ปัญหาและเฉลย(วิชาอนุพุทธประวัติ) นักธรรมชั้นโท ปี 2546

ปัญหาและเฉลยวิชาอนุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นโท

สอบในสนามหลวง

วันเสาร์ ที่ .. พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๖

---------------------------------------------

๑.

๑.๑

อนุพุทธองค์แรกสำเร็จเป็นพระภิกษุด้วยพระพุทธดำรัสว่าอย่างไร ?

๑.๒

อนุพุทธองค์นั้นได้เป็นพระโสดาบันและได้เป็นพระอรหันต์ เพราะได้ฟังพระธรรมเทศนาอะไร ?

ตอบ:

๑.๑

ด้วยพระพุทธดำรัสว่า “ ท่านจงเป็นภิกษุมาเถิด ธรรมอันเรากล่าวดีแล้ว ท่านจงประพฤติพรหมจรรย์ เพื่อทำที่สุดทุกข์โดยชอบเถิด ” ฯ

๑.๒

ได้เป็นพระโสดาบัน เพราะได้ฟังธัมมจักกัปปวัตตนสูตร และได้เป็น
พระอรหันต์ เพราะได้ฟังอนัตตลักขณสูตร ฯ

๒.

๒.๑

อนุปุพพีกถา คืออะไร ? ทรงยกขึ้นแสดงด้วยพระพุทธประสงค์อย่างไร ?

๒.๒

พระสาวกผู้ได้ฟัง อนุปุพพีกถา ครั้งแรกคือใคร ? ณ ที่ไหน ?

ตอบ:

๒.๑

คือ ถ้อยคำที่กล่าวโดยลำดับ ฯ ด้วยพระพุทธประสงค์เพื่อฟอกจิตกุลบุตรให้ห่างไกลจากความยินดีในกาม ควรรับพระธรรมเทศนาให้เกิดธรรมจักษุ เหมือนผ้าที่ปราศจากมลทิน ควรรับน้ำย้อมได้ ฉะนั้น ฯ

๒.๒

คือ ยสกุลบุตร ฯ ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ฯ

๓.

๓.๑

ชฎิล ๓ พี่น้อง ชื่ออะไรบ้าง ? ใครได้รับยกย่องว่าเป็นผู้มีบริวารมาก ?

๓.๒

ท่านเหล่านั้นพร้อมบริวารได้บรรลุอรหัต เพราะฟังพระธรรมเทศนาอะไร ? 
ใจความย่อว่าอย่างไร ?

ตอบ:

๓.๑

ชื่อ อุรุเวลกัสสปะ นทีกัสสปะ และคยากัสสปะ ฯ อุรุเวลกัสสปะ ฯ

๓.๒

เพราะฟังอาทิตตปริยายสูตร ฯ

ใจความย่อว่า อายตนะภายใน อายตนะภายนอก วิญญาณ สัมผัส และเวทนาที่เกิดแต่สัมผัส เป็นของร้อน ร้อนเพราะไฟคือความกำหนัด ความโกรธ ความหลง และร้อนเพราะความเกิด ความแก่ ความตาย ความโศกร่ำไรรำพัน เจ็บกาย เสียใจ คับใจ ฯ

๔.

จงตอบคำถามเกี่ยวกับพระอนุรุทธเถระ ดังต่อไปนี้

๔.๑

ก) ท่านเป็นโอรสของใคร ?

ข) เกี่ยวเนื่องกับพระบรมศาสดาอย่างไร ?

๔.๒

ก) ท่านออกบวชพร้อมกับใครบ้าง ?

ข) ได้รับยกย่องจากพระบรมศาสดาอย่างไร ?

ตอบ:

๔.๑

ก) ของพระเจ้าศากยะพระนามว่า อมิโตทนะ พระมารดาไม่ปรากฏ
 พระนาม ฯ

ข) เป็นพระโอรสของพระเจ้าอาของพระบรมศาสดา จึงนับเป็นพระอนุชา
 ของพระบรมศาสดา ฯ

๔.๒

ก) พร้อมกับพระอุบาลี พระภัททิยะ พระภคุ พระกิมพิละ พระอานนท์ 
 และพระเทวทัต ฯ

ข) เป็นผู้เลิศในทางมีจักษุทิพย์ ฯ

๕.

๕.๑

พระสารีบุตรได้บรรลุอรหัตผลช้ากว่าบริวาร เพราะเหตุไร ?

๕.๒

พระโมคคัลลานะ นิพพานที่ไหน ? อัฐิธาตุของท่านบรรจุไว้ที่ไหน ?

ตอบ:

๕.๑

เพราะท่านเป็นผู้มีปัญญามาก ต้องใช้บริกรรมใหญ่ ซึ่งเปรียบด้วยการเสด็จไปข้างไหน ๆ แห่งพระราชา ต้องตระเตรียมราชพาหนะและราชบริพารที่จำเป็น จึงช้ากว่าการไปของคนสามัญ ฯ

๕.๒

นิพพานที่ตำบลกาฬสิลา แขวงมคธ ฯ อัฐิธาตุของท่านบรรจุไว้ที่เจดีย์
ใกล้ซุ้มประตูแห่งเวฬุวนาราม ฯ

๖.

การศึกษาเป็นการพัฒนาชีวิตและสังคมให้ก้าวหน้าและก้าวไกล จึงอยากทราบว่า

๖.๑

พระเถระองค์ใด ได้รับการยกย่องว่า เป็นผู้ใฝ่ใจในการศึกษา ?

๖.๒

ท่านได้รับการยกย่องเช่นนั้น เพราะมีปฏิปทาอย่างไร ?

ตอบ:

๖.๑

พระราหุลเถระ ฯ

๖.๒

มีปฏิปทาอย่างนี้คือ ท่านตื่นขึ้นแต่เช้าแล้วกอบเอาทรายมาเต็มกำมือแล้วปรารถนาว่า ขอให้เราได้รับโอวาทคำสั่งสอนแต่สำนักพระทศพลและพระอุปัชฌาย์อาจารย์เท่าเม็ดทรายในกำมือเถิด แล้วตั้งใจศึกษา ตั้งใจปฏิบัติอย่างจริงจัง ด้วยปฏิปทาเช่นนี้แล จึงได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ใฝ่ใจในการศึกษา ฯ

๗.

๗.๑

พระอานนท์ได้บรรลุโสดาปัตติผลเพราะได้ฟังโอวาทจากใคร ? และได้บรรลุอรหัตผลเมื่อไร ?

๗.๒

ท่านบรรลุอรหัตผลและนิพพาน ต่างจากพระสาวกองค์อื่นอย่างไร ?

ตอบ:

๗.๑

จากพระปุณณมันตานีบุตร ฯ 
บรรลุอรหัตผลก่อนวันรุ่งขึ้นจะทำปฐมสังคายนา ฯ

๗.๒

การบรรลุอรหัตผลของท่านไม่ปรากฏว่าได้ในขณะยืน หรือเดิน หรือนั่ง หรือนอน ปรากฏว่าท่านได้ในระหว่างอิริยาบถ ๔ ท่านนิพพานบนอากาศ กลางแม่น้ำโรหิณีแล้วอธิษฐานให้สรีระของท่านแยกเป็น ๒ ภาค ให้ตกลงที่ฝั่งแม่น้ำฝั่งละภาค ฯ

ศาสนพิธี

๘.

๘.๑

ศาสนพิธีเล่ม ๒ แสดงอุโบสถกรรมไว้กี่ประเภท ? อะไรบ้าง ?

๘.๒

แต่ละประเภทต่างกันอย่างไร ?

ตอบ:

๘.๑

แสดงไว้ ๓ ประเภทคือ สังฆอุโบสถ ๑ ปาริสุทธิอุโบสถ ๑ อธิษฐานอุโบสถ ๑ ฯ

๘.๒

มีความแตกต่างกันดังนี้

๑) สังฆอุโบสถ คือ อุโบสถกรรมที่พระภิกษุตั้งแต่ ๔ รูปขึ้นไป
 ประชุมสวดพระปาฏิโมกข์

๒) ปาริสุทธิอุโบสถ คือ อุโบสถกรรมที่พระภิกษุน้อยกว่า ๔ รูป 
 มีเพียง ๓ รูป หรือ ๒ รูป ร่วมกันทำเป็นการคณะ ให้แต่ละรูป
 บอกความบริสุทธิ์ของตน ๆ

๓) อธิษฐานอุโบสถ คือ อุโบสถกรรมที่พระภิกษุรูปเดียวทำเป็นการ
 บุคคล ด้วยการอธิษฐานความบริสุทธิ์ใจของตนเอง ฯ

๙.

จงให้ความหมายของคำต่อไปนี้

๙.๑

การเข้าพรรษา

๙.๒

การออกพรรษา

ตอบ:

๙.๑

การเข้าพรรษา หมายถึง การที่ภิกษุผูกใจว่า จะอยู่ประจำเสนาสนะในวัดใดวัดหนึ่งตลอดเวลา ๓ เดือนในฤดูฝน ไม่ไปค้างแรมให้ล่วงราตรีในที่แห่งอื่น ระหว่างผูกใจนั้น เว้นแต่ไปด้วยสัตตาหกรณียะ ฯ

๙.๒

การออกพรรษา หมายถึง กาลที่สิ้นสุดกำหนดอยู่จำพรรษาของภิกษุตามพระวินัยบัญญัติ มีพิธีเป็นสังฆกรรมพิเศษโดยเฉพาะ เรียกโดยภาษาพระวินัยว่า ปวารณากรรม คือการทำปวารณาของสงฆ์ผู้อยู่ร่วมกันตลอดเวลา ๓ เดือน ฯ

๑๐.

๑๐.๑

สามีจิกรรม หมายถึงอะไร ? มีเท่าไร ? อะไรบ้าง ?

๑๐.๒

การเทศน์ในปัจจุบันนิยมทำกันกี่ลักษณะ ? อะไรบ้าง ?

ตอบ:

๑๐.๑

หมายถึง การขอขมาโทษกันให้อภัยกัน ทุกโอกาสไม่ว่าจะมีโทษขัดข้องหมองใจกันหรือไม่ก็ตาม ถึงโอกาสที่ควรทำสามีจิกรรมกันแล้ว ทุกรูป
ไม่พึงละโอกาสเสีย ฯ มี ๒ แบบ คือ

๑) แบบขอขมาโทษ

๒) แบบถวายสักการะ ฯ

๑๐.๒

นิยมทำกัน ๔ ลักษณะ คือ

๑) เทศน์ในงานทำบุญ

๒) เทศน์ตามกาลนิยม

๓) เทศน์พิเศษ

๔) เทศน์มหาชาติ ฯ

ผู้ออกข้อสอบ	:	พระเทพกวี	วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม
		พระเทพมุนี	วัดปากน้ำ
		พระเทพปริยัติมุนี	วัดพระปฐมเจดีย์
		พระเทพสุธี	วัดสามพระยา
ตรวจ/ปรับปรุง	:	สนามหลวงแผนกธรรม