๑๒๒. โทษของการมีผู้นำหลายคน

๑๒๒. โทษของการมีผู้นำหลายคน

พหโว ยตฺถ เนตฺตาโร, สพฺเพ ปณฺฑิตมานิโน;

สพฺเพ มหตฺตมิจฺฉนฺติ, เตสํ กมฺมํ วินสฺสติฯ

„ณ ที่ใด มีผู้นำหลายคน 

ทุกคนล้วนถือตัวว่าฉลาด

แต่ละคนอยากจะเป็นใหญ่

ณ ที่นั้น การงานของพวกเขาย่อมฉิบหาย.“

(โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๒๒, มหารหนีติ ๑๗๘)

..

ศัพท์น่ารู้ :

พหโว (มาก,  หลาย,​ เยอะ) พหุ+โย

ยตฺถ = ยสฺมึ ฐาเน (ในที่ใด, ในประเทศใด...) ย+ถ สัพพนาม, หรือ นิบาต

เนตฺตาโร  (ผู้นำ, หัวหน้า) เนตฺตุ+โย, ในมหารหนีติ เป็น เนตาโร.

สพฺเพ  (ทั้งปวง, ทั้งหมด) สพฺพ+โย สัพพนาม

ปณฺฑิตมานิโน (ถือตัวว่าเป็นบัณฑิต, มีมานะว่าเป็นบัณฑิต, -ผู้ฉลาด) ปณฺฑิต+มาน > ปณฺฑิตมาน+อี ปัจจัยในตทัสสัตถิตัทธิต.

มหตฺตมิจฺฉนฺติ แยกบทเป็น มหตฺตํ (ความเป็นใหญ่, มหนฺต+ตฺต > มหตฺต+อํ) + อิจฺฉนฺติ (ย่อมปรารถนา,​ ต้องการ, อิสุ+อ+อนฺติ ภูวาทิ.​ กัตตุ.)

เตสํ (ของเขาเหลานั้น) ต+นํ สัพพนาม.

กมฺมํ (กรรม,​ การงาน) กมฺม+สิ นป.

วินสฺสติ (ย่อมพินาศ, ฉิบหาย,​ เสียหาย) วิ+นส+ย+ติ ทิวาทิ. กัตตุ.

..