คัมภีร์ฉันท์-วุตโตทัย ๑. สญฺญาปริภาสานิทฺเทส-ปฐมปริจฺเฉท

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส

วุตฺโตทยํ

๑. สญฺญาปริภาสานิทฺเทส-ปฐมปริจฺเฉท

รตนตฺตยปฺปณาม

๑.

นม’ตฺถุ ชนสนฺตาน, ตมสนฺตานเภทิโน;

ธมฺมุ’ชฺชลนฺตรุจิโน, มุนินฺโท’ทาตโรจิโนฯ

นิมิตฺต

๒.

ปิงฺคลา’จริยาทีหิ, ฉนฺทํ ย มุทิตํ ปุรา;

สุทฺธมาคธิกานํ ตํ, น สาเธติ ยถิจฺฉิตํ [ย’ทิจฺฉิตํ ยติ’จฺฉิตํ (กฯ)]ฯ

คนฺถปริมาณ

๓.

ตโต มาคธภาสาย, มตฺตา,วณฺณ,วิเภทนํ;

ลกฺขฺย ลกฺขณ สํยุตฺตํ, ปสนฺน’ตฺถ,ปท,กฺกมํฯ

อภิธานาทิ

๔.

อิทํ วุตฺโตทยํ นาม, โลกิย’จฺฉนฺทนิสฺสิตํ;

อารภิสฺส’มหํ ทานิ, เตสํ สุขวิพุทฺธิยาฯ

คณสงฺเกตสญฺญา

๕.

สพฺพคฺลา มฺนา,’ทิคลหู, ภฺยา’,มชฺฌ’นฺต ครู ชสา;

มชฺฌ’นฺตลา ร,เต’เต’ฎฺฐ, คณา โค ครุ,โล ลหุฯ

คณนิยาม

๖.

ภ,ช,สา สพฺพค,ลหู, ปญฺจิ’เม สณฺฐิตา คณา;

อริยาทิมฺหิ วิญฺเญยฺยา, คโณ อิธ จตุ’กฺกโลฯ

ครุ,ลหุสรูป

๗.

สํโยคา’ทิ จ, ทีโฆ จ, นิคฺคหีตปโร จ, โย;

ครุ, วงฺโก, ปาทนฺโต,วา, รสฺโส’ญฺโญ มตฺติโก ลุ’ชุฯ

๘.

ปเร ปาทาทิสํโยเค, โย ปุพฺโพ ครุก’กฺขโร;

ลหุ ส กฺวจิ วิญฺเญยฺโย, ตทุทาหรณํ ยถาฯ

๙.

ทสฺสนรสา’นุภาวเน, นิพทฺธเคธา ชินสฺส’ยํ ชนตา;

วิมฺหยชนนี สญฺญต, กฺริยา นุ กํ นา’นุรญฺชยติฯ

๑๐.

วิญฺเญยฺยา โลกโต สญฺญา, สมุทฺโท,สุ,รสาทินํฯ

ปาโท เญยฺโย จตุตฺถํ’โส, ปทจฺเฉโท ยตี ภเวฯ

๑๑.

สม,มฑฺฒสมํ วุตฺตํ, วิสมํ จา’ปรํ ติธา;

สมา ลกฺขณโต ปาทา, จตฺตาโร ยสฺส ตํ สมํฯ

๑๒.

ยสฺส’นฺติเมน ทุติโย, ตติเยนา’ทิโม สโม;

ต’ทฑฺฒสม,มญฺญํ ตุ, ภินฺนลกฺขณปาทิกํฯ

๑๓.

ปาท’เมกกฺขรา’รพฺภ, ยาว ฉพฺพีสต’กฺขรา;

ภเว ปาเทหิ ตํ ฉนฺทํ, นานานาโม’ทิตํ ตโตฯ

๑๔.

ทณฺฑกา จณฺฑวุฏฺฐยา’ทิ, ปาเทหิ ฉหิ, ตีหิ ตุ;

‘คาถา’ติ จ ปรตฺเถ’วํ, ฉนฺโท สญฺญา ปกาสิตาฯ

๑๕.

อนนฺตโร’ทิตํ จ’ญฺญ-, เมตํ สามญฺญนามโต;

‘คาถา’อิจฺเจว นิทฺทิฏฺฐํ, มุนินฺทวจเน ปนฯ

๑๖.

วิเสสนามโต กิญฺจิ, คเหตฺวา สพฺพโถ’จิตํ;

ทสฺสยิสฺสาม’หํ เต’ตฺถ, นามานา’วิ ภวิสฺสเรฯ

อิติ วุตฺโตทเย ฉนฺทสิ สญฺญาปริภาสา นิทฺเทโส นาม

ปฐโม ปริจฺเฉโทฯ