๖. ฉฏฺโฐ กณฺโฑ (ตฺยาทิ)
๑. วตฺตมาเน ติ อนฺติ สิ ถ มิ ม เต อนฺเต เส เวฺห เอ มฺเหฯ
วตฺตมาเน อารทฺธาปริสมตฺเต อตฺเถ วตฺตมานโต กฺริยตฺถา ตฺยาทโย โหนฺติฯ คจฺฉติ, คจฺฉนฺติ, คจฺฉสิ คจฺฉถ, คจฺฉามิ คจฺฉาม, คจฺฉเต คจฺฉนฺเต, คจฺฉเส คจฺฉเวฺห, คจฺเฉ คจฺฉามฺเหฯ กถํ ‘ปุเร อธมฺโม ทิปฺปติ, ปุรา มรามี’ติ? วตฺตมานสฺเสววตฺตุมิฎฺฐตฺตา ตํสมีปสฺส ตคฺคหเณน คหณา, ปุเรปุราสทฺเทหิ วา อนาคตตฺตาวคเม ตทา ตสฺส วตฺตมานตฺตา, กาลพฺยตฺตโย วา เอโส, ภวนฺเตว หิ กาลนฺตเรปิ ตฺยาทโย พาหุลกา ‘สนฺเตสุ ปริคูหามิ, มา จ กิญฺจ อิโต อทํ’ ‘กายสฺส เภทา อภิสมฺปรายํ, สหพฺยตํ คจฺฉติ วาสวสฺส, ‘อเนกชาติสํสารํ สนฺธาวิสฺสํ’ อติเวลํ น มสฺสิสฺส’นฺติฯ
๒. ภวิสฺสติ สฺสติ สฺสนฺติ สฺสสิ สฺสถ สฺสามิ สฺสาม สฺสเต สฺสนฺเต สฺสเส สฺสเวฺห สฺสํ สฺสามฺเหฯ
ภวิสฺสติ อนารทฺเธ อตฺเถ วตฺตมานโต กฺริยตฺถา สฺสตฺยาทโย โหนฺติฯ คมิสฺสติ คมิสฺสนฺติ, คมิสฺสสิ คมิสฺสถ, คมิสฺสามิ คมิสฺสาม, คมิสฺสเต คมิสฺสนฺเต, คมิสฺสเส คมิสฺสเวฺห, คมิสฺสํ คมิสฺสามฺเหฯ
๓. นาเม ครหาวิมฺหเยสุฯ
นามสทฺเท นิปาเต สติ ครหายํ วิมฺหเย จ คมฺยมาเน สฺสตฺยาทโย โหนฺติฯ อิเม หิ นาม กลฺยาณธมฺมา ปฎิชานิสฺสนฺติ, น หิ นาม ภิกฺขเว ตสฺส โมฆปุริสสฺส ปาเณสุ อนุทฺทยา ภวิสฺสติ, กถํ หิ นาม โส ภิกฺขเว โมฆปุริโส สพฺพมตฺติกามยํ กุฎิกํ กริสฺสติ? ตตฺถ นาม ตฺวํ โมฆปุริส มยา วิราคาย ธมฺเม เทสิเต สราคาย เจเตสฺสสิ? อตฺถิ นาม ตาต สุทินฺน อาภิโทสิกํ กุมฺมาสํ ปริภุญฺชิสฺสสิ, อตฺถิเยวิหาปิ นินฺทาวคโมฯ วิมุเย-อจฺฉริยํ วต โภ อพฺภุตํ วต โภ สนฺเตน วต โภ ปพฺพชิตา วิหาเรน วิหรนฺติ, ยตฺร หิ นาม สญฺญี สมาโน ชาคโร ปญฺจมตฺตานิ สกฎสตานิ นิสฺสาย นิสฺสาย อภิกฺกนฺตานิ เนว ทกฺขติ น ปน สทฺทํ โสสฺสติ, อจฺฉริยํ อนฺโธ นาม ปพฺพตมาโรหิสฺสติ, พธิโร นาม สทฺทํ โสสฺสติฯ
