๓๐๖. ภาวะของหญิงรู้ได้ยาก

๓๐๖. ภาวะของหญิงรู้ได้ยาก

โจรีนํ พหุพุทฺธีนํ, ยาสุ สจฺจํ สุทุลฺลภํ; 

ถีนํ ภาโว ทุราชาโน, มจฺฉสฺเสโว’ทเก คตํฯ

"บรรดาหญิงตอแหล ฉลาดแกมโกง

หาความจริงใจ ได้ยากยิ่งนัก

วิสัยของของหญิงทั้งหลายรู้ได้ยาก

เหมือนการแหวกว่ายไปของปลาในน้ำ ฉะนั้น"

(กวิทัปปณนีติ ๓๐๖)

..

ศัพท์น่ารู้ :

โจรีนํ (โจร, ขโมย) โจรี+นํ 

พหุพุทฺธีนํ  (มีปัญญามาก, มีความรู้มาก) พหุพุทฺธ+นํ 

ยาสุ (เหล่าใด) ย(ยา)+สุ 

สจฺจํ (ความจริง, คำสัจ) สจฺจ+สิ

สุทุลฺลภํ (อันบุคคลได้ยากด้วยดี, ได้แสนยาก) สุทุลฺลภ+สิ

ถีนํ (หญิง ท., เหล่าสตรี) ถี+นํ 

ภาโว (ความเป็น, ภาวะ) ภาว+สิ 

ทุราชาโน (รู้ได้ยาก, เดายาก) ทุราชาน+สิ

มจฺฉสฺเสโว’ทเก = มจฺฉสฺส+อุทเก, มจฺฉ+ส = มจฺฉสฺส (แห่งปลา, มัจฉา), อุทก+สฺมึ = อุทเก (ในน้ำ, อุทก)

คตํ (การไป) คต+สิ

ลองแปลทีละวลี:

โจรีนํ พหุพุทฺธีนํ, | บรรดาหญิงต่อแหล ฉลาดแกมโกง

ยาสุ สจฺจํ สุทุลฺลภํ; | หาความจริงใจ ได้ยากยิ่งนัก

ถีนํ ภาโว ทุราชาโน, | วิสัยของของหญิงทั้งหลายรู้ได้ยาก

มจฺฉสฺเสโว’ทเก คตํฯ |. เหมือนการแหวกว่ายไปของปลาในน้ำ ฉะนั้น