๔๐๘. กองกระดูกเท่าภูเขา

๔๐๘. กองกระดูกเท่าภูเขา

เอกสฺเสเกน กปฺเปน, ปุคฺคลสฺสฎฺฐิสญฺจโย;

สมํ ปพฺพตราสิมฺหิ, อิติ วุตฺตํ มเหสินา.

กองแห่งกระดูกของคนคนเดียว

หากเก็บรวมไว้ตลอดกัปป์หนึ่ง 

ก็จะมีขนาดเท่ากับภูเขาลูกหนึ่ง

พระผู้แสวงหาคุณอันประเสริฐ 

ได้ตรัสไว้แล้วดังนี้.

(ธรรมนีติ ปกิณณกกถา ๔๐๘)

--

ศัพท์น่ารู้ :

เอกสฺเสเกน = เอกสฺส+เอเกน

กปฺเปน (โดยกัปป์, กัลป์) กปฺป+นา

ปุคฺคลสฺสฎฺฐิสญฺจโย = ปุคฺคลสฺส+อฏฺฐิสญฺจโย (แห่งบุคคล+กองอัฐิ, การสะสมกระดูก, กองกระดูก) ปุคฺคล+ส = ปุคฺคลสฺส, อฏฺฐิ+สญฺจย > อฏฺฐิสญฺจย+สิ = อฏฺฐิสญฺจโย

สมํ (เสมอ, สม, เท่ากับ) สมํ+อํ (+สิ) 

ปพฺพตราสิมฺหิ  (ด้วยกองแห่งภูเขา) ปพฺพต+ราสิ > ปพฺพตราสิ+สฺมึ, 

อิติ (ดังนี้แล) นิบาต

วุตฺตํ (ถูกตรัสแล้ว, ตรัสไว้แล้ว) √ วจ+ต > วุตฺต+สิ

มเหสินา (ผู้แสดงหาคุณอันประเสริฐ, -อันยิ่งใหญ่) มหนฺต > มหา+เอสี > มเหสี+นา

--

อีกสำนวนหนึ่งจาก โลกนีติไตรพากย์ (พากย์ธัมมนีติ) ของ เสฐียรโกเศศ-นาคประทีป ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้

กระดูกของบุคคลคนหนึ่ง 

หากเก็บไว้โดยกัลป์

เดียว จะเป็นกองเท่าภูเขา 

พระมเหสินตรัสไว้ ดังนี้.

--

อีกสำนวนหนึ่ง จากราชนีติ ธรรมนีติ โดย นายทอง หงศ์ลดารมภ์ (มหากิม) ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้..

กองกระดูกของคนคนหนึ่ง

หากเก็บรวมไว้ เพียงกัปเดียวเท่านั้น

ก็จะกองเท่าภูเขา

พระมเหสีเจ้าตรัสไว้ดังนี้.

--