Mittwoch, 13. März 2019

ปัญหาและเฉลย(วิชาวินัย) นักธรรมชั้นโท ปี 2547


ปัญหาและเฉลยวิชาวินัย นักธรรมชั้นโท
สอบในสนามหลวง
วันจันทร์ ที่ .. พฤศจิกายน พ.. ๒๕๔๗
------------------------------
 
. ในพระวินัยส่วนอภิสมาจาร มีพระพุทธบัญญัติให้รักษาความสะอาดเกี่ยวกับร่างกาย
ไว้อย่างไร ? การเคี้ยวไม้ชำระฟันมีประโยชน์อย่างไร ?
. มีพระพุทธบัญญัติว่าด้วยกายบริหารไว้ว่า ห้ามไว้ผมยาว ๑ ห้ามไว้หนวดเครา ๑
ห้ามไว้เล็บยาว ๑ ห้ามไว้ขนจมูกยาว ๑ เมื่อถ่ายอุจจาระแล้ว น้ำมีอยู่ไม่ชำระไม่ได้ ๑
อนุญาตให้ใช้ไม้ชำระฟัน ๑ น้ำดื่มให้กรองก่อน ๑ ฯ
มีประโยชน์ คือ
. ฟันไม่สกปรก
. ปากไม่เหม็น
. เส้นประสาทรับรสหมดจดดี
. เสมหะไม่หุ้มอาหาร
. ฉันอาหารมีรส ฯ


. บริขารเหล่านี้คือ ไตรจีวร ฟูกเตียง (ที่นอน) หมอนหนุนศีรษะ เตียง ผ้าปูนอน
ผ้าเช็ดหน้า ฟูกตั่ง (เบาะ) ผ้านิสีทนะ อย่างไหนจัดเป็นบริขารเครื่องบริโภค อย่างไหน
จัดเป็นบริขารเครื่องเสนาสนะ ?

. ไตรจีวร ผ้าปูนอน ผ้าเช็ดหน้า ผ้านิสีทนะ จัดเป็นบริขารเครื่องบริโภค
ฟูกเตียง (ที่นอน) หมอนหนุนศีรษะ เตียง ฟูกตั่ง (เบาะ) จัดเป็นบริขารเครื่อง
เสนาสนะ ฯ


. ในพระวินัย ทรงอนุญาตบาตรไว้กี่ชนิด ? อะไรบ้าง ? และมีธรรมเนียมระวังรักษา
บาตรอย่างกวดขันไว้อย่างไร ?
. ทรงอนุญาตไว้ ๒ ชนิด คือ บาตรดินเผา (สุมดำสนิท) ๑ บาตรเหล็ก ๑ ฯ
มีธรรมเนียมระวังรักษาบาตรอย่างกวดขัน คือ ห้ามไม่ให้วางบาตร เก็บบาตรไว้ในที่ๆ
บาตรจะตกแตก และในที่จะประทุษร้ายบาตร ห้ามคว่ำบาตรไว้ที่พื้นคมแข็งอันจะ
ประทุษร้ายบาตร ห้ามไม่ให้แขวนบาตร และห้ามไม่ให้ใช้บาตรต่างกระโถน ห้ามไม่
ให้เก็บไว้ทั้งยังเปียก มีบาตรอยู่ในมือห้ามไม่ให้ผลักบานประตู เป็นต้น ฯ


. จงให้ความหมายของคำดังต่อไปนี้
. นิสสัย
. วัตร
. อุปัชฌายะ
. อาจารย์
. สัทธิวิหาริกวัตร
. . นิสสัย คือ กิริยาที่พึ่งพิง
. วัตร หมายถึง ขนบคือแบบอย่าง อันภิกษุควรประพฤติในกาลนั้นๆ
ในที่นั้นๆ ในกิจนั้น แก่บุคคลนั้นๆ
. อุปัชฌายะ คือ ภิกษุผู้รับให้สัทธิวิหาริกพึ่งพิง
. อาจารย์ คือ ภิกษุผู้รับให้อันเตวาสิกพึ่งพิง
. สัทธิวิหาริกวัตร คือ หน้าที่อันอุปัชฌายะจะพึงทำแก่สัทธิวิหาริก ฯ
 

. กิจวัตรที่สัทธิวิหาริกควรกระทำแก่พระอุปัชฌายะในข้อว่า เคารพในท่าน นั้น ในบาลี
ท่านแสดงไว้อย่างไร ?
. ในบาลีแสดงการเดินตามท่าน ไม่ให้ชิดนัก ไม่ให้ห่างนัก และไม่พูดสอดในขณะที่
ท่านกำลังพูด เมื่อท่านพูดผิด ไม่ทักหรือค้านอย่างจังๆ พูดอ้อมพอท่านได้สติรู้สึกตัว
จึงจะเป็นการดี ฯ
 

. การตั้งญัตติกรรม ในเวลาทำอุโบสถ มีคำว่า ปตฺตกลฺลํ แปลว่า ความพรั่งพร้อม นั้น
หมายความว่าอย่างไร ?
. หมายความว่า การทำอุโบสถกรรมนั้น ต้องประกอบด้วยองค์ ๔ คือ
. วันนั้น เป็นวันอุโบสถที่ ๑๔ หรือ ๑๕ หรือวันสามัคคี วันใดวันหนึ่ง
. ภิกษุประชุมครบองค์ประชุม
. พวกเธอไม่ต้องสภาคาบัติ
. บุคคลที่ควรเว้นไม่มีในที่ประชุม ฯ
 

. ในอาวาสแห่งหนึ่งมีภิกษุจำพรรษาแรก ๔ รูป พรรษาหลัง ๒ รูป เมื่อถึงวันปวารณา
แรก (เพ็ญเดือน ๑๑) และวันปวารณาหลัง (เพ็ญเดือน ๑๒) เธอทั้ง ๖ รูปนั้น
จะปฏิบัติอย่างไร ?
. เมื่อถึงวันปวารณาแรก พึงประชุมกันทั้ง ๖ รูปแล้ว ตั้งสังฆญัตติ ภิกษุผู้จำพรรษาแรก
๔ รูปพึงปวารณา เมื่อเสร็จแล้วภิกษุอีก ๒ รูปพึงทำปาริสุทธิอุโบสถ ในสำนักภิกษุ
๔ รูปนั้น เมื่อถึงวันปวารณาหลัง พึงประชุมกัน ๖ รูปเช่นเดียวกันแล้ว ภิกษุผู้จำ
พรรษาแรก ๔ รูป พึงตั้งญัตติสวดปาฏิโมกข์ เมื่อจบแล้วภิกษุ ๒ รูป พึงปวารณา
ในสำนักภิกษุ ๔ รูปนั้น ฯ
 

. ภิกษุบิณฑบาตได้สับปะรดแล้ว นำมาฉันรวมกับน้ำตาลทรายและเกลือซึ่งรับประเคน
ไว้แล้ว ๒ วัน จะต้องอาบัติอะไรหรือไม่ ? เพราะเหตุไร ?
. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะน้ำตาลทรายเป็นสัตตาหกาลิก เกลือเป็นยาวชีวิก เมื่อ
นำมาฉันรวมกับสับปะรดซึ่งเป็นยาวกาลิก จึงมีคติเป็นยาวกาลิก ทำให้ต้องอาบัติ
ปาจิตตีย์ เพราะฉันของเป็นสันนิธิ ฯ
 

. ภัณฑะเช่นไรที่จัดเป็นของสงฆ์ ? กำหนดไว้กี่ประเภท ? อะไรบ้าง ? บิณฑบาต กุฎี
ที่ดิน จีวร ประคดเอว และเสนาสนะ เป็นภัณฑะประเภทไหน ?
. ภัณฑะที่เขาถวายเป็นสาธารณะแก่หมู่ภิกษุ ไม่เฉพาะตัว หรือภัณฑะอันภิกษุรับก็ดี ปกครองหวงห้ามไว้ก็ดีด้วยความเป็นสาธารณะแก่หมู่ภิกษุ จัดเป็นของสงฆ์ ฯ
กำหนดไว้ ๒ ประเภทคือ ครุภัณฑ์ ๑ ลหุภัณฑ์ ๑ ฯ
บิณฑบาต จีวร ประคดเอว จัดเป็นลหุภัณฑ์
กุฎี ที่ดิน และเสนาสนะ จัดเป็นครุภัณฑ์ ฯ
 

๑๐. มหาปเทส คืออะไร ? น้ำตาลสด มิได้ทรงอนุญาตไว้โดยตรงให้ภิกษุฉันได้เหมือน
น้ำอ้อย แต่ฉันได้เพราะอะไร ? จงตอบให้มีหลัก
๑๐. คือ ข้อสำหรับอ้างใหญ่ ฯ
แม้มิได้ทรงอนุญาตโดยตรงให้ภิกษุฉันได้ก็จริง แต่เพราะน้ำตาลสดเป็นของมี
รสหวาน สำเร็จประโยชน์เช่นเดียวกันกับรสหวานแห่งอ้อย ชื่อว่าเป็นของเข้ากันกับ
รสหวานแห่งอ้อย ดังมีระบุไว้ในมหาปเทศ ๔ ข้อว่า สิ่งใดไม่ได้ทรงอนุญาตไว้ว่าควร
แต่เข้ากันกับสิ่งเป็นกัปปิยะ ขัดกันต่อสิ่งเป็นอกัปปิยะ สิ่งนั้นควร ฯ


ผู้ออกข้อสอบ
:
พระพรหมเมธาจารย์
วัดบุรณศิริมาตยาราม


พระเทพปริยัติเมธี
วัดชลประทานรังสฤษฎ์


พระราชวรเมธี
วัดเทพธิดาราม
ตรวจ/ปรับปรุง
:

สนามหลวงแผนกธรรม


Keine Kommentare: