ปัญหาและเฉลย(วิชาอนุพุทธประวัติ) นักธรรมชั้นโท ปี 2547

ปัญหาและเฉลยวิชาอนุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นโท

สอบในสนามหลวง

วันอาทิตย์ ที่ .. พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๗

------------------------

 

๑. อนุพุทธบุคคล คือใคร ? เป็นได้เฉพาะบรรพชิตหรือเฉพาะคฤหัสถ์ ?

๑. คือ สาวกของพระพุทธเจ้า ที่ท่านได้ตรัสรู้มรรคผลตามพระพุทธเจ้า ฯ

เป็นได้ทั้งบรรพชิตและคฤหัสถ์ ฯ

 

๒. พระวาจาว่า ท่านจงเป็นภิกษุมาเถิด ธรรมอันเรากล่าวดีแล้ว ท่านจงประพฤติ
พรหมจรรย์ เพื่อทำที่สุดทุกข์โดยชอบเถิด ดังนี้ คำว่า ที่สุดทุกข์ คืออะไร ? ผู้ทำ
ที่สุดทุกข์ได้ก่อนกว่าผู้อื่นคือใคร ? ด้วยพระธรรมเทศนาอะไร ?

๒. คือ พระอรหัตผล ฯ

คือ พระภิกษุปัญจวัคคีย์ ฯ

ด้วยพระธรรมเทศนาชื่อว่า อนัตตลักขณสูตร ฯ

 

๓. พระพุทธเจ้าทรงทำอิทธาภิสังขารแก่ใครเป็นครั้งแรก ? ทรงทำเช่นนั้นด้วยพระพุทธ
ประสงค์อย่างไร ?

๓. ทรงทำแก่ ยสกุลบุตรและบิดาของยสกุลบุตรเป็นครั้งแรก ฯ

ด้วยพระพุทธประสงค์เพื่อให้ยสกุลบุตรพิจารณาภูมิธรรมอันตนได้เห็นแล้ว จนถึง
ได้บรรลุพระอรหัต และให้บิดาได้ฟังธรรมแล้วบรรลุพระโสดาปัตติผล ฯ

 

๔. ในคราวที่เสด็จไปโปรดพระเจ้าพิมพิสาร ณ ลัฏฐิวัน มีพระสาวกตามเสด็จไปเป็น
จำนวนมาก ผู้ที่เป็นหัวหน้าของพระสาวกเหล่านั้นคือใคร ? และท่านมีส่วนสำคัญ
ในการประกาศพระศาสนาในครั้งนั้นอย่างไร ?

๔. คือ พระอุรุเวลกัสสปะ ฯ

ท่านเป็นที่เคารพนับถือของมหาชน ได้ประกาศความไม่มีแก่นสารแห่งลัทธิเก่าของตน
และความที่ตนเป็นสาวกของพระพุทธองค์ ทำให้พระเจ้าพิมพิสารพร้อมด้วยบริวาร
๑๒ ส่วน น้อมจิตลงสดับพระธรรมเทศนาเรื่องอนุปุพพีกถาและอริยสัจ ๔ พระเจ้า
พิมพิสารพร้อมด้วยบริวาร ๑๑ ส่วน ได้ดวงตาเห็นธรรม อีก ๑ ส่วน ตั้งอยู่
ในไตรสรณคมน์ ฯ

 

๕. เมื่อครั้งพระพุทธเจ้าประทับอยู่ที่เมืองเทวทหะ รับสั่งกับพระภิกษุผู้เข้าเฝ้าเพื่อทูลลาไป
ปัจฉาภูมิชนบท ให้ไปลาพระเถระรูปใด ? และทรงยกย่องพระเถระรูปนั้นว่าอย่างไร ?

­ ๕. รับสั่งให้ไปลาพระสารีบุตรเถระ ฯ

ทรงยกย่องท่านว่า เป็นผู้มีปัญญา อนุเคราะห์เพื่อนบรรพชิต ฯ

 

๖. พระมหากัสสปะออกบวชเพราะมีความเห็นอย่างไร ? ท่านได้รับยกย่องว่าเลิศใน
ทางไหน ?

๖. เพราะมีความเห็นว่า ผู้อยู่ครองเรือนต้องคอยนั่งรับบาปเพราะการงานที่ผู้อื่นทำไม่ดี
และเห็นว่าฆราวาสคับแคบ เป็นทางมาแห่งกิเลสธุลี จึงมีใจเบื่อหน่ายสละสมบัติ
ออกบวชอุทิศพระอรหันต์ในโลก ฯ

ได้รับยกย่องว่า เป็นเลิศแห่งภิกษุผู้ทรงธุดงค์ ฯ

 

๗. บุคคลประเภทที่ว่า ธัมมัปปมาณิกา ผู้ถือธรรมเป็นประมาณ มีอธิบายอย่างไร ?
ในข้อนี้มีตัวอย่างแสดงไว้อย่างไร ?

๗. มีอธิบายว่า บุคคลประเภทนี้ถือธรรมเป็นสำคัญ ชอบใจเฉพาะข้อปฏิบัติ เห็นผู้ที่
ตั้งอยู่ในสังวรมีมรรยาทเรียบร้อย และได้ฟังธรรมอันท่านแสดงมุ่งกล่าวเฉพาะ
ข้อปฏิบัติ ย่อมเลื่อมใส ฯ

ตัวอย่างเช่นพระสารีบุตรได้เห็นพระอัสสชิ และได้ฟังธรรมของท่านแล้ว จึงเกิดความ
เลื่อมใส ฯ

ศาสนพิธี

 

๘. การทำวัตร และการสวดมนต์ ต่างกันอย่างไร ?

๘. การทำวัตร คือ การทำกิจวัตรที่ต้องทำประจำ วันละ ๒ เวลา คือ เช้า-เย็น จนเป็น
วัตรปฏิบัติ มีการสวดบูชาพระรัตนตรัย และสวดพิจารณาปัจจัยที่บริโภคเป็นต้น
ส่วนการสวดมนต์คือ การสวดพระพุทธมนต์ต่างๆ นอกเหนือจากบทสวดทำวัตร
ที่เป็นส่วนพระสูตรก็มี ที่เป็นส่วนพระปริตรก็มี ที่เป็นส่วนเฉพาะคาถาอันนิยม
กำหนดให้นำมาสวดประกอบในการสวดมนต์เป็นประจำก็มี ฯ

 

๙. คำต่อไปนี้หมายถึงอะไร ?

ก. เทศน์มหาชาติ

ข. ทำบุญอัฐิ

ค. สามัญอนุโมทนา

ง. วิเสสอนุโมทนา

จ. สลากภัต

๙. ก. หมายถึง เทศนาเรื่องพระเวสสันดรชาดก

ข. หมายถึง ทำบุญหลังจากการปลงศพปรารภผู้ล่วงลับแล้ว

ค. หมายถึง การอนุโมทนาที่นิยมใช้ปฏิบัติกันทั่วไปเป็นปกติ

ง. หมายถึง การอนุโมทนาด้วยบทสวดสำหรับอนุโมทนาเป็นพิเศษ
เฉพาะทาน เฉพาะกาล เฉพาะเรื่อง

จ. หมายถึง ภัตตาหารที่ทายก ทายิกาถวายตามสลาก ฯ

 

๑๐. ประเพณีการเทศน์แจงและการสวดแจงอาศัยเค้ามูลมาจากเรื่องอะไร ? นิยมเทศน์
ในงานอะไร ?

๑๐. อาศัยเค้ามูลมาจากเรื่องการทำปฐมสังคายนา ซึ่งเป็นการรวบรวมพระธรรมวินัย จัดไว้

เป็นหมวดหมู่ เรียกว่า พระไตรปิฎก ดังนั้นการเทศน์แจงจึงเป็นการแสดงธรรม
แจกแจงวัตถุและหัวข้อในพระไตรปิฎก ในการทำปฐมสังคายนา มีการกสงฆ์จำนวน
๕๐๐ รูป การสวดแจงจึงนิยมนิมนต์พระสงฆ์ ๕๐๐ รูป ให้เท่าจำนวนการกสงฆ์
ในครั้งนั้น ฯ

นิยมเทศน์ในงานฌาปนกิจศพ ฯ

ผู้ออกข้อสอบ	:		พระธรรมคุณาภรณ์	วัดสามพระยา
			พระธรรมวราภรณ์	วัดราชบพิธ
			พระธรรมปริยัติเวที	วัดพระปฐมเจดีย์
ตรวจ/ปรับปรุง	:		สนามหลวงแผนกธรรม