๒๙๑. สิ่งที่หมอควรรู้

๒๙๑. สิ่งที่หมอควรรู้

รุชาย ชยลกฺขณํ, รโส จ เภสชฺชมฺปิ จ;

ติลกฺขณเภโท เจว, วิเญฺญยฺโย ภิสเกฺกน เวฯ

ลักษณะการเอาชนะโรค ๑

วิธีรักษาโรค ๑ และยาที่ใช้รักษา ๑

ประเภทแห่งลักษณะทั้ง ๓ นี้

นายแพทย์ต้องรู้เป็นพิเศษ.

(กวิทัปปณนีติ เวชชาจริยกัณฑ์ คาถาที่ ๒๙๑)

ศัพท์น่ารู้ :

รุชาย (ของการเสียดแทง, ของโรค) รุชา+ส 

ชยลกฺขณํ (ลักษณะแห่งชัยชนะ, ลักษณะการหาย) ชย+ลกฺขณ > ชยลกฺขณ+สิ

รโส จ  (รส, คุณภาพ, คุณสมบัติยา) รส+สิ

เภสชฺชมฺปิ จ = เภสชฺชํ+อปิ จ (เภสัช, ยา)  เภสชฺช+สิ

ติลกฺขณเภโท เจว, (ประเภทแห่งลักษณะทั้งสามประการ) ติ+ลกฺขณ+เภท > ติลกฺขณเภท+สิ

วิเญฺญยฺโย (ควรรู้แจ้ง, พึงรู้ชัดเจน) วิญฺเญยฺย+สิ

ภิสเกฺกน เว (อันหมอ, อันนายแพทย์) ภิสกฺก+นา

จบเวชชาจริยกัณฑ์