ธมฺมปทคาถา (๑๑) ชราวคฺโค

     ธมฺมปทคาถาย เอกาทสโม ชราวคฺโค

๑๔๖. โก นุ หาโส กิมานนฺโท, นิจฺจํ ปชฺชลิเต สติ;

      อนฺธกาเรน โอนทฺธา, ปทีปํ น คเวสถฯ

๑๔๗. ปสฺส จิตฺตกตํ พิมฺพํ, อรุกายํ สมุสฺสิตํ;

      อาตุรํ พหุสงฺกปฺปํ, ยสฺส นตฺถิ ธุวณฺฐิติฯ

๑๔๘. ปริชิณฺณมิทํ รูปํ, โรคนิทฺธํ ปภงฺคุณํ;

      ภิชฺชติ ปูติ สนฺเทโห, มรณนฺตํ หิ ชีวิตํฯ

๑๔๙. ยานิมานิ อปตฺถานิ, อลาพูเนว สารเท;

      กาโปตกานิ อฏฺฐีนิ, ตานิ ทิสฺวาน กา รติฯ

๑๕๐. อฏฺฐีนํ นครํ กตํ, มํสโลหิตเลปนํ;

      ยตฺถ ชรา จ มจฺจุ จ, มาโน มกฺโข จ โอหิโตฯ

๑๕๑. ชีรนฺติ เว ราชรถา สุจิตฺตา, อโถ สรีรมฺปิ ชรํ อุเปติ;

      สตญฺจ ธมฺโม น ชรํ อุเปติ, สนฺโต หเว สพฺภิ ปเวทยนฺติฯ

ธมฺมปทคาถา (๑๐) ทณฺฑวคฺโค

     ธมฺมปทคาถาย ทสโม ทณฺฑวคฺโค

๑๒๙. สพฺเพ ตสนฺติ ทณฺฑสฺส, สพฺเพ ภายนฺติ มจฺจุโน;

       อตฺตานํ อุปมํ กตฺวา, น หเนยฺย น ฆาตเยฯ

๑๓๐. สพฺเพ ตสนฺติ ทณฺฑสฺส, สพฺเพสํ ชีวิตํ ปิยํ;

       อตฺตานํ อุปมํ กตฺวา, น หเนยฺย น ฆาตเยฯ

๑๓๑. สุขกามานิ ภูตานิ, โย ทณฺเฑน วิหึสติ;

       อตฺตโน สุขเมสาโน, เปจฺจ โส น ลภเต สุขํฯ

๑๓๒. สุขกามานิ ภูตานิ, โย ทณฺเฑน น หึสติ;

       อตฺตโน สุขเมสาโน, เปจฺจ โส ลภเต สุขํฯ

๑๓๓. มาโวจ ผรุสํ กญฺจิ, วุตฺตา ปฏิวเทยฺยุ ตํ;

       ทุกฺขา หิ สารมฺภกถา, ปฏิทณฺฑา ผุเสยฺยุ ตํฯ

๑๓๔. สเจ เนเรสิ อตฺตานํ, กํโส อุปหโต ยถา;

       เอส ปตฺโตสิ นิพฺพานํ, สารมฺโภ เต น วิชฺชติฯ

ธมฺมปทคาถา (๙) ปาปวคฺโค

      ธมฺมปทคาถาย นวโม ปาปวคฺโค

๑๑๖. อภิตฺถเรถ กลฺยาเณ, ปาปา จิตฺตํ นิวารเย;

      ทนฺธํ หิ กรโต ปุญฺญํ, ปาปสฺมึ รมตี มโนฯ

๑๑๗. ปาปญฺเจ ปุริโส กยิรา, น นํ กยิรา ปุนปฺปุนํ;

       น ตมฺหิ ฉนฺทํ กยิราถ, ทุกฺโข ปาปสฺส อุจฺจโยฯ

๑๑๘. ปุญฺญญฺเจ ปุริโส กยิรา, กยิราเถนํ ปุนปฺปุนํ;

      ตมฺหิ ฉนฺทํ กยิราถ, สุโข ปุญฺญสฺส อุจฺจโยฯ

๑๑๙. ปาโปปิ ปสฺสติ ภทฺรํ, ยาว ปาปํ น ปจฺจติ;

      ยทา จ ปจฺจติ ปาปํ, อถ (ปาโป) ปาปานิ ปสฺสติฯ

๑๒๐. ภทฺโรปิ ปสฺสติ ปาปํ, ยาว ภทฺรํ น ปจฺจติ;

      ยทา จ ปจฺจติ ภทฺรํ, อถ (ภทฺโร) ภทฺรานิ ปสฺสติฯ

๑๒๑. มาวมญฺเญถ ปาปสฺส, น มตฺตํ อาคมิสฺสติ;

      อุทพินฺทุนิปาเตน, อุทกุมฺโภปิ ปูรติ;

      อาปูรติ พาโล ปาปสฺส, โถกํ โถกํปิ อาจินํฯ

ธมฺมปทคาถา (๘) สหสฺสวคฺโค

     ธมฺมปทคาถาย อฏฺฐโม สหสฺสวคฺโค

๑๐๐. สหสฺสมปิ เจ วาจา, อนตฺถปทสญฺหิตา;

      เอกํ อตฺถปทํ เสยฺโย, ยํ สุตฺวา อุปสมฺมติฯ

๑๐๑, สหสฺสมปิ เจ คาถา, อนตฺถปทสญฺหิตา;

      เอกํ คาถาปทํ เสยฺโย, ยํ สุตฺวา อุปสมฺมติฯ

๑๐๒. โย จ คาถาสตํ ภาเส, อนตฺถปทสญฺหิตา;

       เอกํ ธมฺมปทํ เสยฺโย, ยํ สุตฺวา อุปสมฺมติฯ

๑๐๓. โย สหสฺสํ สหสฺเสน, สงฺคาเม มานุเส ชิเน;

       เอกญฺจ เชยฺยมตฺตานํ, ส เว สงฺคามชุตฺตโมฯ

๑๐๔. อตฺตา หเว ชิตํ เสยฺโย, ยา จายํ อิตรา ปชา;

      อตฺตทนฺตสฺส โปสสฺส, นิจฺจํ สญฺญตจาริโน

๑๐๕. เนว เทโว น คนฺธพฺโพ, น มาโร สห พฺรหฺมุนา;

      ชิตํ อปชิตํ กยิรา, ตถารูปสฺส ชนฺตุโนฯ

ธมฺมปทคาถา (๗) อรหนฺตวคฺโค

ธมฺมปทคาถาย สตฺตโม อรหนฺตวคฺโค

๙๐. คตทฺธิโน วิโสกสฺส, วิปฺปมุตฺตสฺส สพฺพธิ;

     สพฺพคนฺถปฺปหีนสฺส, ปริฬาโห น วิชฺชติฯ

๙๑. อุยฺยุญฺชนฺติ สตีมนฺโต, น นิเกเต รมนฺติ เต;

     หํสาว ปลฺลลํ หิตฺวา, โอกโมกํ ชหนฺติ เตฯ

๙๒. เยสํ สนฺนิจโย นตฺถิ, เย ปริญฺญาตโภชนา;

     สุญฺญโต อนิมิตฺโต จ, วิโมกฺโข เยส โคจโร;

     อากาเสว สกุนฺตานํ, คติ เตสํ ทุรนฺนยาฯ

๙๓. ยสฺสาสวา ปริกฺขีณา, อาหาเร จ อนิสฺสิโต;

     สุญฺญโต อนิมิตฺโต จ, วิโมกฺโข ยสฺส โคจโร;

     อากาเสว สกุนฺตานํ, ปทนฺตสฺส ทุรนฺนยํฯ

๙๔. ยสฺสินฺทฺริยานิ สมถงฺคตานิ, อสฺสา ยถา สารถินา สุทนฺตา;

     ปหีนมานสฺส อนาสวสฺส, เทวาปิ ตสฺส ปิหยนฺติ ตาทิโนฯ

๙๕. ปฐวีสโม โน วิรุชฺฌติ, อินฺทขีลูปโม ตาทิ สุพฺพโต;

     รหโทว อเปตกทฺทโม, สํสารา น ภวนฺติ ตาทิโนฯ

ธมฺมปทคาถา (๖) ปณฺฑิตวคฺโค

      ธมฺมปทคาถาย ฉฏฺโฐ ปณฺฑิตวคฺโค

๗๖. นิธีนํว ปวตฺตารํ, ยํ ปสฺเส วชฺชทสฺสินํ;

     นิคฺคยฺหวาทึ เมธาวึ, ตาทิสํ ปณฺฑิตํ ภเช;

     ตาทิสํ ภชมานสฺส, เสยฺโย โหติ น ปาปิโยฯ

๗๗. โอวเทยฺยานุสาเสยฺย, อสพฺภา จ นิวารเย;

      สตํ หิ โส ปิโย โหติ, อสตํ โหติ อปฺปิโยฯ

๗๘. น ภเช ปาปเก มิตฺเต, น ภเช ปุริสาธเม;

     ภเชถ มิตฺเต กลฺยาเณ, ภเชถ ปุริสุตฺตเมฯ

๗๙. ธมฺมปีติ สุขํ เสติ, วิปฺปสนฺเนน เจตสา;

     อริยปฺปเวทิเต ธมฺเม, สทา รมติ ปณฺฑิโตฯ

๘๐. อุทกญฺหิ นยนฺติ เนตฺติกา, อุสุการา นมยนฺติ เตชนํ;

     ทารุํ นมยนฺติ ตจฺฉกา, อตฺตานํ ทมยนฺติ ปณฺฑิตาฯ

๘๑. เสโล ยถา เอกฆโน, วาเตน น สมีรติ;

     เอวํ นินฺทาปสํสาสุ, น สมิญฺชนฺติ ปณฺฑิตาฯ

ธมฺมปทคาถา (๕) พาลวคฺโค

ธมฺมปทคาถาย ปญฺจวคฺโค พาลวคฺโค

๖๐. ทีฆา ชาครโต รตฺติ, ทีฆํ สนฺตสฺส โยชนํ;

     ทีโฆ พาลาน สํสาโร, สทฺธมฺมํ อวิชานตํฯ

๖๑. จรญฺเจ นาธิคจฺเฉยฺย, เสยฺยํ สทิสมตฺตโน;

     เอกจริยํ ทฬฺหํ กยิรา, นตฺถิ พาเล สหายตาฯ

๖๒. ปุตฺตา มตฺถิ ธนมตฺถิ, อิติ พาโล วิหญฺญติ;

     อตฺตา หิ อตฺตโน นตฺถิ, กุโต ปุตฺตา กุโต ธนํฯ

๖๓. โย พาโล มญฺญตี พาลฺยํ, ปณฺฑิโต วาปิ เตน โส;

     พาโล จ ปณฺฑิตมานี, ส เว พาโลติ วุจฺจติฯ

๖๔. ยาวชีวมฺปิ เจ พาโล, ปณฺฑิตํ ปยิรุปาสติ;

     น โส ธมฺมํ วิชานาติ, ทพฺพี สูปรสํ ยถาฯ

๖๕. มุหุตฺตมปิ เจ วิญฺญู, ปณฺฑิตํ ปยิรุปาสติ;

     ขิปฺปํ ธมฺมํ วิชานาติ, ชิวฺหา สูปรสํ ยถาฯ

ธมฺมปทคาถา (๔) ปุปฺผวคฺโค

      ธมฺมปทคาถาย จตุตฺโถ ปุปฺผวคฺโค

๔๔. โก อิมํ ปฐวึ วิเชสฺสติ, ยมโลกญฺจ อิมํ สเทวกํ;

      โก ธมฺมปทํ สุเทสิตํ, กุสโล ปุปฺผมิว ปเจสฺสติฯ

๔๕. เสโข ปฐวึ วิเชสฺสติ, ยมโลกญฺจ อิมํ สเทวกํ;

      เสโข ธมฺมปทํ สุเทสิตํ, กุสโล ปุปฺผมิว ปเจสฺสติฯ

๔๖. เผณูปมํ กายมิมํ วิทิตฺวา,

      มรีจิธมฺมํ อภิสมฺพุธาโน;

      เฉตฺวาน มารสฺส ปปุปฺผกานิ,

      อทสฺสนํ มจฺจุราชสฺส คจฺเฉฯ

๔๗. ปุปฺผานิ เหว ปจินนฺตํ, พฺยาสตฺตมนสํ นรํ;

      สุตฺตํ คามํ มโหโฆว, มจฺจุ อาทาย คจฺฉติฯ

๔๘. ปุปฺผานิ เหว ปจินนฺตํ, พฺยาสตฺตมนสํ นรํ;

      อติตฺตํเยว กาเมสุ, อนฺตโก กุรุเต วสํฯ

๔๙. ยถาปิ ภมโร ปุปฺผํ, วณฺณคนฺธํ อเหฐยํ;

      ปเลติ รสมาทาย, เอวํ คาเม มุนี จเรฯ

ธมฺมปทคาถา (๓) จิตฺตวคฺโค

ธมฺมปทคาถาย ตติโย จิตฺตวคฺโค

๓๓. ผนฺทนํ จปลํ จิตฺตํ, ทุรกฺขํ ทุนฺนิวารยํ;

      อุชุํ กโรติ เมธาวี, อุสุกาโรว เตชนํฯ

๓๔. วาริโชว ถเล ขิตฺโต, โอกโมกตอุพฺภโต;

       ปริผนฺทติทํ จิตฺตํ มารเธยฺยํ ปหาตเวฯ

๓๕. ทุนฺนิคฺคหสฺส ลหุโน, ยตฺถ กามนิปาติโน;

       จิตฺตสฺส ทมโถ สาธุ, จิตฺตํ ทนฺตํ สุขาวหํฯ

๓๖. สุทุทฺทสํ สุนิปุณํ, ยตฺถ กามนิปาตินํ;

       จิตฺตํ รกฺเขถ เมธาวี, จิตฺตํ คุตฺตํ สุขาวหํฯ

๓๗. ทูรงฺคมํ เอกจรํ, อสรีรํ คุหาสยํ;

       เย จิตฺตํ สญฺญเมสฺสนฺติ, โมกฺขนฺติ มารพนฺธนาฯ

๓๘. อนวฏฺฐิตจิตฺตสฺส, สทฺธมฺมํ อวิชานโต;

      ปริปฺลวปสาทสฺส, ปญฺญา น ปริปูรติฯ

ธมฺมปทคาถา (๒) อปฺปมาทวคฺโค

ธมฺมปทคาถาย ทุติโย อปฺปมาทวคฺโค

๒๑. อปฺปมาโท อมตํ ปทํ, ปมาโท มจฺจุโน ปทํ;

       อปฺปมตฺตา น มียนฺติ, เย ปมตฺตา ยถา มตาฯ

๒๒. เอวํ วิเสสโต ญตฺวา, อปฺปมาทมฺหิ ปณฺฑิตา;

       อปฺปมาเท ปโมทนฺติ, อริยานํ โคจเร รตาฯ

๒๓. เต ฌายิโน สาตติกา, นิจฺจํ ทฬฺหปรกฺกมา;

       ผุสนฺติ ธีรา นิพฺพานํ, โยคกฺเขมํ อนุตฺตรํฯ

๒๔. อุฏฺฐานวโต สติมโต, สุจิกมฺมสฺส นิสมฺมการิโน;

       สญฺญตสฺส จ ธมฺมชีวิโน, อปฺปมตฺตสฺส ยโสภิวฑฺฒติฯ

๒๕. อุฏฺฐาเนนปฺปมาเทน, สญฺญเมน ทเมน จ;

      ทีปํ กยิราถ เมธาวี, ยํ โอโฆ นาภิกีรติฯ

๒๖. ปมาทมนุยุญฺชนฺติ, พาลา ทุมฺเมธิโน ชนา;

       อปฺปมาทญฺจ เมธาวี, ธนํ เสฏฺฐํว รกฺขติฯ

ธมฺมปทคาถา (๑) ยมกวคฺโค

สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส ธมฺมปทคาถา

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.

ธมฺมปทคาถาย ปฐโม ยมกวคฺโค

๑. มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา, มโนเสฏฺฐา มโนมยา;

    มนสา เจ ปทุฏฺเฐน, ภาสติ วา กโรติ วา;

    ตโต นํ ทุกฺขมเนฺวติ, จกฺกํว วหโต ปทํฯ

๒. มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา, มโนเสฏฺฐา มโนมยา;

    มนสา เจ ปสนฺเนน, ภาสติ วา กโรติ วา;

    ตโต นํ สุขมเนฺวติ, ฉายาว อนุปายินีฯ

๓. อกฺโกจฺฉิ มํ อวธิ มํ, อชินิ มํ อหาสิ เม;

    เย จ ตํ อุปนยฺหนฺติ, เวรํ เตสํ น สมฺมติฯ

๔. อกฺโกจฺฉิ มํ อวธิ มํ, อชินิ มํ อหาสิ เม;

    เย จ ตํ นูปนยฺหนฺติ, เวรํ เตสูปสมฺมติฯ

อักขรานุกรม-ธัมมปทัฏฐกถาวัตถุ (๓๐๒ เรื่อง)

อักขรานุกรม-ธัมมปทัฏฐกถา ๓๐๒ วัตถุ

กปิลมจฺฉวตฺถุ. (๒๔๐)

กสกวตฺถุ. (๕๒)

กสฺสปทสพลสฺสสุวณฺณเจติยวตฺถุ. (๑๕๖)

กาณมาตาวตฺถุ. (๖๖)

กาลตฺเถรวตฺถุ. (๑๓๔)

กาลียกฺขินิยา อุปฺปตฺติวตฺถุ. (๔)

กิสาโคตมีวตฺถุ. (๒๑๒)

กิสาโคตมีวตฺถุ. (๒๗๕)

กิสาโคตมีวตฺถุ. (๙๓)

กุกฺกุฏณฺฑขาทิกาวตฺถุ. (๒๑๕)

กุกฺกุฏมิตฺตวตฺถุ. (๑๐๒)

กุณฺฑลเกสีเถรีวตฺถุ. (๘๓)

กุมารกสฺสปตฺเถรมาตุวตฺถุ. (๑๓๐)

กุมฺภโฆสกวตฺถุ. (๑๖)

กุหกพฺราหฺมณวตฺถุ. (๒๗๔)

ธัมมปทัฏฐกถา - ๓๐๒ วัตถุ

ธัมมปทัฏฐกถา - ๒๖ วรรค - ๓๐๒ เรื่อง - ๔๒๓ คาถา

รวมรวมไว้ให้เป็นคู่มือสำหรับการค้นคว้าของนักศึกษาและผู้สนใจทั่วไป

๑. ยมกวคฺค

๑. จกฺขุปาลตฺเถรวตฺถุ. (๑)

๒. มฏฺฐกุณฺฑลิวตฺถุ. (๒)

๓. ติสฺสตฺเถรวตฺถุ. (๓)

๔. กาลียกฺขินิยา อุปฺปตฺติวตฺถุ. (๔)

๕. โกสมฺพิกวตฺถุ. (๕)

๖. จุลฺลกาลมหากาลวตฺถุ. (๖)

๗. เทวทตฺตวตฺถุ. (๗)

๘. สญฺชยวตฺถุ. (๘)

๙. นนฺทตฺเถรวตฺถุ. (๙)

๑๐. จุนฺทสูกริกวตฺถุ. (๑๐)

๑๑. ธมฺมิกอุปาสกวตฺถุ. (๑๑)

๑๒. เทวทตฺตวตฺถุ. (๑๒)

๑๓. สุมนาเทวีวตฺถุ. (๑๓)

๑๔. เทฺวสหายกภิกฺขุวตฺถุ. (๑๔)