ธัมมปทปาฬิ-แปล_๒๖/ ๑๑. ชราวรรค

๑๑. ชราวคฺโค

คาถาธรรมบท ชราวรรคที่ ๑๑

๑๔๖.

โก นุ หาโส กิมานนฺโท, นิจฺจํ ปชฺชลิเต สติ; 


อนฺธกาเรน โอนทฺธา, ปทีปํ น คเวสถฯ

ร่าเริงอะไรกันหนอ ยินดีอะไรกัน 

ในเมื่อโลกสันนิวาสถูกไฟไหม้โพล่งแล้วเป็นนิตย์
 ท่านทั้งหลายถูกความมืดหุ้มห่อแล้ว 

เพราะเหตุไรจึงไม่แสวงหาประทีป. (๑๑:๑)

๑๔๗.

ปสฺส จิตฺตกตํ พิมฺพํ, อรุกายํ สมุสฺสิตํ;


อาตุรํ พหุสงฺกปฺปํ, ยสฺส นตฺถิ ธุวณฺฐิติฯ

ท่านจงดูอัตภาพอันบุญกรรมทำให้วิจิตรแล้ว

มีกายเป็นแผล อันกระดูกสามร้อยท่อนปรุงขึ้นแล้ว

กระสับกระส่าย อันมหาชนดำริกันโดยมาก

ไม่มีความยั่งยืนมั่นคง. (๑๑:๒)

๑๔๘.

ปริชิณฺณมิทํ รูปํ, โรคนิทฺธํ ปภงฺคุณํ;


ภิชฺชติ ปูติ สนฺเทโห, มรณนฺตํ หิ ชีวิตํฯ

รูปนี้คร่ำคร่าแล้ว เป็นรังแห่งโรค

ผุพัง กายของตนอันเปื่อยเน่าจะแตก

เพราะชีวิตมีความตายเป็นที่สุด. (๑๑:๓)

๑๔๙.

ยานิมานิ อปตฺถานิ, อลาพูเนว สารเท;


กาโปตกานิ อฏฺฐีนิ, ตานิ ทิสฺวาน กา รติฯ

กระดูกเหล่าใดเขาไม่ปรารถนาแล้ว เหมือน

น้ำเต้าในสารทกาล มีสีเหมือนนกพิราบ

จะยินดีอะไร เพราะได้เห็นกระดูกเหล่านั้น. (๑๑:๔)

๑๕๐.

อฏฺฐีนํ นครํ กตํ, มํสโลหิตเลปนํ;


ยตฺถ ชรา จ มจฺจุ จ, มาโน มกฺโข จ โอหิโตฯ

สรีระอันกรรมสร้างสรรให้เป็นเมืองแห่งกระดูก

มีเนื้อและเลือดเป็นเครื่องไล้ทา เป็นที่ตั้งแห่งความแก่ 

ความตาย ความถือตัว และความลบหลู่. (๑๑:๕)

๑๕๑.

ชีรนฺติ เว ราชรถา สุจิตฺตา,

อโถ สรีรมฺปิ ชรํ อุเปติ;


สตญฺจ ธมฺโม น ชรํ อุเปติ,

สนฺโต หเว สพฺภิ ปเวทยนฺติฯ

ราชรถทั้งหลายอันวิจิตรย่อมคร่ำคร่าได้โดยแท้

อนึ่งแม้สรีระก็เข้าถึงความคร่ำคร่า

ส่วนธรรมของสัตบุรุษย่อมไม่เข้าถึงความคร่ำคร่า

สัตบุรุษแลย่อมสนทนาด้วยสัตบุรุษ. (๑๑:๖)

๑๕๒.

อปฺปสฺสุตายํ ปุริโส, พลิวทฺโทว ชีรติ;


มํสานิ ตสฺส วฑฺฒนฺติ, ปญฺญา ตสฺส น วฑฺฒติฯ

บุรุษมีสุตะน้อยนี้ ย่อมแก่เหมือนโคถึก เนื้อของเขา

ย่อมเจริญ [แต่] ปัญญาของเขาหาเจริญไม่. (๑๑:๗)

๑๕๓.

อเนกชาติสํสารํ, สนฺธาวิสฺสํ อนิพฺพิสํ;


คหการกํ คเวสนฺโต, ทุกฺขา ชาติ ปุนปฺปุนํฯ

เราแสวงหานายช่างเรือนอยู่ เมื่อยังไม่ประสบ

แล่นไปแล้วสู่สงสารมีชาติไม่น้อย ความเกิดเป็นทุกข์ร่ำไป. (๑๑:๘)

๑๕๔.

คหการก ทิฏฺโฐสิ, ปุน เคหํ น กาหสิ;


สพฺพา เต ผาสุกา ภคฺคา, คหกูฏํ วิสงฺขตํ;


วิสงฺขารคตํ จิตฺตํ, ตณฺหานํ ขยมชฺฌคาฯ

แน่ะนายช่างเรือน บัดนี้เราพบท่านแล้ว 
ท่านจักไม่ต้องสร้างเรือนอีก 
ซี่โครงของท่านทั้งหมดเราหักแล้ว

ยอดเรือนเราขจัดเสียแล้ว 
จิตของเราถึงแล้วซึ่งนิพพานอันปราศจากสังขาร
 เราบรรลุความสิ้นแห่งตัณหาแล้ว. (๑๑:๙)

๑๕๕.

อจริตฺวา พฺรหฺมจริยํ, อลทฺธา โยพฺพเน ธนํ;
 

ชิณฺณโกญฺจาว ฌายนฺติ, ขีณมจฺเฉว ปลฺลเลฯ

คนพาลทั้งหลายไม่ประพฤติพรหมจรรย์ ไม่ได้ทรัพย์

ในคราวเป็นหนุ่ม ย่อมซบเซา เหมือนนกกะเรียน

แก่ ซบเซาอยู่บนเปือกตม ซึ่งสิ้นปลาแล้ว ฉะนั้น. (๑๑:๑๐)

๑๕๖.

อจริตฺวา พฺรหฺมจริยํ, อลทฺธา โยพฺพเน ธนํ; 


เสนฺติ จาปาติขีณาว, ปุราณานิ อนุตฺถุนํฯ

 

ชราวคฺโค เอกาทสโม นิฏฺฐิโตฯ

คนพาลทั้งหลายไม่ประพฤติพรหมจรรย์ 
ไม่ได้ทรัพย์ในคราวเป็นหนุ่ม 
ย่อมนอนทอดถอนถึงทรัพย์เก่า 
เหมือนลูกศรสิ้นไปแล้วจากแล่ง ฉะนั้น. (๑๑:๑๑)

จบชราวรรคที่ ๑๑