ทา 

จ (ก็, อนึ่ง, แต่, ด้วย, และ) นิบาตบท 

ปาปํ (บาปความชั่ว) ปาป+สิ

อถ (, ลำดับนั้น, ครั้งนั้น, เมื่อนั้น) นิบาตบท 

ทุกฺขํ (ซึ่งความทุกข์) ทุกฺข+อํ 

นิคจฺฉติ (ถึง, ประสบ) นิ+√คมุ-คติมฺหิ+อ+ติ ภูวาทิ. กัตตุ.

..