Welcome to Palipage, The Guide to Language - Pāḷi ยินดีต้อนรับสู่ปาฬิเพจ รู้ภาษา.มีภาษี เรียนบาลี.ได้กุศล
๓. พาลทุชฺชนกณฺฑ
๒๐๖. คนพาล-คนบาป
กายทุจฺจริตาทีหิ, สมฺปนฺโน ปาปมานุโช;
พาโลติ โลกนาเถน, กิตฺติโต ธมฺมสามินาฯ
„คนถึงพร้อมด้วยการประพฤติชั่ว
มีการประพฤติชั่วทางกายเป็นต้น,
พระพุทธเจ้าผู้เป็นที่พี่งแก่ชาวโลก
ผู้ทรงเป็นเจ้าของแห่งพระธรรม,
ตรัสว่า เป็นคนบาป คนพาล.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๐๖)
..
๒๐๕. คนดีย่อมไม่ปนกับคนชั่ว
อากิณฺโณปิ อสนฺเตหิ, อสํสฏฺโฐว ภทฺทโก;
พหุนา สนฺนชาเตน, คจฺเฉ น อุพฺพตฺเตนิธฯ
„คนดี แม้จะอยู่ปะปนกันกับคนชั่ว,
ก็ไม่คลุกคลีกับพวกคนชั่วนั่นเทียว
คนดีพึงไปร่วมกับคนวิกลจริต
ที่มาสนิทกับตนในโลกนี้ หามิได้.
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนดี ๒๐๕ มหารหนีติ ๕๐ ธัมมนีติ ๑๔๔)
..
๒๐๔. อาคันตุกคือแขกที่สำคัญ
พาโล วา ยทิ วา วุทฺโธ, ยุวา วา เคหมาคโต;
ตสฺส ปูชา วิธาตพฺพา, สพฺพสฺสาภฺยาคโต ครุฯ
"ผิว่า คนพาลก็ดี คนแก่ก็ตาม,
หรือคนหนุ่มสาว มาแล้วสู่เรือนไซร์
ควรทำการต้อนรับแก่ชนเหล่านั้น,
การมาเยี่ยมของทุกคนเป็นเรื่องสำคัญ.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนดี ๒๐๔)
..
๒๐๓.๒ เหตุที่สัตว์ไม่ควรเบียดเบียนกัน
สพฺเพ ตสนฺติ ทณฺฑสฺส, สพฺเพ ภายนฺติ มจฺจุโน;
อตฺตานํ อุปมํ กตฺวา, น หเนยฺย น ฆาตเยฯ
"ผู้มีปัญญาทำตนให้เป็นอุปมาว่า
สัตว์ทั้งปวงย่อมสะดุ้งต่ออาชญา
สัตว์ทั้งปวงย่อมกลัวต่อความตาย
แล้วไม่พึงฆ่าเอง ไม่พึงใช้ผู้อื่นให้ฆ่า.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนดี ๒๐๓.๒ ขุ. ธ. ๒๕/๒๐ ทัณฑวรรค)
..
๒๐๓.๑ ชีวิตเขา-ชีวิตเรา
ปาณา ยถาตฺตโนภิฏฺฐา, ภูตานมปิ เต ตถา;
อตฺโตปเมน ภูเตสุ, ทยํ กุพฺพนฺติ สาธโวฯ
"ชีวิตของตนเป็นที่รักและหวงแหน ฉันใด,
ชีวิตเหล่านั้นแม้ของสัตว์ทั้งหลาย ก็ฉันนั้น;
เหตุนั้น สาธุชนคนดี ควรทำความเอ็นดู
ในสัตว์ทั้งหลาย ด้วยการเปรียบกับตนเถิด.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนดี ๒๐๓.๑)
..
๒๐๒. อย่าประมาท-เร่งทำความดี
อุฏฺฐาโยฏฺฐาย โพเธยฺยํ, มหพฺภยมุปฏฺฐิตํ;
มรณพฺยาธิโสกานํ, กิมชฺช นิปติสฺสติฯ
"เราผุดลุกผุดนั่งแล้ว พึงรู้เถิดว่า
ภัยใหญ่ปรากฏแล้ว จักตกไป
แก่เหล่าสัตว์ผู้มีความโศกเพราะ
มรณะและพยาธิในวันนี้ มิใช่หรือ!“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนดี ๒๐๒)
..
๒๐๑. ชีวิตลิขิตได้
มตฺติกปิณฺฑโต กตฺตา, กุรุเต ยํ ยทิจฺฉติ;
เอวมตฺตกตํ กมฺมํ, มาณโว ปฏิปชฺชเตฯ
"นายช่างย่อมปั้นสิ่งที่ต้องการ
จากก้อนดินเหนียว ฉันใด,
คนเราก็เช่นกัน ควรลงมือทำงาน
ตามที่อยากให้เป็นด้วยตนเอง ฉันนั้น.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนดี ๒๐๑)
..
๒๐๐. ชีวิตต้องสู้
ปุพฺพชาติกตํ กมฺมํ, ตํ กมฺมมีติ กถฺยเต;
ตสฺมา ปุริสากาเร นํ, ยตํ กเร อตนฺทิโตฯ
"กรรมที่ทำแล้วในชาติกก่อนนั้น,
ผู้มีปัญญาอธิบายว่า เป็นกรรมวิบาก
เพราะฉะนั้น อย่าเป็นคนเกียจคร้าน
ควรทำความเพียรให้เต็มกำลังเถิด.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนดี ๒๐๐)
..
