๒๙๕. อย่าถือสานารีเลย

๙. อิตฺถิกณฺฑ

๒๙๕. อย่าถือสานารีเลย

อาสา โลกิตฺถิโย นาม, เวลา ตาสํ น วิชฺชติ;

สารตฺตา จ ปคพฺภา จ, สิขี สพฺพฆโส ยถา;

ตสฺมา ตาโย หิตฺวาน, พฺรูเหยฺย วิเวกํ สุธีฯ

ขึ้นชื่อว่าหญิงในโลกนี้เลวทราม

เพราะหญิงเหล่านั้นไม่มีเขตแดน

มีแต่ความกำหนัดยินดี คึกคะนองไม่มีเลือก

เหมือนกับไฟที่ไหม้ไม่เลือน ฉะนั้น, ผู้มีปัญญาดี

ละทิ้งหญิงเหล่านั้นพึงพอกพูนวิเวกเถิด.

(กวิทปฺปณนีติ ๒๙๕.๑)

..

ศัพท์น่ารู้ :

อธิบายศัพท์:

#อาสา: (ลามก, เลวทราม, ความอยาก) อาสา+โย ฉบับฉัฏฐสังคายนา เป็น อสา

#โลกิตฺถิโย: ตัดบทเป็น โลเก+อิตฺถิโย (หญิง ท. ในโลก) โลก+สฺมึ = โลเก, อิตฺถี+โย = อิตฺถิโย 

#นาม: (ชื่อ, นาม) นิบาต

#เวลา: (เขตแดน, ขอบเขต, เวลา) เวลา+สิ 

#ตาสํ: (เหล่านั้น) ต+นํ สัพพนาม วิเสสนะของ อิตฺถีนํ

#น: (ไม่, หามิได้) นิบาต

#วิชฺชติ (มีอยู่) วิท+ย+ติ ทิวาทคณะ กัตตุวาจก

#สารตฺตา (มีความกำหนัดกล้า) สารตฺตา+โย, สารตฺต มาจาก สํรตฺต ให้ลบ นิคคหิต แล้วทีฆะ ด้วยสูตรว่า พฺยญฺชเน จ. (รู ๔๕) สำเร็จรูปเป็น สารตฺต, ศัพท์อื่นๆ เช่น สาราโค, สารมฺโภ, อวิสาหาโร เป็นอาทิ

#จ (ด้วย, และ) นิบาต 

#ปคพฺภา (คะนอง, คึกคะนอง) ปคพฺภา+โย

#สิขี: (เปลวไฟ, ไฟ) สิขี+สิ 

#สพฺพฆโส (ผู้กินทุกอย่าง, ไหม้ทุกสิ่ง) สพฺพฆส+สิ 

#ยถา: (เปรียบ, เหมือน, เช่นกับ) นิบาต

#ตสฺมา (เพราะเหตุนั้น) นิบาต 

#ตาโย (เหล่านั้น) ต-ตา+โย สัพพนาม วิเสสนะของ อิตฺถิโย 

#หิตฺวาน (ละแล้ว, สละทิ้ง) หา-จาเค+อิ+ตฺวาน

#พฺรูเหยฺย (พึงพอกพูน) พฺรูห-วฑฺฒเน+อ+เอยฺย ภูวาทิคณะ กัตตุวาจก 

#วิเวกํ (ความสงบ, วิเวก) วิเวก+อํ 

#สุธี (นักปราชญ์, คนมีปัญญา) สุธี+สิ

………………………..

ลองหัดแปลทีละวลีดูนะครับ

อาสา โลกิตฺถิโย นาม |  ชื่อว่าหญิงในโลกนี้ เลวทราม

เวลา ตาสํ น วิชฺชติ | หญิงเหล่านั้นไม่มีเขตแดน

สารตฺตา จ ปคพฺภา จ | ทั้งกำหนัดและคะนอง

สิขี สพฺพฆโส ยถา | เหมือนไฟไหม้ทุกอย่าง ฉะนั้น

ตสฺมา ตาโย หิตฺวาน | เพราะฉะนั้น (สุธี-ปราชญ์)ละทิ้งหญิงเหล่านั้นแล้ว

พฺรูเหยฺย วิเวกํ สุธี | พึงพอกพูนวิเวกเถิด.