๕. เป็นเจ้าคณะวัดโชติปาละ

๕. เป็นเจ้าคณะวัดโชติปาละ

สุนฺทเร ปุรเสฏฺฐมฺหิ, สุนฺทเร วิสุเต สุเภ;

สุนฺทเร โชติปาลมฺหิ, วสตา คณวาจินาฯ

ได้เป็นอาจารย์สอนหมู่คณะอยู่ในวัดชื่อโชติปาล

อันน่าอยู่ ที่มีที่อยู่สะอาดสวยงาม ในหัวเมืองที่เจริญ.

(กวิทปฺปณนีติ อารมฺภกถา ๕)

..

ศัพท์น่ารู้ :

สุนฺทเร ปุรเสฏฺฐมฺหิ (ในหัวเมืองที่เจริญ) สุนฺทร+สฺมึ > สุนฺทเร (งาม, ดี, เจริญ), ปุรเสฏฺฐ+สฺมึ > ปุรเสฏฺฐมฺหิ (ในหัวเมือง, วัดที่ประเสริฐที่สุดในเมือง) ถ้าแปลอย่างหลังก็ต้องเป็นวิเสสนะของ โชติปาลมฺหิ

สุนฺทเร วิสุเต สุเภ (อันมีที่อยู่แล้ว ดีงาม สะอาด, -เหมาะสม) สนฺทร+สฺมึ > สุนฺทเร (งาม, ดี, เจริญ), วิสุต+สฺมึ > วิสุเต (อยู่แล้ว, ปรากฏแล้ว), สุภ+สฺมึ > สุเภ (งาม, งดงาม, สะอาด, เหมาะสม)

สุนฺทเร โชติปาลมฺหิ (ในวัดชื่อว่า โชติปาละ, วัดที่รักษาไว้ซึ่งความรุ่งเรืองอันน่าอยู่, -งดงาม, -มีสง่า)  สุนฺทร+สฺมึ > สุนฺทเร (งาม, ดี, มีสง่า), โชติปาล+สฺมึ > โชติปาลมฺหิ (ในวัดชื่อ โชติปาละ)

วสตา (ผู้อยู่อยู่, ผู้อาศัย, ผู้พักอยู่) วสนฺต+นา หลังจากทำ นฺต เป็น นฺตุ แล้ว ให้แปลง นา เป็น ตา ได้บ้าง § โต-ติ-ตา ส-สฺมึ-นาสุ. (รู  ๒๐๒) 

คณวาจินา (ผู้มีปกติกล่าวสอนหมู่, ผู้เป็นอาจารย์สอนหมู่คณะ, ผู้ให้โอวาทแก่คณะ, เจ้าคณะ) คณวาจี+นา, วสตา ก็ดี คณวาจินาก็ดี เป็นวิเสสนะของ มยา (พระอาจารย์ผู้แต่งคัมภีร์กวิทัปปณนีติ)

——

คาถานี้ เป็นคาถาที่ไพเราะมากครับ ลองท่องดูนะครับ แล้วจะได้อรรถรสบางอย่างตามที่ท่านบรรยายไว้ในคัมภีร์สุโพธาลังการะนั่นแหล่ะครับ.