Welcome to Palipage, The Guide to Language - Pāḷi ยินดีต้อนรับสู่ปาฬิเพจ รู้ภาษา.มีภาษี เรียนบาลี.ได้กุศล
อตฺถํ มหนฺตมาปชฺช, วิชฺชํ สมฺปตฺติเมว จ;
จเรยฺยามานถทฺโธ โย, ปณฺฑิโต โส ปวุจฺจติ ฯ
“ผู้ใดประสบประสบประโยชน์ที่ยิ่งใหญ่,
มีวิชาควารู้ดี และลุถึงสมบัติอันประเสริฐ;
ประพฤติตนไม่ถือตัวและไม่แข็งกระด้าง,
เหล่านักปราชญ์เรียกผู้นั้นว่า บัณฑิต.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดบัณฑิต ๑๑๐ มหารหนีติ ๓๔, ธัมมนีติ ๓๘)
..
ทุลฺลภํ ปากติกํ วากฺยํ, ทุลฺลโภ เขมกโร สุโต;
ทุลฺลภา สทิสี ชายา, ทุลฺลโภ สชโน ปิโย ฯ
“คำพูดที่ตรงไปตรงมา หาได้ยาก,
นักปราชญ์ผู้ทำความเกษม หาได้ยาก;
ภรรยาผู้ที่เสมอกัน หาได้ยาก,
ญาติมิตรผู้เป็นที่รัก หาได้ยาก.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดบัณฑิต ๑๐๙, นรทักขทีปนี ๒๘๕, จาณักยนีติ ๕๔)
..
๑๐๘. ผู้สมควรได้ยศ
ปณฺฑิโต สีลสมฺปนฺโน, สณฺโห จ ปฏิภานวา;
นิวาตวุตฺติ อถทฺโธ, ตาทิโส ลภเต ยสํ ฯ
คนมีปัญญาถึงพร้อมด้วยศีล,
เป็นคนละเอียดและมีไหวพริบ;
มีความประพฤติเจียมตนไม่กระด้าง,
บุคคลผู้เช่นนั้นย่อมได้ยศ.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดบัณฑิต ๑๐๘, นรทักขทีปนี ๑๗๓, ที. ปา. ๑๑/๒๐๕)
..
๑๐๗. เหตุเจริญแห่งเกียรติยศ
ฉนฺทา โทสา ภยา โมหา, โย ธมฺมํ นาติวตฺตติ;
อาปูรติ ตสฺส ยโส, สุกฺกปกฺเขว จนฺทิมา ฯ
“ผู้ใดไมป่ระพฤติล่วงธรรม เพราะความรัก
ความชัง ความกลัว และเพราะความหลง,
ยศย่อมเจริญบริบูรณ์แก่ผู้นั้น,
ดุจดวงจันทร์ในข้างขึ้น ฉะนั้น.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดบัณฑิต ๑๐๗ ที. ปา. ๑๑/๑๗๗)
..
๑๐๖. อย่าง่อนแง่น อย่าคลอนแคลน
ปจฺจุปฺปนฺนญฺจ โย ธมฺมํ, ตตฺถ ตตฺถ วิปสฺสติ;
อสํหีรํ อสํกุปฺปํ, ตํ วิทฺวา มนุพฺรูหเยฯ
บุคคลผู้มีปัญญา ย่อมเห็นแจ้งธรรมในปัจจุบัน,
ไม่ง่อนแง่น ไม่คลอนแคลนในธรรมนั้นๆ,
พึงเจริญธรรมนั้นเนืองๆ ให้ปรุโปร่งเถิด.
(กวิทัปปณนีติ หมวดบัณฑิต ๑๐๖, ม. อุ. ๑๔/๔๒๗, ๕๓๔, ๕๔๔, ๕๕๒, ๕๖๓, ๕๖๗)
..
