Welcome to Palipage, The Guide to Language - Pāḷi ยินดีต้อนรับสู่ปาฬิเพจ รู้ภาษา.มีภาษี เรียนบาลี.ได้กุศล
๒๑๓. ผู้ร้ายในชุมชน
ฆเร ทุฏฺโฐ มูสิโก จ, วเน ทุฏฺโฐ จ วานโร;
สกุเณ จ ทุฏฺโฐ กาโก, นเร ทุฏฺโฐ จ พฺราหฺมโณฯ
"ในที่อยู่อาศัยหนูเป็นสัตว์ที่ร้าย,
ในป่าดงวานรเป็นสัตว์ที่เกเร;
ในหมู่วิหคนกกาเป็นสัตว์ปีกที่เลว,
และในหมู่มนุษย์คนพาลเป็นคนชั่วร้าย.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๑๓ โลกนีติ ๗๓ ธัมมนีติ ๑๔๐)
..
๒๑๒. พาลผู้น่าสงสาร
น สาธุ พลวา พาโล, สาหสา วินฺทเต ธนํ;
กายสฺส เภทา ทุปฺปญฺโญ, นิรยํ โสปปชฺชติฯ
„คนพาลมีอำนาจ ไม่เป็นประโยชน์
เขาจะแสวงทรัพย์ด้วยการคอรัปชั่น
คนพาลนั้นเป็นมนุษย์ขาดปัญญา,
หลังตายไป ย่อมเข้าถึงนรก.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๑๒ โลกนีติ ๗๒)
..
๒๑๑. ไม่เห็นทุกข์ไม่หลั่งน้ำตา
มธูว มญฺญติ พาโล, ยาว ปาปํ น ปจฺจติ;
ยทา จ ปจฺจติ ปาปํ, อถ ทุกฺขํ นิคจฺฉติฯ
"คนพาลย่อมสำคัญบาปเป็นดุจน้ำผึ้ง,
ตราบเท่าที่บาปยังไม่ให้ผล;
แต่หากบาปให้ผลเมื่อใดละก็,
คนพาลย่อมเสวยความทุกข์เมื่อนั้น.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๑๑ โลกนีติ ๗๑ ขุ.ธ. ๒๕/๑๕ พาลวรรค)
..
๒๑๐. พาลบัณฑิต-พาลขนานแท้
โย พาโล มญฺญติ พาลฺยํ, ปณฺฑิโต วาปิ เตน โส;
พาโล จ ปณฺฑิตมานี, ส เว พาโลติ วุจฺจติฯ
"ผู้ใดย่อมสำคัญความที่ตนเป็นพาลได้,
ด้วยเหตุนั้น ผู้นั้นจัดเป็นบัณฑิตได้บ้าง;
ส่วนคนพาลใดที่ถือตนว่าเป็นบัณฑิต,
คนพาลเช่นนั้นแล เราเรียกว่าเป็นคนพาล.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๑๐ โลกนีติ ๗๐ ขุ. ธ. ๒๕/๑๕ พาลวรรค)
..
๒๐๙. คนพาลร้ายกว่างู
สปฺโป ทุฏฺโฐ ขโล ทุฏฺโฐ, สปฺปา ทุฏฺฐตโร ขโล;
มนฺโตสเธหิ ตํ สปฺปํ, ขลํ เกนุปสมฺมติฯ
"งูก็ร้าย คนพาลก็ร้าย,
แต่คนพาลร้ายยิ่งกว่างู;
งูนั้นปราบได้ด้วยมนต์โอสถ,
ส่วนคนพาลไม่รู้จะปราบด้วยอะไร!“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๐๙, โลกนีติ ๖๙ ธัมมนีติ ๑๒๙ จาณักยนีติ ๒๖)
..
๒๐๘. คนพาลเหมือนหม้อน้ำพร่อง
อติปิโย น กาตพฺโพ, ขโล โกตุหลํ กโร;
สิรสา วหมาโนปิ, อฑฺฒปูโร ฆโฏ ยถาฯ
"„คนพาลชอบสร้างความวุ่นวาย
จึงไม่ควรทำให้เป็นสุดที่รัก,
เหมือนหม้อน้ำที่พร่องทั้งกึ่ง
แม้เอาหัวเทินไป ก็ยังกระฉอกได้.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๐๘, โลกนีติ ๖๘)
..
๒๐๗. ปกติของคนพาล
ทุจินฺติตจินฺตี เจว, ทุพฺภาสิตภาสีปิ จ;
ทุกฺกฏกมฺมการี จ, ปาปโก พาลมานุโชฯ
"คนที่มีปกติคิดสิ่งที่ชั่ว
มีปกติพูดสิ่งที่ชั่ว;
มีปกติทำกรรมที่ชั่ว
ชื่อว่าเป็นคนพาลผู้ลามก.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๐๗)
..
