ปัญหาและเฉลย(วิชาพุทธประวัติ) นักธรรมชั้นตรี ปี 2544

ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง
วันอาทิตย์ ที่ ๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๔

๑. ๑.๑ ในครั้งพุทธกาล ชาวชมพูทวีปส่วนมากนับถือศาสนาอะไร ? ๑.๒ ชนเหล่านั้นมีความคิดเห็น เรื่องความตาย และความเกิด โดยสรุปอย่างไร ? ตอบ: ๑.๑ ศาสนาพราหมณ์ ๑.๒ เห็นอย่างนี้ คือเห็นว่าตายแล้วเกิดอย่างหนึ่ง เห็นว่าตายแล้วสูญอย่างหนึ่ง ๒. ๒.๑ กาฬเทวิลดาบส กราบที่พระบาทพระราชโอรสของพระเจ้าสุทโธทนะ เพราะเหตุไร ? ๒.๒ พระราชโอรสนั้น ประสูติได้ ๕ วัน และ ๗ วัน มีเหตุการณ์สำคัญอะไรเกิดขึ้น ? ตอบ: ๒.๑ เพราะเห็นพระราชโอรสนั้นมีลักษณะต้องด้วยตำรับมหาบุรุษลักษณะครั้นเห็นอัศจรรย์เช่นนั้นแล้วก็มีความเคารพนับถือจึงกราบที่พระบาทของพระราชโอรสนั้น ๒.๒ เมื่อประสูติได้ ๕ วัน พระราชบิดาโปรดให้ชุมนุมพระญาติวงศ์และ เสนามาตย์พร้อมกัน เชิญพราหมณ์ ๑๐๘ คนมารับโภชนาหารแล้ว ทำมงคลรับพระลักษณะและขนานพระนามว่า “ สิทธัตถกุมาร ” เมื่อประสูติได้ ๗ วัน พระนางเจ้ามายาผู้เป็นพระราชมารดาสิ้นพระชนม์ ๓. ๓.๑ อะไรเป็นมูลเหตุให้เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จออกผนวช ? ๓.๒ พระสิทธัตถะทรงบำเพ็ญทุกรกิริยา ด้วยวิธีอย่างไรบ้าง ? ตอบ: ๓.๑ พระอรรถกถาจารย์แสดงตามนัยมหาปทานสูตรว่า ได้ทอดพระเนตรเห็นเทวทูตทั้ง ๔ คือ คนแก่ คนเจ็บ คนตาย และสมณะ ทรงสังเวช เพราะได้ทอดพระเนตรเห็นเทวทูต ๓ ข้างต้น ยังความพอพระหฤทัยในการออกผนวชให้เกิดขึ้น เพราะได้ทอดพระเนตรเห็นสมณะ ๓.๒ วิธีแรก ทรงกดพระทนต์ด้วยพระทนต์ กดพระตาลุด้วยพระชิวหา วิธีที่สอง ทรงผ่อนกลั้นลมอัสสาสะปัสสาสะ วิธีที่สาม ทรงอดพระกระยาหาร ๔. ๔.๑ พระสิทธัตถะทรงบำเพ็ญเพียรอยู่เป็นเวลากี่ปีจึงได้ตรัสรู้ ? ๔.๒ ในวันตรัสรู้ทรงอธิษฐานพระหฤทัยที่ใต้ต้นมหาโพธิ์ว่าอย่างไร ? ตอบ: ๔.๑ เป็นเวลา ๖ ปี ๔.๒ ทรงอธิษฐานพระหฤทัยว่า " ยังไม่บรรลุโพธิญาณเพียงใด จักไม่ลุกขึ้นเพียงนั้น เนื้อเลือดแห้งไป เหลือหนังหุ้มกระดูกก็ตาม " ๕. ๕.๑ พระสิทธัตถะทรงผจญมารได้ชัยชนะด้วยบารมีธรรมอะไรบ้าง ? ๕.๒ จงให้ความหมายของคำว่า ปฐมเทศนา และมัชฌิมาปฏิปทา ตอบ: ๕.๑ ด้วยบารมีธรรม ๑๐ อย่าง คือ ทาน ศีล เนกขัมมะ ปัญญา วิริยะ ขันติ สัจจะ อธิษฐาน เมตตา อุเบกขา ๕.๒ ปฐมเทศนา คือการแสดงธรรมครั้งแรก มัชฌิมาปฏิปทา คือข้อปฏิบัติอันเป็นทางสายกลาง ๖. ๖.๑ คำว่า " ที่นี่วุ่นวายหนอ ที่นี่ขัดข้องหนอ " เป็นคำอุทานของใคร ? เพราะเหตุใดจึงอุทานเช่นนั้น ? ๖.๒ พระพุทธองค์ได้ตรัสถึงสาเหตุของแผ่นดินไหวไว้อย่างไรบ้าง ? จงบอกมา ๕ สาเหตุ ตอบ: ๖.๑ ของยสกุลบุตร, เพราะเห็นอาการพิกลต่าง ๆ ของหมู่ชนบริวารที่นอนหลับ ไม่เป็นที่ตั้งแห่งความยินดีเหมือนเมื่อก่อน หมู่ชนบริวารเหล่านั้นปรากฏ แก่ยสกุลบุตร ดุจซากศพที่ทิ้งอยู่ในป่าช้า ครั้นเห็นแล้วเกิดความสังเวชสลดใจ คิดเบื่อหน่าย จึงได้ออกอุทานเช่นนั้น ๖.๒ ตรัสถึงสาเหตุดังต่อไปนี้ (เลือกตอบเพียง ๕ ข้อ) ๑) ลมกำเริบ ๒) ท่านผู้มีฤทธิ์บันดาล ๓) พระโพธิสัตว์จุติจากดุสิตลงสู่พระครรภ์ ๔) พระโพธิสัตว์ประสูติ ๕) พระพุทธเจ้าตรัสรู้พระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ ๖) พระพุทธเจ้ายังธรรมจักรให้เป็นไป ๗) พระพุทธเจ้าทรงปลงอายุสังขาร ๘) พระพุทธเจ้าปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ ๗. ๗.๑ สังเวชนียสถาน ๔ มีอะไรบ้าง ? ๗.๒ พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่พระอานนท์เกี่ยวกับการที่ภิกษุจะพึงปฏิบัติต่อสตรีไว้อย่างไร ? ตอบ: ๗.๑ มี ๑) สถานที่พระพุทธเจ้าประสูติ ๒) สถานที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ ๓) สถานที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา ๔) สถานที่พระพุทธเจ้าปรินิพพาน ๗.๒ ทรงแสดงว่า " ไม่เห็นเสียเลยดีกว่า ถ้าจำเป็นจะต้องเห็นก็อย่าพูดด้วย ถ้าจำเป็นจะต้องพูดก็ให้มีสติสำรวมระวังอย่าให้แปรปรวนไปด้วยราคะ " ศาสนพิธี ๘. ๘.๑ ศาสนพิธีมีกี่หมวด ? อะไรบ้าง ? ๘.๒ พิธีแสดงตนเป็นพุทธมามกะ หมายถึงอะไร ? ตอบ: ๘.๑ มี ๔ หมวดคือ ๑) หมวดกุศลพิธี ว่าด้วยพิธีบำเพ็ญกุศล ๒) หมวดบุญพิธี ว่าด้วยพิธีทำบุญ ๓) หมวดทานพิธี ว่าด้วยพิธีถวายทาน ๔) หมวดปกิณกะ ว่าด้วยพิธีเบ็ดเตล็ด ๘.๒ หมายถึง การประกาศตนของผู้แสดงว่าเป็นผู้รับนับถือพระพุทธเจ้า เป็นของตน เป็นการแสดงตนให้ปรากฏว่า ยอมรับนับถือพระพุทธศาสนาประจำชีวิตของตน ๙. ๙.๑ ในงานมงคลควรจุดเทียนน้ำมนต์เมื่อไร ? ๙.๒ จงอธิบายวิธีปฏิบัติในการประเคนของถวายพระ ตอบ: ๙.๑ เมื่อพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ ถึงมงคลสูตร ขึ้นต้นบทว่า อเสวนา จ พาลานํ ๙.๒ มีวิธีปฏิบัติดังนี้คือ ก) พึงนำของที่จะประเคนเข้าไปให้ใกล้พระผู้รับประมาณหนึ่งศอก จะนั่งหรือยืน แล้วแต่สถานที่ที่พระนั่งอยู่นั้นจะอำนวย ข) จับของที่จะประเคนด้วยมือทั้งสอง หรือมือเดียวก็ได้ ยกขึ้นให้สูงเล็กน้อยแล้วน้อมถวายพระ ซึ่งท่านจะยื่นมือทั้งสองออกมารับ หากว่าผู้ถวายเป็นสตรี พึงวางของลงบนผ้ากราบที่พระปูไว้ข้างหน้า เสร็จแล้วพึงไหว้หรือกราบก็เป็นอันเสร็จวิธีการประเคน การประเคนนี้ต้องแสดงออกด้วยความเคารพ ไม่ใช่เสือกไสให้ หรือทิ้งให้โดยไม่เคารพ อีกอย่างของที่จะประเคนนั้น ต้องเป็นสิ่งของที่คน ๆ เดียวพอยกได้อย่างธรรมดา ไม่ใช่ของหนักหรือใหญ่จนเกินไป ๑๐. ๑๐.๑ ปาฏิบุคลิกทาน หมายถึงอะไร ? ๑๐.๒ สังฆทาน หมายถึงอะไร ? ตอบ: ๑๐.๑ หมายถึง ทานที่ถวายเจาะจงเฉพาะรูปนั้นรูปนี้ ๑๐.๒ หมายถึง ทานที่ถวายไม่เจาะจงรูปใด มอบเป็นของกลางให้สงฆ์จัดเฉลี่ยกันใช้สอยเอง

ผู้ออกข้อสอบ	:	๑.	พระเทพปัญญามุนี	วัดปทุมวนาราม
		๒.	พระราชธรรมมุนี	วัดจักรวรรดิราชาวาส
		๓.	พระศรีธรรมเมธี	วัดมหรรณพาราม
ตรวจ/ปรับปรุง	:	โดยสนามหลวงแผนกธรรม