๔๐๖. วิธีปฏิบัติพ่อแม่

๔๐๖. วิธีปฏิบัติพ่อแม่

ตสฺมา หิ เน นมสฺเสยฺย, สกฺกเรยฺย จ ปณฺฑิโต;

อนฺเนน อโถ ปาเนน, วตฺเถน สยเนน จ.

เพราะฉะนั้น บัณฑิตพึงนมัสการและ

สักการะ มารดาบิดา ด้วยข้าวปลาอาหาร

น้ำดื่มน้ำใช้ ผ้าผ่อนท่อนสะไบ 

และที่หลับที่นอนอันสมควรเถิด. 

(ธรรมนีติ ปกิณณกกถา ๔๐๖, นรทักขทีปนี ๒๑๑, องฺ. ๒๐/๔๗๐, ๒๑/๖๓)

--

ศัพท์น่ารู้ : 

ตสฺมา หิ (เพราะเหตุนั้นแล) สมูหนิบาต

เน (เหล่านั้น) ต+โย สัพพนาม

นมสฺเสยฺย (นอบน้อม, นมัสการ) √นมสฺส+อ+เอยฺย ภูวาทิ. กัตตุ. 

สกฺกเรยฺย (สักการะ, บูชา) สํ+√กร+โอ+เอยฺย ตนาทิ.​ กัตตุ. (ฉบับไทย พม่า สกฺกเรยฺย  ไทยเป็น สกกเรยฺยถ)

ปณฺฑิโต (บัณฑิต, ผู้มีปัญญา) ปณฺฑิต+สิ

อนฺเนน (ด้วยข้าว) อนฺน+นา

อโถ (และ, อนึ่ง) นิบาต

ปาเนน, (ด้วยน้ำดื่ม) ปาน+นา

วตฺเถน (ด้วยผ้า) วตฺถ+นา

สยเนน จ (และด้วยที่นอน) สยน+นา

--

อีกสำนวนหนึ่งจาก โลกนีติไตรพากย์ (พากย์ธัมมนีติ) ของ เสฐียรโกเศศ-นาคประทีป ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้

เพราะเหตุนั้นแหละ บัณฑิตพึงนอบน้อม สักการะ

มารดาบิดานั้น พึงบำรุงด้วยข้าวแลน้ำ ด้วยผ้า

แลที่นอนแล- .

--

อีกสำนวนหนึ่ง จากราชนีติ ธรรมนีติ โดย นายทอง หงศ์ลดารมภ์ (มหากิม) ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้..

เพราะเหตุนั้นแล บัณฑิตจึงนอบน้อมสักการะพ่อแม่

ทั้งด้วยการเลี้ยงดูด้วยข้าวน้ำ ทั้งด้วยผ้าผ่อน

ทั้งด้วยเครื่องนอนตามสามารถ.

--