ปัญหาและเฉลย(วิชาพุทธประวัติ) นักธรรมชั้นตรี ปี 2545

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันเสาร์ ที่ ๒๓ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๕

-------------------------------

๑. ๑.๑ พุทธประวัติว่าด้วยเรื่องอะไร ?

๑.๒ การเรียนรู้พุทธประวัติได้ประโยชน์อย่างไร ?

๑. ๑.๑ ว่าด้วยเรื่องความเป็นมาของพระพุทธเจ้า เป็นการแสดงพระพุทธจริยาในด้าน
ต่างๆ ของพระองค์ให้ปรากฏ ฯ

๑.๒ ได้ประโยชน์ ๒ ประการ คือ

๑) ในด้านการศึกษา ทำให้ทราบความเป็นมาของพระพุทธเจ้า เช่นเดียว
กับการศึกษาตำนานความเป็นมาของชาติตน ทำให้บุคคลได้ทราบว่า
ชาติของตนเป็นมาอย่างไร มีความสำคัญอย่างไรเป็นต้น

๒) ในด้านปฏิบัติ ทำให้บุคคลได้แนวในการดำเนินชีวิตตามพระพุทธจริยา
อันเป็นปฏิปทานำความสุขความเจริญมาให้แก่บุคคล ตามสมควรแก่การ
ประพฤติปฏิบัติ ฯ

๒. ๒.๑ พระมหาบุรุษทรงอธิษฐานเพศเป็นบรรพชิตที่ไหน ?

๒.๒ ในราตรีแห่งการตรัสรู้ พระมหาบุรุษทรงบรรลุญาณอะไรในแต่ละยาม ?

 

๒. ๒.๑ ที่ริมฝั่งแม่น้ำอโนมา ณ อนุปิยอัมพวัน แคว้นมัลละ ฯ

๒.๒ ทรงบรรลุปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ในปฐมยาม

ทรงบรรลุจุตูปปาตญาณหรือทิพพจักษุญาณ ในมัชฌิมยาม

ทรงบรรลุอาสวักขยญาณ ในปัจฉิมยาม ฯ

๓. ๓.๑ พระพุทธองค์ทรงตัดสินพระทัยแสดงธรรมโปรดเวไนยสัตว์เพราะทรงพิจารณา
อย่างไร ?

๓.๒ พระพุทธองค์ตรัสรู้ธรรมพิเศษแล้ว ในพรรษาแรกเสด็จประทับอยู่ที่ไหน ?
และทรงบำเพ็ญพุทธกิจไว้อย่างไร ?

๓. ๓.๑ เพราะทรงพิจารณาว่า บุคคลผู้มีกิเลสน้อยเบาบางก็มี หนาก็มี ผู้มีอินทรีย์กล้า
ก็มี อ่อนก็มี เป็นผู้จะพึงสอนให้รู้ได้โดยง่ายก็มี โดยยากก็มี เป็นผู้สามารถจะ
รู้ได้ก็มี ไม่สามารถจะรู้ได้ก็มี เปรียบเหมือนดอกบัว ๔ เหล่า เมื่อเป็นเช่นนั้น
พระธรรมเทศนาคงไม่ไร้ผล จักยังประโยชน์ให้สำเร็จแก่คนทุกเหล่า เว้นแต่
จำพวกที่มิใช่เวไนยสัตว์ที่เปรียบด้วยดอกบัวอันเป็นภักษาแห่งปลาและเต่า ฯ

๓.๒ ประทับอยู่ ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี ฯ

ได้ทรงบำเพ็ญพุทธกิจที่สำคัญไว้ดังนี้

๑) ทรงแสดงธรรมโปรดพระภิกษุปัญจวัคคีย์ให้ได้สำเร็จมรรคผลสูงสุด

๒) ทรงแสดงธรรมโปรดพระยสะพร้อมด้วยสหายอีก ๕๔ คน จนสำเร็จ
พระอรหัตผลทั้งหมด

๓) ทรงแสดงธรรมโปรดบิดามารดาและภรรยาเก่าของพระยสะให้ได้
ดวงตาเห็นธรรม แล้วแสดงตนเป็นอุบาสกอุบาสิกา ผู้ถึงพระ
รัตนตรัยก่อนกว่าชนทั้งปวงในโลก

๔) ทรงส่งพระอรหันตสาวก ๖๐ องค์ ไปประกาศพระศาสนายังถิ่นต่างๆ
เพื่อประโยชน์สุขแก่ชาวโลก ฯ

๔. ๔.๑ พระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมต่อไปนี้แก่ใคร ? ที่ไหน ?

ก) โอวาทปาฏิโมกข์

ข) เวทนาปริคคหสูตร

๔.๒ สถานที่ต่อไปนี้มีความเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธองค์อย่างไร ?

ก) เวฬุวัน

ข) สาลวัน

๔. ๔.๑ ก) แก่พระอรหันตขีณาสพ ๑,๒๕๐ องค์ ณ เวฬุวนาราม แคว้นมคธ

ข) แก่ทีฆนขปริพาชก ณ ถ้ำสุกรขาตา เขาคิชฌกูฏ แขวงเมืองราชคฤห์ ฯ

๔.๒ ก) เป็นพระราชอุทยานของพระเจ้าพิมพิสาร ซึ่งทรงถวายเป็นที่ประทับ
ของพระพุทธองค์พร้อมกับพระสงฆ์ เป็นสังฆารามแห่งแรก ฯ

ข) เป็นสถานที่แสดงธรรมโปรดสุภัททปริพาชกผู้เป็นปัจฉิมสักขิสาวก
และเป็นสถานที่ปรินิพพาน ฯ

๕. ๕.๑ พระราชาของแคว้นไหนที่นับถือพระพุทธศาสนาเป็นองค์แรก ? และทรงพระนาม
ว่าอะไร ?

๕.๒ ความปรารถนาว่า "ขอให้ข้าพเจ้ารู้ทั่วถึงธรรมของพระอรหันต์" เป็นความ
ปรารถนาของใคร ? และความปรารถนานั้นสำเร็จบริบูรณ์เมื่อไร ?

๕. ๕.๑ พระราชาของแคว้นมคธ ทรงพระนามว่า พิมพิสาร ฯ

๕.๒ ของพระเจ้าพิมพิสารครั้งยังทรงเป็นพระราชกุมาร ฯ สำเร็จบริบูรณ์ในวันที่
ได้ฟังอนุปุพพีกถาและอริยสัจ ๔ ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงโปรด ณ สวนตาลหนุ่ม
จนได้ดวงตาเห็นธรรม ฯ

๖. ๖.๑ พระพุทธองค์ประทับจำพรรษาสุดท้าย ณ ที่ใด ?

๖.๒ พระองค์ทรงปลงอายุสังขารเมื่อใด ?

๖. ๖.๑ ณ บ้านเวฬุวคาม กรุงเวสาลี แคว้นวัชชี ฯ

๖.๒ เมื่อวันเพ็ญเดือน ๓ คือ ๓ เดือนก่อนเสด็จดับขันธปรินิพพาน ฯ

๗. ๗.๑ เมื่อจะเสด็จดับขันธปรินิพพาน พระพุทธองค์ได้ประทานพระโอวาทเรื่อง
ศาสดาแทนพระองค์ไว้อย่างไร ?

๗.๒ พระผู้มีพระภาคได้ตรัสถึงวิธีปฏิบัติต่อภิกษุผู้ถูกลงพรหมทัณฑ์ไว้อย่างไร ?

๗. ๗.๑ ได้ประทานพระโอวาทว่า "ดูก่อนอานนท์ ธรรมก็ดี วินัยก็ดี อันใด อันเราได้
แสดงแล้ว ได้บัญญัติแล้วแก่ท่านทั้งหลาย ธรรมและวินัยนั้น จักเป็นศาสดา
แห่งท่านทั้งหลาย โดยกาลที่ล่วงไปแล้วแห่งเรา" ฯ

๗.๒ ตรัสไว้ว่า "ภิกษุนั้นจะพึงปรารถนาเจรจาคำใด ก็พึงเจรจาคำนั้น ภิกษุทั้งหลาย
ไม่พึงว่า ไม่พึงโอวาท ไม่พึงสั่งสอนเลย" ฯ

ศาสนพิธี

๘. ๘.๑ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา กำหนดไว้กี่วัน ? มีวันอะไรบ้าง ?

๘.๒ วันแรม ๘ ค่ำ เดือน ๖ เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาอย่างไร ?

๘. ๘.๑ ๔ วัน มีวันวิสาขบูชา วันอัฏฐมีบูชา วันมาฆบูชา และวันอาสาฬหบูชา ฯ

๘.๒ เป็นวันอัฏฐมีบูชา คือวันคล้ายกับวันถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ ฯ

๙. ๙.๑ คำว่า "เจริญพระพุทธมนต์" กับ "สวดพระพุทธมนต์" ใช้ในพิธีต่างกันอย่างไร ?

๙.๒ จงเขียนคำอาราธนาพระปริตรมาดู

๙. ๙.๑ คำว่า "เจริญพระพุทธมนต์" ใช้ในพิธีมงคล ส่วนคำว่า "สวดพระพุทธมนต์"
ใช้ในพิธีอวมงคล ฯ

๙.๒ วิปตฺติปฏิพาหาย สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพทุกฺขวินาสาย ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ ฯ

วิปตฺติปฏิพาหาย สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพภยวินาสาย ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ ฯ

วิปตฺติปฏิพาหาย สพฺพสมฺปตฺติสิทฺธิยา

สพฺพโรควินาสาย ปริตฺตํ พฺรูถ มงฺคลํ ฯ

๑๐. ๑๐.๑ คำว่า "เผดียงสงฆ์" หมายถึงอะไร ?

๑๐.๒ การกราบด้วยเบญจางคประดิษฐ์ หมายถึงอย่างไร ?

๑๐. ๑๐.๑ หมายถึงการแจ้งความประสงค์ให้สงฆ์ทราบ ฯ

๑๐.๒ หมายถึงการกราบพร้อมด้วยองค์ ๕ คือให้หน้าผาก กับฝ่ามือสองข้าง เข่าสองข้าง
จดพื้น ฯ

ผู้ออกข้อสอบ	:	๑.	พระเทพปัญญามุนี	วัดปทุมวนาราม
		๒.	พระราชธรรมมุนี	วัดจักรวรรดิราชาวาส
		๓.	พระศรีธรรมเมธี	วัดมหรรณพาราม
ตรวจ/ปรับปรุง	:	โดยสนามหลวงแผนกธรรม