๓๙๔. ผลแห่งบุญคุณความดี

๓๙๔. ผลแห่งบุญคุณความดี

ทานาทีนิ จ ปุญฺญานิ, กโรนฺโต โพธิองฺกุโร;

ภวา สพฺพงฺคสมฺปนฺโน, ติโลกปูชิโต ภเว. 

(ผู้สร้างพระไตรปิฏก) ชื่อว่าเป็นพุทธางกูร 

เมื่อทำบุญทั้งหลาย มีทานเป็นต้นอยู่

จากภพไปแล้วจะเป็นผู้มีอวัยวะสมบูรณ์

และจะได้รับการบูชาในโลกทั้งสาม. 

(ธรรมนีติ ปกิณณกกถา ๓๙๔)

--

ศัพท์น่ารู้ : 

ทานาทีนิ (มีทานเป็นต้น) ทาน+อาทิ > ทานาทิ+โย

จ (ด้วย, และ, ก็, อนึ่ง) นิบาต

ปุญฺญานิ (บุญ ท.) ปุญฺญ+โย นป. แปลง โย เป็น นิ ด้วยสูตรว่า อโต นิจฺจํ. (รู ๑๙๖) ทีฆะ อ เป็น อา ด้วยสูตรว่า โยสุ กตนิการโลเปสุ ทีฆํ. (รู ๑๔๗)

กโรนฺโต (กระทำอยู่, สร้างอยู่) กร+โอ+อนฺต > กโรนฺต+สิ

โพธิองฺกุโร (หน่อแห่งพระพุทธเจ้า, พุทธางกูร) โพธิ+องฺกุร > โพธิองฺกุร+สิ

ภวา (จากภพ, แต่ภพ) ภว+สฺมา

สพฺพงฺคสมฺปนฺโน (ผู้ถึงพร้อมแล้วด้วยองค์ทุกประการ, ผู้เพียบพร้อมด้วยสรรพางค์กาย, ผู้มีอวัยวะครบถ้วน) สพฺพ+องฺค > สพฺพงฺค+สมฺปนฺน > สพฺพงฺคสมฺปนฺน+สิ

ติโลกปูชิโต (ผู้อันไตรโลกบูชาแล้ว) ติ+โลก > ติโลก+ปูชิต > ติโลกปูชิต+สิ

ภเว (พึงเป็น) ภู+อ+เอยฺย ภูวาทิ. กัตตุ.

--

อีกสำนวนหนึ่งจาก โลกนีติไตรพากย์ (พากย์ธัมมนีติ) ของ เสฐียรโกเศศ-นาคประทีป ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้

ก็ผู้ที่เป็นหน่อพระพุทธเจ้า ทำบุญทั้งหลายมีทาน

เป็นต้นอยู่ จากภพไปแล้วจะเป็นผู้สะพรึบพร้อม

ด้วยองค์ทุกอย่าง อันไตรโลกยกย่องนับถือ.

--

อีกสำนวนหนึ่ง จากราชนีติ ธรรมนีติ โดย นายทอง หงศ์ลดารมภ์ (มหากิม) ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้..

ท่านผู้เป็นหน่อพุทธางกูร

บำเพ็ญบุญมีทานเป็นต้น

จากภพไปแล้ว ย่อมเป็นผู้เพียบพร้อม

ด้วยองคสมบัติทุกประการ ทั้งไตรโลกก็นับถือบูชา.

--