๒๙๖. หญิงที่ควรเว้นแต่ไกล

๒๙๖. หญิงที่ควรเว้นแต่ไกล

โลเก หิ องฺคนา นาม, โกธนา มิตฺตเภทิกา;

ปิสุกา อกตญฺญู จ ทูรโต ปริวชฺชเยฯ

จริงอยู่ ชื่ออันว่าหญิงใดในโลกนี้

เป็นคนมักโกรธ มักทำลายเพื่อน

ชอบพูดส่อเสียดและเป็นคนอกตัญญู,

บุคคลพึงเว้นหญิงเช่นนั้นแต่ไกลเถิด.

(กวิทปฺปณนีติ ๒๙๕.๒)

..

ศัพท์น่ารู้ :

โลเก (ในโลก) โลก+สฺมึ

หิ (จริงอยู่, ที่แท้) นิบาต

องฺคนา, องฺคณา (ผู้หญิง, สตรี) องฺคนา+สิ ในอภิธานัปปทีปิกา คาถา ๒๓๐ แสดงศัพท์ที่หมายถึง ผู้หญิง, สตรี มี ๑๘ ศัพท์ คือ อิตฺถี, สีมนฺตินี, นารี, ถี, วธู, วนิตา, องฺคณา, ปมทา, สุนฺทรี, กนฺตา, รมณี, ทยิตา, อพลา, มาตุคาม, มหิลา, ลลนา, ภีรุ, กามินี.

นาม (ชื่อ, ชื่อว่า, นาม) นิบาต

โกธนา (คนขี้โกรธ) โกธนา+สิ

มิตฺตเภทิกา (คนทำลายมิตร) มิตฺต+เภทิกา > มิตฺตเภทิกา+สิ

ปิสุกา (คนมักส่อเสียด) ปิสุกา+สิ

อกตญฺญู (คนไม่กตัญญู, คนอกัญญู) อกตัญญู+สิ

จ (ด้วย, และ) นิบาต

ทูรโต (แต่ที่ไกล) ทูร+โต ปัจจัยในอรรถปัญจมีวิภัตติ

ปริวชฺชเย (ควรเว้นรอบ, เว้นห่าง) ปริ+วชฺช+ณย+เอยฺย จุราทิ. กัตตุ.