Welcome to Palipage, The Guide to Language - Pāḷi ยินดีต้อนรับสู่ปาฬิเพจ รู้ภาษา.มีภาษี เรียนบาลี.ได้กุศล
๒๓๓. คนอื่นที่เหมือนญาติ
หิตกฺกโร ปโร พนฺธุ, พนฺธุปิ อหิโต ปโร;
อหิโต เทหโช พฺยาธิ, หิตํ อรญฺญโมสธํฯ
"คนอื่น หากทำประโยชน์ให้ ก็เป็นเหมือนญาติ,
แม้เป็นญาติ ไม่ทำประโยชน์ต่อกัน ก็เป็นดุจคนอื่น,
โรคาพยาธิ เกิดจากร่างกายแท้ๆ หามีประโยชน์ไม่,
ส่วนยาเกิดในป่า กลับมีประโยชน์รักษาโรคได้.“
(กวิทปฺปณนีติ ๒๓๓, โลกนีติ ๗๙, ธมฺมนีติ ๑๑๐)
๒๓๒. ควรคบเพื่อนผู้เยื่อใย
ทานาทิคุณเสฏฺเฐหิ, มิทิตพฺโพ มิตฺโต หิ โข;
ตาทิสํ อวงฺเกเนว, มนสา ภเชยฺย สุธีฯ
"จริงแท้แล เพื่อนคนใดเยื่อใยเพื่อน
ด้วยคุณอันประเสริฐมีทาน(การให้)เป็นต้น;
กุลบุตรผู้มีปัญญาควรคบหาสมาคม,
เพื่อนผู้เช่นนั้น ด้วยใจที่ซื่อตรงนั่นเทียว.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดมิตร ๒๓๒)
..
๒๓๑. คนดีที่ควรคบ
สทฺธาสีลาทิสมฺปนฺโน, สุมิตฺโต สาธุมานุโส;
ตาทิสํ มิตฺตํ เสเวยฺย, วุทฺธิกาโม วิจกฺขโณฯ
„ผู้ใดเป็นมนุษย์ที่ดี มีน้ำใจงาม,
ถึงพร้อมด้วยศรัทธาและศีลเป็นต้น;
ชนผู้มีปัญญาปรารถนาความเจริญ,
พึงคบหามิตรผู้เช่นนั้นเถิด.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดมิตร ๒๓๑ )
..
๒๓๐. ขอนไม้น้อย
ปริตฺตํ ทารุมารุยฺห, ยถา สีเท มหณฺณเว;
เอวํ กุสิตมาคมฺม, สาธุ ชีวิปิ สีทติ;
ตสฺมา ตํ ปริวชฺเชยฺย, กุสีตํ หีนวีริยํฯ
"แม้บุคคลผู้มีความเป็นอยู่ดี แต่อาศัย
คนเกียจคร้านย่อมจมลงในสมุทร คือ สงสาร
ดุจบุคคลขึ้นสู่แพไม้น้อยๆ พึงจมลงในมหรรณพ ฉะนั้น
เพราะฉะนั้น บุคคลพึงเว้นคนผู้เกียจคร้าน
มีความเพียรอันเลวนั้นเสีย"
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๓๐ นรทักขทีปนี ๑๕๔ ขุ. อิติ. ๒๕/๒๕๖, ขุ. เถร. ๒๖/๒๗๑, ๓๒๒)
...
๒๒๙. คนพาลย่อมติดขัด
อพทฺธา ตตฺถ พชฺฌนฺติ, ยตฺถ พาลา ปภาสเร;
พทฺธาปิ ตตฺถ มุจฺจนฺติ, ยตฺถ ธีรา ปภาสเรฯ
"พวกคนพาลสนทนากัน ณ ที่ใด,
ณ ที่นั้น คนไม่ติดขัด ก็พลอยดิดขัด;
ส่วนนักปราชญ์ สนทนากัน ณ ที่ใด,
ณ ที่นั้น คนที่แม้ติดขัด ก็พลอยหลุดพ้น.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๒๙)
..
๒๒๘. อย่าไปยุ่งกับคนพาล
น ฐาตพฺพํ น คนฺตพฺพํ, ทุชฺชเนน สมํ กฺวจิ;
ทุชฺชโน หิ ทุกฺขํ เทติ, น โส สุขํ กทาจิปิฯ
"บุคคลไม่ควรยืน ไม่ควรไป,
กับคนพาลเป็นประจำหรือบางคราว;
เพราะว่า คนพาลย่อมให้ความทุกข์,
และไม่เคยให้ความสุขแม้ในกาลไหนๆ “
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๒๘)
..
๒๒๗. คำแนะนำที่มีพิษ
ปโยปานํ ภุชงฺคานํ, เกวลํ วิสวฑฺฒนํ;
อุปเทโส หิ มูฬฺหานํ, ปโกปาย น สนฺติยาฯ
"การดื่มน้ำนมของงูมีพิษ
จักมีการพอกพูนพิษเท่านั้น,
แต่คำแนะนำของพวกคนพาล
ขณะไม่มีความโกรธเคืองอยู่
เป็นการพอกพูกพิษโดยส่วนเดียว.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๒๗)
..
๒๒๖. คนไม่กล้าคิดริเริ่ม
โทสภีโต อนารมฺโภ, ตํ กาปุริสลกฺขณํ;
โก หฺยชิณฺณภยา นนุ, โภชนํ ปริหียเตฯ
„บุคคลผู้กลัวต่อโทษ แต่ไม่งดเว้น
ข้อนั้น เป็นลักษณะของคนเลว,
ถ้าใครกลัวว่าอาหารจะไม่ย่อย,
เขาต้องงดกินอาหาร มิใช่หรือ.“
(กวิทัปปณนีติ หมวดคนพาล ๒๒๖)
..
